Советрин девирдин зурба хирург ва алим С.Юдина икI лагьанай: «Хирургдиз иллаки важиблу хас тир лишанрикай сад — вичин кIвалах агалкьунралди вилик фин патал хкянавай пешедал рикI хьун я. Вичин кIвалахдин вири девирда, иллаки четин вахтунда, адаз пешедал рикI хьуни, инсан кIанивилихъ агъуни ва жемиятдиз ам хийир­луди тирди гьисc авуни куьмекда».

Ихьтин хирургрикай сад Бекеров Бекер Мевлидович я. Ам 1955-йисуз Докъузпара райондин Миграгъ-Къазмайрал Ватандин ЧIехи дяведин иштиракчи, РД-дин лайихлу муал­лим Бекеров Мевлидан хизанда дидедиз хьана. 8-классдал кьван ада хайи хуь­руьн, 9-10-классра Миграгърин юкьван­ школа­да­ кIелна. Са йисуз ада хуьруьн культура­дин кIвале директорвиле кIвалахна. 1974-йисуз ам Дагъустандин Гьу­куматдин­ меди­­цинадин институтдин «лечебное дело» ­факультетдик экечIна. 6-курсуна кIелдай­ла, медицинадин рекьяй­ гуьтIуь пеше­ хкя­на­ кIан­завай. Яргъалди фикирардай­вал хьа­­­­нач. Адан рикIел вичин халу, Ватандин­ ЧIехи дяведа военный хирург, аскеррин­ ча­нар къутармишиз женгера хьайи Эмир­чубан Керимханов ва вич кIелуник  экечI­дайла ада лагьай гафар хтана: «Чан хтул, заз ­чизва ви рикIе хирургвилин пеше авайди. Ваз чир хьухь, гьар садакай духтур-хи­рург жедач. И пешедиз кье­тIен ерияр­ кIан­да: чIехи дурумлувал, сабурлувал, чан къур­банд ­ийиз гьазур хьун, командада­ кIва­лахиз алакьун, четин гьалара тади гьалда къарар кьабулун ва гьакIни чIехи жавабдарвал».

Б.Бекерова, халуди лагьай ерийрал амал ийиз, вичел кIвалахна, гележегдин пешедин рехъ аннамишна хкяна. Ам операцийрин столдал алайдан уьмуьр хуьн патал, жавабдарвал вичин хивез къачуз, гьазур жез гатIунна.

Гьелбетда, операцияр ийидай столдихъ студентар акьван фад ахъайзавачир. Махачкъаладин больницайра хьайи практикайра иви акурла чIур жезвай, экъуьчзавай бязи вичин юлдашар акурла, ам хирургвал вичин пеше тирдан гъавурда гьатна. Институт акьалтIарай 1980-йисуз ам кIва­лахиз Дербент шегьерда авай райондин больницадиз хтана.

— Практикайра хьайи бязи больницайра чун операция ийизвайдан патав агуддачир, студентдиз фикир гудачир, — рикIел хкизва духтурди. – Дербентдин райбольницада зун хъсан муаллимдал гьалтна. Хирургиядин отделенидин заведующий Рамазанов Нариман Салманович кар чидай хирург хьиз, михьи рикI авай инсанни тир, хъсан насигьатчини. Сифте нубатда, ада заз кIвалахдив дуьз эгечIиз ва духтурди хьиз фикир ийиз, ахпа дуьз къарар кьабулиз чирна. Операцияр кьиле тухудайвал къалуриз, чирвилер деринарна. Зи къенин агалкьунар рагьметлу Нариман Салмановичан тарсарин нетижа я.

Дербентда Б.Бекерова 1999-йисалди­ хи­рургвиле зегьмет чIугуна. Ахпа, тади гьал­да куьмек гузвай дежурный хирург яз, вертолетда аваз Кьиблепатан Дагъустандин­ тефей район хьанач. Ам кьиле авай бригадади тадиз хирургдин кIвалах герекзавай хейлин операцияр авуна. Гуьгъуьнлай ам хирургиядин отделенидин заведующийвиле тайи­нарзава. И къуллугъ ада 2012-йисалди тамамарна.

2006-йисуз ада хирург-эндоско­пистви­лин рекьяй алава кIел хъувуна, и пешедай сертификат къачуна. Лагьана кIанда, Бекер Мевлидович Кьиблепатан Дагъустанда эндоскопдал операцияр ийиз кьил кутур сад лагьай хирург я.

— Инсандин руфунин кьадардиз килигна, жендекдин къенепатар адетдин жуьреда операция ийидайла, 10-30 сантиметр­дин ва, гьалдиз килигна, гьадалай гзафни атIузва, — лугьузва Бекер духтурди. — Алай вахтунда руфунин къенепатан операцияр руфунай тIекв акъудна ийизва. И жуьреда вири операцияр кьиле тухуз жезва.

– Эндоскопдал ийизвай операцияр гьикI кьиле физва? Вичин асул метлебдиз килигайла, абур мадни квелди тафаватлу я?

— Ина адетдин жуьредин вилериз тади гудай ачух, экуь экв авач. Хирургрин кьилиз тади гузвай, хъен гун тийизвай лампаяр я хкудда, я тахьайтIа муькуь патахъ элкъуьрда. Хъуьтуьл экуьнай хкатна видеосистемадин экран ва эквер кузвай дисплей аквада… Адет яз, ивидай хьанвай жуна авай кур аквадач, и жуьредин операция саки иви галачиз кьиле физва, — жаваб гузва ада.

