Тарихдин муаллим Рамазан Велибегова, жемятдин игьтияжриз килигна, Цналрин хуьруьн Советдин, колхоздин председателвиле, школадин, совхоздин директорвиле, парткомдин секретарвиле кIвалахна. Райондин, хуьруьн яшайиш, образование, майишат вилик тухуник ада вичелай алакьдай пай кутуна. Гьа са вахтунда тарихдин муаллим яратмишунин кардални машгъул жезвай. Идакай кIелдайбуруз Р. Велибегова 2008-йисуз Цналрин ва Цлахърин хуьрерикай ктаб акъудайла, малум хьанай. Ахпа муаллимдин «Аламатдин къванер», «Гъалибвилин паркуна» ктабар чапдай акъатна. Ингье цIи мад са ктаб — «ЧкIай хуьрерин тарихдикай».
Ихтилат Хив райондин лезги хуьрерикай ЗахитIрикай, Фригърикай, Тркалрикай, Цлахърикай, Курарикай, Камарикай физва. Са вахтунда куьчейрал аялрин, гьайванрин, къушарин ван-сес алаз хьайи, уьмуьр ргазвай, кимерал жемятрин камаллу агъсакъалар аквазвай хуьрер къе баябан хьанва, харапIайриз элкъвенва.
Авторди, жегьил несилдихъ элкъвена, кхьизва: «Квез куь хайи ватанар, диде-бубайрин накьвар, милли чIал, бубайрин хуьрерин бинеяр чир хьун лазим я. Гьайиф хьи, уьмуьрдин гьерекатар маса патахъ физва. Къенин жегьилри чпин бубайрин ерийриз, халкьдин адетриз, тарихдиз итиж ийизвач. Им еке бедбахтвал я».
1979-йисуз Агъа, Кьулан ва Вини ЗахитIрин хуьрерин агьалияр арандиз куьч хьана. Абуру Гуьлгери вацIун къерехда авай мулкара цIийи хуьр кутуна «Сенгеровский» совхоз арадал гъана. Дагъда авай хуьрера гила чуьлдин гьайванри агъавалзава. Гьа икI амай хуьрерикайни лугьуз жеда.
Абад Азадов

