(Лидия Стальскаядин рикIел хкунар)
СтIал Сулейманан районда Р.Гьамзатован 100-йисан юбилейдиз талукьарнавай шикилрин выставка гьазурзава. И выставкада райондиз регьбервал гайи ксарин архиврай ва администрациядин медениятдин хиле кIвалахзавайбуру кIватIнавай шикилар къалурда. Идалайни гъейри, хейлин йисара Дагъустандин писателрин Союздиз регьбервал гайи Р.Гьамзатован къаюмвилик кваз, ХХ виш йисан Гомеран Шииратдин йикъаз талукьарна, шаирдин хайи хуьре — Агъа СтIалдал кьиле фейи сувариз бахшнавай махсус пIипIни кардик кутада.
Райондин агьалийрин Р.Гьамзатовакай рикIел хкунар бинедаваз, абур, кIватIна, куьруь жуьреда гьазурнавай «Расул ва Сулейман» тIвар ганвай телефильм выставкадилай тIимил итижлуди жедач.
Агъа СтIалрин хуьре яшамиш жезвай са дишегьлиди, Р.Гьамзатовакай рахадайла, адаз «Расул халу» лугьуз ихтилатда. Гьамзатован хизандихъ галаз и дишегьлидин халис мукьвавал авачтIани, адавай хьиз рикIин чимивилелдини кIанивилелди шаирдикай рахаз жедай маса кас авач.
— Сифте сеферда заз ам 1975-йисуз зи дах Мирзеюсуф (Сулейманан пуд хцикай — гъвечIиди) рагьметдиз фейила, акунай, — рикIел хкизва Лидия Стальскаяди. — За а чIавуз 10-классда кIелзавай. Расул халу, кIусни дамах гвачир, адетдин итим хьиз, виликамаз садазни лугьун тавуна, чи кIвализ дидедизни мукьвабуруз башсагълугъвал гуз, чи дерт кьезилариз атайди тир.
Анлай кьулухъни ам гьар йисуз чна 18-майдиз СтIал Сулейман хайи юкъуз къейдзавай суварик къведай. Расул халуди зи буба Сулейманаз чIехи гьуьрмет ва къимет гузвай, чаз гьар жуьредин хъсанвилер, куьмекар ийидай. Ада гьар сеферда дидедивай, аялар хуьнин, тербиялимишунин рекье четинвилер авани лугьуз, хабар кьадай. Гьамиша Агъа СтIалдал атайла, Расул халу музейдиз килигайдалай кьулухъ чи патав кIвализ къведай, чахъ галаз чай хъвадай, суьгьбетар ийидай. Ам вичин эхиримжи йисалди чи хуьруьз, чи кIвализ къвез хьайиди я.
РикIеллама, 2003-йисан майдиз, азарлу ва зайиф хьанвайтIани, ада атана чи сувар гуьрчегарна ва гзаф эсерлу рахунар авуна. Гьа чIавуз, эхиримжи сеферда атайла, ада вичи Сулейманан чуьнгуьрни гъанвайди лагьана. А чуьнгуьр вичиз гьинай атанатIа, ада «Сулейманан чуьнгуьр» шиирда лагьанва. Музыкадин и куьгьне алат Сулеймана вичин дуст ва таржумачи шаир Эффенди Капиеваз, гьуьрметдин лишан яз, ганвайди тир. Эффенди рагьметдиз фейила, адан хендеда Наталья Капиевади и чуьнгуьр Расулаз пишкешна.
Гьа Агъа СтIалдал суварин юкъуз Расул халуди Сулейманан чуьнгуьр вичи музейдиз гуз хканва лагьана, амма хъфидайла, рикIелай алатна, ада чуьнгуьр вичи Махачкъаладиз хутахнай. Имни бахтлувилин лишан хьана: 2016-йисуз музей кайи чIавуз чуьнгуьр Расул халудин хизанда саламатдиз амукьна. Музей цIийи кьилелай туькIуьр хъувурла, иниз виридалайни багьа экспонат – Сулейман бубадин чуьнгуьр хтана.
— Зурба шаир Расул Гьамзатов Дагъустандин халкьдал, чIаларал, чилел гзаф рикI алай кас тир, — давамарзава Лидияди. – Зи виридалайни рикI алай адан шиирда ихьтин къиметлу цIарар ава:
«Дагъустан! Заз ганвай кьадар шабагьар
Пайда за вахъ галаз вири барабар».
За гьисабзава хьи, ада гьакъикъатдани гьакI авуна. Вичин вири камаллувал, машгьурвал ада Дагъустандиз туна. Расул халудин экуь къамат за гьамиша рикIе хуьда, — лагьана Лидия Стальскаяди.
Гьазурайди – Максим Алимов
