Дагъустан Республикада гегьенш майданра аваз кадастрдин кIвалахар (ККР) кьиле тухузва. И кардиз финансрин такьатар федеральный бюджетдай чара ийизва ва агьалияр патал и кар пулсузди я.
И серенжемдин бинеда чилерин участокрин ва юзан тийидай эменнидик акатзавай объектрин сергьятар дуьздаказ тайинарун ава. Ида лагьайтIа, юзан тийидай эменни гьисабдиз къачунин государстводин тамам ва дуьз къурулуш арадал гъунин карда ва чилихъ галаз алакъалу гьуьжетунар жезвай дуьшуьшрин кьадар тIимилариз куьмек гуда. Идалайни гъейри, объект алай чка, адан сергьятар дуьм-дуьздаказ тайинар тавуна юзан тийидай эменнидин иесивилин ихтиярар гьисабдиз къачун гила мумкин кар жедач.
И йикъара «Дагъустан» РИА-дин майдандал кьиле фейи пресс-конференциядал РД-да Росреестрдин Управленидин руководителдин заместитель Вячеслав Нитенкоди республикадин мулкунал гегьенш майданда тешкилнавай кадастрдин кIвалахар кьиле тухузвай тегьердикай ва и кIвалахар милли «Пространстводин делилрин милли къурулуш» проектдин сергьятра аваз кьилиз акъудзавайдакай суьгьбетна.
Кьиле тухузвай кIвалахдин асул макьсад уьлкведин вири мулкунал сад тир ва виче дуьз, яни гьакъикъи делилар авай государстводин реестр (сиягь) туькIуьрун патал чилерин ва юзан тийидай маса эменнидин сергьятар тайинарун я. И рекьиз федеральный бюджетдай хейлин такьатар чара авунва, абурун гьисабдай кадастрдин 247 кварталдин мулкунал федеральный важиблувал авай ва вири патарихъай фикирда кьуна тешкилнавай кадастрдин кIвалахар кьиле тухузва. Идалай вилик и кIвалахар, гзаф вахтара гьатта гьукуматдин иштираквал авачиз, агьалийри чпин гьакъидихъ кьиле тухузвай.
Амма, регионда и кIвалах башламишдайла, республикадин анжах 5 процентдиз барабар мулкара участокрин сергьятар тайинарунин кIвалах кьилиз акъуднавай.
«2025-йисуз тамамарай кIвалахрин кьадар идалай вилик и рекье са шумуд йисуз кьиле тухвай кIвалахрин кьадардилай гзаф я. Росреестрди вилик еке макьсад эцигнава — республикадин мулкунал участокрин (хуьрерин ва шегьеррин) сергьятар дуьздаказ тайинарунин кIвалах 2027-йисан эхирдалди кьилиз акъудун», — лагьана Вячеслав Нитенкоди.
Адан гафаралди, кадарстрдин кIвалахар тухун патал чка хкядайла Росреестрди региондин патай атай арзадиз фикир гузва. ГьакIни экономикадин рекьяй авай активлувили чилерин ва эменнидин объектрин сергьятар дуьздаказ тайинарун истемишзавай шегьерар ва районар фикирда кьазва. Кьиле тухузвай кIвалахдин важиблувал мадни адакай ибарат я хьи, генеральный планар гьазурунин сергьятра аваз, хуьрерин ва шегьеррин сергьятрин гьакъиндай делилар сад тир сиягьдик кутазва.
Лагьана кIанда, законодательстводик кухтунвай важиблу дегишвилин бинедаллаз, гила, юзан тийидай эменнидихъ галаз алакъалу савдаяр ийидайла, чилин участок алай чкадиз, адан сергьятриз талукь делилар хьун чарасуз истемишун я. В.Нитенкоди къейд авурвал, идалай вилик юзан тийидай эменнидин иесивилин ихтиярар гьисабдиз къачудайла ихьтин делилар хьун чарасуз тушир. Гила лагьайтIа, савдайрин «алцифвал», законлувал таъминарун патал объектдиз, гьа гьисабдай яз ам алай чкадиз талукь вири делилар якъинбур, ачухдаказ къалурнавайбур, тамамбур хьун лазим я.
Гьа икI, чпин чилерин участокрин сергьятар якъиндаказ тайинар тавунвай агьалийри, гележегда абур маса гудай мумкинвал хьун патал, сифтени-сифте кадастрдин инженерриз арза рекье тун ва абурун куьмекдалди хсусиятда авай объектдин сергьятриз талукь делилар дуьзар хъувун лазим я.
Къейд авурвал, проект уьмуьрдиз кечирмишуник еке пай РД-дин чилерин ва эменнидин алакъайрин министерстводи кутуна. Чна идалай виликни хабар гайивал, эхиримжи са шумуд йисуз регионда, республикадин бюджетдин такьатрин гьисабдай, юзан тийидай эменнидик акатзавай 82 агъзур объектдиз талукь кIвалахар кьиле тухузва — им РФ-дин регионрин арада виридалайни чIехи рекъемрикай сад я.
Росреестрдин векилди агьалийриз и жигьетдай Госкъуллугърин порталдин «Юзан тийидай эменни» («Недвижимость») паюникай менфят къачун (ина касдивай вичин кIваче авай объектдиз талукь яз ЕГРН-да авай делилар тади гьалда къачуз жезва) менфят къачун теклифна.
В. Нитенкоди къейд авурвал, гегьенш майданра тешкилнавай кадастрдин кIвалахар тайинарнавай пландин сергьятра аваз давам жеда.
Жасмина Саидова
