РД-дин образованидин ва илимдин министерстводин делилралди, 1-сентябрдиз 1-классдиз фин патал «Госкъуллугъар» сайтдин ва МФЦ-дин куьмекдалди 41 агъзур арза ганва. Тахминан 28 агъзур аял алай вахтунда, 1-классрин ученикар яз, школайри кьабулнава. Республикадин мектебриз алай йисуз гьикьван аялри сифте кам вегьедатIа, тамам делилар анжах сентябрдин эвелдай малум жеда. Амма, образованидин ва илимдин министерстводин делилралди, цIи абурун кьадар 49 агъзурдалай гзаф жеда. Гекъигун патал: 2023-йисуз 1-классриз фейи бицIекрин кьадар 53 агъзурдаз барабар тир.
Аялар 1-классдиз кьабулунин къайдайрин бинеда кьве документ ава: «Россиядин Федерацияда образованидин гьакъиндай» къанун (ФЗ-273, 2012-йис) ва РФ-дин просвещенидин министерстводи 2020-йисан 2-сентябрдиз кьабулнавай къарар. И къайдайрик эхиримжи дегишвилер министерстводи 2023-йисан 30-августдиз кьабулай къарарди кутунва.
Вуч дегиш хьанва 2024-йисуз?
Алатай йисав гекъигайла, 2024-йисуз аялар мектебриз кьабулунин къайдайрик кутунвай дегишвилер екебур туш. ИкI, кьезилвилер авайбурун, яни, нубат кьун тавуна, ихтияр гузвайбурун сиягьда гила чпин бубаяр дяведин махсус серенжемда ва я анай хтайдалай кьулухъ, хьайи хирер, азарар ва я хасаратвилер себеб яз, телеф хьайи аялар ава. Иник гьам военный ва я Росгвардиядин къуллугъчияр, гьамни гуьгьуьллубур акатзава. Кьезилвилер авай ксарин тамам сиягьдиз мектебрин ва я образованидин управленийрин сайтра килигиз жеда.
Мус гуда арза?
2023-йисалай регионриз 1-классриз кьабулдай кампания башламишдай вахт чпи тайинардай ихтияр ганва. Амма и кIвалах 1-апрелдилай геж башламишна виже къведач. Дагъустандин мектебри, амай чIехи пай регионри хьиз, 1-классриз аялар 1-апрелдилай 5-сентябрдалди кьабулда. И кIвалах кьве паюникай ибарат я. Сад лагьай пай 1-апрелдилай 30-июндалди давам жезва. И вахтунда арзаяр мектебдихъ галкIурнавай (са чкада ава) мулкунал яшамиш жезвай, гьакIни сифте нубатдин ихтиярар (кьезилвилер) авай аялри гузва.
Кьвед лагьай паюна (6-июлдилай 5-сентябрдалди) арзаяр яшамиш жезвай чкадилай аслу туширбуру гузва, яни маса районда яшамиш жезвай аялар арза гун патал гатал вил алаз акъвазуниз мажбур я, мектебдиз абур анжах азад чкаяр амаз хьайитIа, кьабулда. Прописка авачир чкада авай мектебдиз арза 6-июлдалди гунихъни метлеб авач — ам кьабулдач. Гьаниз килигна, сад лагьай пай акьалтIайдалай кьулухъ (5-июлдалди) образованидин идарайри чпихъ амай азад чкайрин гьакъиндай делилар раиж авун лазим я. Къейд ийин хьи, кьвед лагьай паюна аялар анжах нубатдалди кьабулзава — кьезилвилер фикирда кьазвач.
Документар гьам гъиляй-гъилиз, гьамни онлайн-къайдада — «Госкъуллугъар» сайтдин куьмекдалди ва я почтадай агакьариз жеда.
Шумуд йис хьун лазим я аялдин?
Мектебдиз физвай вахтунда аялдин яш 6 йисни 5 вацралай тIимил ва 8 йисалай гзаф тахьун лазим я. Эгер аялдин яш 7 йисалай тIимил ятIа, адахъ мектебдиз финин гьакъиндай сагъламвилиз талукь къадагъаяр хьана виже къведач, яни аялдин сагъламвал къайдада авайди медкомиссияди тестикьарун лазим я.
Жасмина Саидова
