Тарихдин чинрай
Къурушвияр арандиз куьч хьана 30 йис тамам хьуниз талукьарнавай шадвилин межлисдик Дагъустандин халкьдин шаир, СССР-дин Верховный Советдин президиумдин член Расул Гьамзатов кьиле аваз Дагъустандин писателрин са дестеди иштиракнай. Им 1982-йис тир. И макъалада чна куьрелди а мярекат кьиле фейи къайдадикай ихтилатда.
Кьве дустуни, Социализмдин Зегьметдин кьве Игитди – шаир Расул Гьамзатовани колхоздин майишатдин кIвенкIвечи, ципицIрин багъманчи Сейфедин Къулиева — Ватандин азадвал патал кьиле фейи къизгъин женгера чанар къурбанд авур къурушвийриз эцигнавай гуьмбетдал цуьквер эцигна.
— Чаз чида куь игитар, — лагьана Р.Гьамзатова. – Ватандин ЧIехи дяведин фронтрай 360 къурушви элкъвена хтанач. Чна абур садрани рикIелай алуддач. Гьамишалугъ баркалла кьегьалриз!
Хуьруьн медениятдин кIвал сиве-сивди инсанрив ацIанвай. Лишанлу собранидин президиумда Р.Гьамзатов, адан дуст С.Къулиев, Дагъустандин халкьдин шаир Ш-Э.Мурадов, писателар ва шаирар тир Н.Юсупов, М.Гьажиев, Р.Гьажиев, М.Атабаев, Дагъустандин обкомдин векил Г.Палчаев, Хасавюрт райондин вилик-кьилик квайбур, хуьруьн майишатдин кIвенкIвечияр, зегьметдин ветеранар ацукьнавай.
Шадвилин межлис партиядин Хасавюрт райкомдин сад лагьай секретарь М. Алибегова ачухна ва сифте гаф ада Р.Гьамзатоваз гана.
— Юлдашар, гьуьрметлу дустар, зи куьгьне дуст Сейфедин Рамазанович, — лагьана Расул Гьамзатовича, — куьне мугьманвилиз теклифун заз фадлай кьилиз акъудиз кIанзавай. — Зун шад я гила залай и кар кьилиз акъудиз хьунал. Зи ва чи нурлу, миллетралди девлетлу республикадин писателрин патай квез разивилин чIехи салам! Куь агалкьунри, дерин фикирри, гьиссери зун гьамиша гьейранарзава. Къурушар Европада виридалайни вине авай хуьр я. Бубайрин адетар ва алакьунар гваз и буш чилерал куьч хьана, куьне и мулкар цуьк акъуднавай багълариз элкъуьрна. Гила квез неинки Европа аквазва, куьнни вири дуьньядиз аквазва.
Зун дуьньядин гзаф уьлквейра хьана. Завай лугьуз жеда хьи, чун виридалайни хъсандиз яшамиш жезва. Къурушрин хуьруьз завай гьи уьлкведай хьайитIани мугьманвилиз эверна, куьн гьикьван агьваллувилелди, дуствилелди яшамиш жезватIа къалуриз жеда. Чи миллетрин къуват, гъалибвилер чи чIехи Ватандин халкьарин садвилелай аслу я.
Дуьньядин океанра СтIал Сулеймананни Гьамзат ЦIадасадин тIварар алай гимийри сирнавзава. Сад-садал ацалтайла, абуру кьведани сириставрин сесералди салам гузва. Ам икI лагьай чIал я: «Ассалам алейкум, Сулейман!» «Ваалейкум салам, Гьамзат!» Им я чи гьакъикъат, дустар.
Хуьруьн куьчедани, и залдани заз цуьквер гъилевай хейлин аялар акуна. Абурун чинра хъверни бахтлувал къугъвазва. Гьа ихьтин бахтлувални шадвилин хъвер аялрин чинра хьун паталди, за винидихъ лагьайвал 360 къурушвиди чпин чанар гана. Гьа икI хьун патал къе ципицIлухра ва къуьлуьн никIера, къуватар гьайиф татана, баркаллу къурушвийри зегьметдин игитвилер къалурзава.
Маса уьлквейрани заз аялар акуна, анжах абурун чинра шадвилин, бахтлувилин гелни авачир. Дуьньяда гьеле ислягьвилинни кIанивилин душманар амазма. ЯтIани чун инанмиш я чи аялрин экуь гележегдихъ….
— Сагърай вун, зи дуст Расул, — лагьана гуьгъуьнлай рахай Сейфедин Рамазановича. – Дугъриданни, чи хуьре къе чIехи сувар ава, чи шадвилихъ кьадар авач. 30 йис идалай вилик атана чун и чилерал, са жуьредин техникани авачиз, гъилералди чна чIехи къанал эгъуьнна — гележегдин багъларизни ципицIлухриз яд гун патал. Гзаф четинвилерилай кам яна, къе чна чи хуьрел ва совхоздал дамахзава. Чаз бес кьадар техникани хьанва. Чаз 1450 гектар ципицIлухар, 800 гектар зулун магьсулар цадай чилер, 50 гектарда салан майваяр ава. Чаз дурумлу майишат хьанва. Чун чи уьмуьрдилай гзаф рази я.
Чи аялрикай писателарни, муаллимарни, алимарни ва гьар жуьредин маса рекьерай пешекарар хьанва. Сагърай Къурушрин жемят! Гьуьрметлу хуьруьнвияр, ихтияр це заз атанвай мугьманриз куь патай сагърай лугьудай, — акьалтIарна вичин ихтилатар Социализмдин Зегьметдин Игитди.
Къурушрин хуьруьз мугьман хьанвай писателри гуьгъуьнлай чпин эсерар кIелна. Расул Гьамзатован теклифдалди собранидин иштиракчийри космонавтар тир А.Н.Березовскийдизни В.В.Лебедеваз тебрикдин телеграмма ракъурун кьетIна. Телеграммадин текст совхоздин директор Сабир Диярханова кIелна.
Эхирдай къурушвийрин вилик манидар Гьава Аллагьвердиева ва Лезги театрдин коллектив экъечIна.
И юкъуз Къурушдал кьиле фейи сувар зегьметдинни шииратдин ва дуствилин сувариз элкъвенай…
Гьазурайди – Максим Алимов
