Гьи муниципалитет къачуртIани, адан бюджет, яшайишдин рекьерай вилик фин, агьалийрин дуланажагъ хъсан хьун экономика авай гьалдилай гзаф аслу я. СтIал Сулейманан райондин экономикадин кьилин хел лагьайтIа, хуьруьн майишат я. Районда хуьруьн майишатдин суьрсет гьасилунал 2 СПОК, хуьруьн майишатдин 25 кархана, лежбервилинни фермервилин 45 майишат, 960 кас арендаторар ва 20000-далай виниз агьалийрин хсуси куьмекчи майишатар машгъул жезва.
Районда йисалай-суз багъларин ва уьзуьмлухрин майданар, мал-лапагдин кьадар артух, кIватI хъийизвай суьрсетдин кьадар гзаф жезва. ИкI, алатай йисуз районда 1843 тонн техил, 30 000 тонндилай виниз емишар, 17 000 тонндилай виниз ципицIар, 29 000 тонн салан майваяр кIватI хъувуна.
Райондин хуьруьн майишатдин суьрсет гьасилзавай карханайрихъ, КФХ-рихъ ва арендаторрихъ гъиле авай йисни агропромышленный комплексдин хиле агалкьунар аваз акьалтIардай къаст ава.
— Хуьруьн майишатдин карханаяр ва зегьметчияр патал гатфарин ва гатун варцар къизгъинбур я, — лугьузва хуьруьн майишатдин ва суьрсетдин управленидин начальник Къазиагьмед Къазиагьмедова. — Уьзуьмлухрани багълара, саларани производстводин маса хилера агротехникадин серенжемар кьиле тухунихъ галаз санал алай вахтунда общественный мал-къарадиз алафар гьазурунин, гад кIватI хъувуниз гьазурвилер акунин ва маса кIвалахар кьиле тухузва. Абур тешкиллувал ва йигин еришар аваз давамарзава.
Мал-къарадиз алафар гьазурунив районда сифтебурукай яз кIвенкIвечи кархана тир «АлиЯк» ООО эгечIнава.
Адахъ 112 гектарда цанвай гзаф йисарин векьин уьруьшар ава. И йикъара махсус агрегатар галай цIийи маркайрин тракторар векьер ягъунал, абур маргъвара тунал ва клеенкадалди кIевнавай сенаждин элкъвей туькер кьунал машгъул я. Гьазур хьайи туькер, хутахиз, мал-къара алай чкайрал къайдада аваз эцигзава. 10 гектарда къунж ЛПХ-дини цанва.
Санлай къачурла, гзаф йисарин векьин уьруьшри 449 гектар кьунва. Идакай 239 гектар карханайринбур я. Са КФХ-дихъ 151 гектарда цанвай са йисан векьин уьруьшар ава.
Векьер ягъунин кIвалахрив ДаркIуш-Къазмайрин, ЦIийи-Макьарин, Чуьхверхуьруьн, Эминхуьруьн лежбервилинни фермервилин майишатар, ЛПХ-яр ва кьилдин ксар эгечIнава. Векьер чIурухъан чкайрай, векьин уьруьшрай, багъларин арайрай, къурухрай махсус агрегатар галай тракторралди, бензиндин косилкайралди ва дергесралди язава. Яваш-яваш общественный мал-къарадиз алафар гьазурунив Герейханован, Агъа СтIалрин, Кьулан СтIалрин, Кьасумхуьруьн, Вини СтIалрин, КIварчагърин ва амай АСП-рани эгечIда.
Пешекарри лугьузвайвал, мукьвал-мукьвал марфар къуникди, цIинин йисуз уьруьшра, багълара, къурухра векь къалиндаказ акьалтнава. Анрай бес кьадар алафар гьазуриз жедайдак умуд кутазва.
Районда алай йисан бегьер патал 687 гектарда зулун магьсулар цанвай. 440 гектардин никIериз миянардай шейэр вегьенва.
Идалайни гъейри, КФХ-ри, СПК-ри ва ЛПХ-ри 185 гектарда гатфарин къуьлни цанва.
Виридалайни гзаф майданра (355 гектарда) техилар «АлиЯк» ООО-ди цанва.
Санлай къачуртIа, магьсулар авай никIерин гьал хъсан я. Анрай техилдин хъсан бегьер кIватI хъувуник умуд ква. Вири санлай цIи 871 гектардай гад кIватI хъийида.
Районда салан майвайрин культураяр асул гьисабдай кьилдин ксарин куьмекчи майишатра ва арендадин участокра цанва. Санлай абурун майданри 1065 гектар кьазва.
Райондин производстводин маса хилерани кIвалахар вахтунда кьиле тухузва. ИкI, алай йисан гатфариз райондин карханайри («Зардиян», «Полоса» ва «Сал» ООО-ри) санлай 659 гектарда шуьмягърин, ичин, пIинидин багълар кутунва. 5 гектарда шефтелдин багъ Алкьвадрин хуьре ЛПХ-дини кутунва.
ЦIи 234,5 гектарда цIийи уьзуьмлухарни кутунва.
735 гектар уьзуьмлухриз ва 230 гектар багълариз миянардай шейэр вегьенва. Вири майданра азаррин ва зиянкар гьашаратрин аксина дарманар янава, гатфарин агротехникадин кIвалахар кьиле тухвана акьалтIарнава.
Уьзуьмлухрани багълара агротехникадин серенжемар галай-галайвал ва вахтунда кьиле тухун давам жезва.
Хазран Кьасумов