2008-йисуз хирургиядин хиле цIийи къай­­даяр ишлемишуналди кIвалахда къазанмишнавай агалкьунрай ва инсанрин сагъламвал хуьнин рекье чIугур гьакъисагъ зегьмет­дай Б.Бекеров Дагъустан Республикадин лайихлу духтур лагьай гьуьрметдин тIвар­цIиз лайихлу хьана.

Са шумудра ада Москвада, Дондал алай Ростовда хирургиядин хиляй кьиле фейи международный конгрессра иштиракна. Дербентдин  медколледждин ва «Юждаг» институтдин студентриз хирургиядин хиляй тарсарни гана.

КIвалахдивай къерех тахьана, ада медицинадин илимрин кандидатвилин тема­дай диссертация кхьена. Адан илимдин регьбер РФ-дин илимрин лайихлу деятель­, РФ-дин лайихлу духтур, медицинадин илимрин доктор, профессор М.Дибиров тир. Дагъустандин Гьукуматдин медицинадин академиядин диссертацийрин Советрин членри вирида сад хьиз сесер гана къабулай къарардалди 2011-йисан июндин вацра Б. Бекероваз медицинадин илимрин кандидат лагьай тIвар гана.

2012-йисуз медицинадин «МЕД-ЭЛИТ» центрада хирургиядин отделение ачухайла, центрадин регьберди Бекер Мевлидовичаз анин заведующийвиле кIвалахун теклифзава. Ина кIвалахай 8 йисан къене ада отделение чешнелудаз элкъуьрна.

2020-йисуз Мегьарамдхуьруьн райондин больницадин кьилин духтур Гьажибала Беглерова чи ватанэгьлидиз больницадиз цIийи эндовидеостойка хканвайди ва адал цIийи технологийрай операцияр ийиз­, чкадин хирургриз вичин тежриба пайиз, кIва­лахиз атун теклифзава.

Са тIимил фикирар авурдалай кьулухъ, «Земский духтур» программадикай мен­фят­ къачуна, Бекер Мевлидович кIвалахиз Мегьарамдхуьруьз фена. Райбольницадин дух­турриз эндоскопдал операцияр ийидайвал вичин тежрибадалди чирна.

Алай вахтунда ада медицинадин «МЕД-ЭЛИТ» центрада хирургиядин отделенидин заведующийвиле кIвалахзава.

— Гьикьван хъсан хирург хьайитIани, вири рикIиз кIандайвал кьиле физвайди туш, — лугьузва духтурди чи арада хьайи суьгьбетда. — Эгер са хирургди вичи операция авурбуруз садрани пис жезвач лагьайтIа, ада тапарарзавайди я. Операция «простойди» хьайитIани, 100% заминвал садавайни гуз жезвайди туш. Операция гьамиша мумкин тир хата авай кар я. Гзаф вич-вичихъ агъун багьаз акъвазда. Операция хьиз, операциядилай гуьгъуьнин вахтни важиблу я.

– Бекер духтур, и пеше хкягъунал куьн рази яни?

— Духтурвал пеше ваъ, уьмуьрдин­ къайда, тегьер я. Гьар са инсанди а пеше вичин тIебии алакьунрихъ ва хесет­рихъ галаз кьадайвал хкяна кIанда. А вахтунда ада намусдалди зегьмет чIугвада. Гьи пеше хьайитIани, эгер а пеше рикIивай хкянавайди яз хьайитIа, ада вичин вири къуватар ва чирвилер эцигда, а вахтунда адакай гзаф хийир жеда. ГьакI зани, зун духтур хьиз, арадал атун патал вири къуватар эцигна кIелна, жуван чирвилер хкажна, гилани а кIвалах давамарзава. Зун жуван пешедилай рази я.

– Са суал мад. И пеше хкягъиз кIанза­вайбуруз квевай гьихьтин насигьатар гуз жеда?

— Заз халисан духтур, вичин пациентар патал рикIивай чан эцигзавай духтурдикай­ жеда лугьуз кIанзава. Иниз килигна, пеше хкядалди жуван вилик суал эциг – вун патал кIва­лах, карьера важиблу яни, тахьайтIа, хизан? За жувазни и суал ганай, амма са тайин жаваб хьаначир. Зун гьамиша хизандин ва кIвалахдин арада кат-калтугда жезвай. Заз жуван хизандиз сагърай лугьуз кIанзава, гзаф вахтара суварар, жуванбурун шад мярекатар ахъайиз дежурствойра хьайи вахтара зи гъавурда гьатунай. Ихьтин арайра «пациентрин вил зал ала», — ла­гьайла, абур зи гъавурда гьатдай. Иниз килигна медицинадин рекьяй кIелиз физ кIанзавайбуруз за лугьузва: кIвалах­дин рекьяй вилик физ кIанзаватIа, кьве стулдал­ ацукьиз жедач. Духтурвилин пеше психологиядин жигьетдайни гзаф заланди я.

Хъсан хирург, инсан хьиз, Бекер духтур­ туькIвей ва гьуьрметлу хизандин кьилни я. Адахъ кьве рушни са гада ава. Пуд веледдизни кьилин образование гана. Гадади карчи яз Урусатда кIвалахзава. Рушарикай сад бухгалтер, муькуьди муаллим-психолог я. Аялрихъ чпин хизанар хьанва. Бекер духтур ругуд хтулдин бахтлу чIехи бубани я.

Къагьриман  Ибрагьимов