Самиран кьегьалвилер

Малум тирвал, Украинада кьиле физвай военный махсус серенжемда неинки Кеферпатан, гьакIни Кьиблепатан Кавказдин агьалийрини иштиракзава. Абурун­ арада, кьилди къачуртIа, бинеяр Азербайжандин КцIар райондай тир, Донецкда яшамиш жезвай лезги кьегьал рухваярни ава. Абурукай сад санал къуллугъзавай юлдашрин арада «Лезги» тIварцIелди машгьур тир Шовкетан хва Самир Искендеров я.

Ам 1978-йисан мартдин вацра КцIар райондин ГуьндуьзкIеледа консервияр­ акъуддай заводда кьилин инженер яз кIва­лахай Шовкетан хизанда дидедиз хьана. Самир хизанда кьвед лагьай велед я. ЧIехи стхадихъни гъвечIи вахахъ галаз адан аял вахтар шаддаказ акъатна. Ругуд йис тамам хьайила, диде-бубади ам Худат шегьердин тарсар урус программадин бинедаллаз гузвай 3-нумрадин мектебдиз ракъурна. Ина 9-классдал кьван кIелна. Гуьгъуьнлай кIелунар Худат шегьердин 2-нумрадин мектебда давамарна.

18 йис хьайила, Самир Искендероваз Азербайжан Республикадин (АР) МВД-дин къенепатан кьушунриз къуллугъ ийиз­ эвер гана. Пуд йисуз армияда къуллугъ авурдалай гуьгъуьниз, 2000-йисуз, ам, АР-дин МВД-дихъ галаз пуд йисан икьрар­ кутIунна, къенепатан кьушунра къуллу­гъиз акъвазна. Военный рекьяй тежриба авай сержант С.Искендерова Азербайжанда экстремизмдиз кьил янавай дестеяр терг авур махсус са шумуд серенжемда иштиракна. Чешнелу къуллугъдай ам командованидин патай разивилин чарариз  са шумуд сеферда лайихлу хьана.

Икьрардин вахт куьтягь хьайила, 2004-йисалай ада Азербайжандин ва Россиядин регионра эцигунардай объектрал интерьердин, ландшафтдин дизайндиз талукь ва маса кIвалахар ийиз гатIунна. Кьилди къачуртIа, Майкоп шегьерда карчийрин чIехи объектар, кьилдин ксарин кIвалер, Краснодарда «Газпромдин» чIехи дарамат ва маса объектар эцигиз зегьмет чIугуна.

Ина ам са урус рушахъ галаз таниш хьана. Абурун арада кIанивилин гьиссер куькIвена. Са кьадар вахт арадай фейила, жегьилриз са аялни хьана. Гьайиф хьи, фад куькIвей гьиссер фад хкахьни хъувуна. Самираз эвленмиш жез кIан хьайила, урус руша разивал ганач. ИкI, 2014-йисан декабрдиз вичин аялдал кьил чIугваз Донецкдиз фейи Самир гьана амукьна.

Украинадикай хкечIнавай Донецкдин областда акьван секинзавачир. Ина ам кIвалахдихъ къекъвена. Гъилик акатай гьар жуьредин кIвалахарни авуна. Украинади, Донецк яракьрай ягъиз, дяведик цIай кутазвай. И муракаб гьалара Самиравай къерехда акъвазиз хьанач. 2015-йисан февралдин вацра ам «Патриот» тIвар алай халкьдин ополченидин подразделеник гуьгьуьллудаказ экечIна. А вахтунда Донецкда адетдин къайдадин военный частар тахьуниз килигна, чкадин агьалийри чпин кIвал-югъ хуьн патал партизанрин дестеяр тешкилнавай. Ихьтин дестедик кваз чкадин агьалийрихъ галаз санал Самирни душмандин аксина акъвазна, вичин хва чIехи жезвай Донецк хуьзвай женгера иштиракна.

