Чахъ «Вахтар алатна» лугьудай са хъсан мани авайди я, ана ихьтин гафарни ава: «Руш хьайила, агь чIугвадай хизанди…» Дугъриданни, иллаки дагъвийрин арада, гада хьайила, хизандиз, мукьва-кьилийриз гзаф шад жедай, вирида, мубарак ийиз, пишкешар гъидай, жунгавар, гьерер тукIваз, межлисар къурмишдай. Руш хьайила, ам жедалди са вили къван хьанайтIа хъсан тир, цла тваз виже къведа лугьудай виликрай.
Гьихьтин алакьунар аваз хьайитIани, рикI тIардай хцелай диде-буба, халкь шадардай, вичел дамахдай, вич чешне яз къалуриз жедай руш хъсан я, заз чиз.
А вахтар алатна. Дагъви дишегьлийрикай гьихьтин алакьунар авай пешекарар хьанватIа, виридаз ашкара я. Гьахьтин уьтквем рушарикай сад Хасавюрт райондин Къурушрин хуьруьн виликан Карл Марксан тIварцIихъ галай, гуьгъуьнай «Курушский» совхоздин майишатда гьар са хиле кIвалахна, баркаллани гьуьрмет къазанмишай Мурадова-Агъаева Раиса Аллагьвердиевна я.
1941-йисуз буба гуьгьуьллудаказ фронтдиз фейила, еке хизан хьуниз килигна, халу Мевлан Сулеймановича Раиса вичин къаюмвилик кутуна. А йисара ада Хасавюрт районда НКВД-да къуллугъзавай. Дидедикай гьикьван яргъа тиртIани, Раисади вири четинвилериз дурум гана, 8-класс акьалтIарай рушан рикIе духтурвал хьунин мурад авай. Амма кьисмет хьанач. Хасавюрт райондин комсомолдин райкомдин бюродин къарардалди, ВЛКСМ-дин член Раиса Къурушрин хуьруьн майишатдин кIвалахал рекье туна. Гьа икI, Раисади (хуьре адаз Суьрея лугьудай) вичин зегьметдин рехъ колхозда маларин фермадал дояркавилелай гатIунна. Са шумуд йисуз кIвалахайдалай кьулухъ адани гьа йисара фермадал кIвалахзавай жегьил устIар Мурадов Загьира кьисметар сад авуна. Дояркавиле гьакъисагъвилелди зегьмет чIугвазвай Раиса Мурадова «Хуьруьн майишатда къазанмишай агалкьунрай» знакдиз лайихлу хьана, адан шикил Гьуьрметдин доскадиз акъудна.
Раиса Аллагьвердиевнадини Загьир Демировича чпиз цIийи кIвалер эцигна. Ирид аялдиз тербия гана, абур вири чпин мурадрив агакьарна, кьилин ва юкьван образование къачудай шартIар яратмишна.
Къурушрин майишатда уьзуьмчивилин хел арадал гъизвай. Мурадоври гьа уьзуьмлухра гектарникар яз зегьмет чIугуна, йисалай-суз кьакьан бегьерар къачуз, нормаяр кьвед-пуд сеферда ацIуриз хьана.
1976-йисуз колхоз совхоздиз элкъуьрна. Къурушрин майишатдин тIвар неинки СССР-да, гьакI стхавилин маса уьлквейрани машгьур хьана. Иниз, тежриба къачуз, гьанрай делегацияр къведай. 1982-йисуз Къурушдилай Болгариядиз са десте кIвенкIвечи рабочияр, тежрибадихъ галаз таниш жез рекье тунай, абурук кваз — кIвенкIвечи уьзуьмчи Раиса Аллагьвердиевнани. Анай хтайдалай кьулухъ Р. Мурадовадик мадни гьевес акатна, кIвалахдани авайдалайни тафаватлу хьана. Къазанмишнавай агалкьунрай ам пуд сеферда пулдин премийриз, гьуьрметдин грамотайриз, «Акъажунрин кIвенкIвечи» пуд знакдиз, «Гьакъисагъ зегьметдай», «Зегьметдин ветеран» медалриз, халича гуниз ва маса шабагьриз лайихлу хьана. Ам кьве сеферда хуьруьн советдин депутатвиле, са сеферда райондин конференциядиз делегатвиле хкяна.
Майишат чукIурайдалай кьулухъ Раиса бадеди кIвалах хъувунач. Уьмуьрдин юлдаш рагьметдиз фена. Аялар чIехи хьана, гьарда са пеше къачуна, Россиядин гьар са пипIез зегьмет чIугваз фена. Текдиз амукь тавурай лагьана, Москвада яшамиш жезвай чIехи руш Дуня Загьировнади диде вичин патав хутахна. Са шумуд йис я гьана яшамиш жез. Амма чIехи хьайи хуьр, жемят, мукьва-кьилияр ада рикIелай алудзавач, абурал кьил чIугваз хквезва.
Раиса Аллагьвердиевна Москвада шаир Зоя Кравченкодихъ галаз таниш хьана. Танишвал кIеви дуствилиз элкъвена, Зояди Дагъустандай атанвай Раисадиз шиирни бахшнава, гьакI — Кьасум Фаталиевани. Ихьтин дидейрал дамахдачни бес! Гьабур я чаз уьмуьр вуч ятIа чирзавайбур, рехъ къалурзавайбур.
Гьуьрметлу веледар, дидеяр хуьх!
Кьасум Фаталиев
Уьзуьмчийрин звеновод Суьрея
Звеновод Суьрея машгьур я гьарна,
Уьзуьмрин багъларик кутунвай дамах.
Михьиз хуьз партийни гуьзел тIвар вуна,
Гьалал тир зегьметдин бегьеррин булах!
Юлдашрихъ галаз вун гьахьна хуш рекье,
Кьве бегьер къачун ваз хьанва адет.
Ашкъидин нур къугъваз михьи, пак рикIе,
Чешнедин маяк я вун виридаз къе!
Гьакъикъат паталд рахайди я мез,
Алчахрал, эблегьрал жеда вун хъуьрез.
Мерд инсанрикай на хкажда хуш сес,
Дамах я вун хуьруьн — элдин, Суьрея!
КIвалени аялар аваз гьакI хиве,
Бажарагъдал хизан твазва дуьз рекье.
Итимдилай артух зегьметдин рекье
Аваз, я такабур жегьилриз чешне.
Гагь депутат, гагьни вун жезва делегат,
Гагь суддин векил я, гагь — родкомитет.
Жемиятдин крара тежез вун галат,
Кьиле тухуз гьар са кар, чIугвазва зегьмет.
Ви чандин диривал тахьурай усал,
Межлисра, мехъеррик хьухь
мукьвал-мукьвал.
Зегьметдалд незвай фу хьурай гьалал,
Орденри нур гуз жен герек ви хурал,
Магьалриз машгьур хьуй ви тIвар, Суьрея!
Гьажи Къазиев, муаллим