2017-йисуз ада Донецкдин областдин­ халкьдин милициядихъ галаз икьрар ку­тIун­на, къуллугъ ийиз гатIунна. Командирри гайи буйругъар гъил-гъиле аваз кьилиз акъудзавай ам гьина герек хьайитIа, гьаниз ракъурзавай. Ада гьар жуьредин подразделенийра къуллугъна. Военный рекьяй тежриба хьанвай адан дестедиз командирди душмандин кьушунар, планар, яракьар алай чкаяр чинеба ахтармишдай­ тапшуругъар гузвай. Абурни дестеди ви­кIегьвилелди тамамарзавай. Къуллугъдин гзаф вахтунда старший сержант Самиран дестеди душмандин пад разведка ийиз, командиррив дуьз ва герек малуматар агакьарна.

2022-йисан февралдин вацра Россияди махсус серенжем гатIунайла, ада разведкадин ротада къуллугъзавай. 3-мартдиз адан дестедиз Волновахо шегьерда­ радикалар ацукьнавай Карл Марксан тIвар­цIихъ галай куьчедин паркунин къвалав гвай дарамат, кIеви гьужумдалди, гьа­лкъада туна, къачудай тапшуругъ гузва. Ина Самира регьбервал гузвай разведкадин дестедилай гъейри, 2-стрелковый батальондини, вири санлай 60 касди, иштиракна.

— Чун а дарамат галай патахъ куьгьне сурар алай мулкунилай —  Сагайдачный переулокдай — фена, — рикIел хкизва Самира. – Радикалрив танк гвай, гьавиляй, къуватдал гьалтайла, абур викIегь тир. Чи арада  кьиле фейи женгина зи эрчIи кIвачихъ тупунин гуьлледин кIусар галукьна, зал хер хьана. Хер кутIуниз заз юлдашрин арада  «Кубань» тIвар акьалтнавай аскерди куьмекна. Чаз явашдиз кьулухъди хъфиз кIанзавай. И арада чун 80 мм-дин калибрдин минометдай ягъиз гатIунна. Чун гьарма сад са патахъ катна. Залай вад метрдин вилик квай, чи арада «Шахтер» тIвар акьалтнавай аскердин кIвачихъ гуьлледин кIусар галукьна. КIараб руг-руг хьанвай ада, тIарвал эхиз тежез, гьарайзавай. За, адан пекер кьуна, ам хатасуз чкадиз, кьве цлан арадиз ялна. Адаз тIарвал квадардай раб яна, хер алай чка кутIунна. ТIал атIайла, ам секин хьана. Хирер хьанвай чун кьведни сада-сад кьуна, кьулухъди, чи терефдихъ хъфена.

Анай хирер хьанвай аскерар госпиталдиз ракъурна. Сагълам хъхьайла, Самир резервистрин батальондиз рекье туна. Инани ам секиндиз акъвазнач: резервда авайбурухъ галаз махсус тарсар тухуз, абуруз разведкадин сирер чирна.

2022-йисан 21-апрелдиз Марьинка поселокда душмандин терефар (позиция) разведка ийизвай вахтунда миллетбазри адан дестедиз 120 мм-дин калибрдин минометдай гуьлле гана. Минадилай хъиткьинна алатай кIусар, элкъвез-элкъвез атана, Самиран чапла кIвачин ютурдихъ галукьна, адал залан хер хьана. Вич авай гьалдизни килиг тавуна, ада кьегьалвилелди дестедиз регьбервал гун давамарна. Галай юлдашри адаз чпивай жедайвал куьмек гузвайтIани, женг давам хьуниз килигна, Самир вахтунда госпиталдиз агакьариз хьанач. Женгинин гьерекатар секин хьайила, ругуд сятинилай ам гос­питалдиз тухвана. Хирургри адан чапла кIвачин ютурдин пудай са пай атIана, операция авуна. КIарабдиз аквадай хьтин зиян ганвачир.

— Зун са тIимил анихъ хьанвайтIа, кьилихъ галукьдайди тир, — рикIел хкизва Самира. — Аллагьдиз шукур хьуй, зун кьиникьикай хвейи!

Пуд вацра ам, хирер сагъар хъийиз, гос­­питалда амукьна. 2022-йисан декабрдиз ам запасдиз ракъурна. Алай вахтунда ада Донецкдин алишверишдинни экономикадин милли институтда  5-курсуна кIелзава.

Самиран кьегьалвилер хурудал ал­кIур­дай «Доброволец Донбасса», «Купол»­, «За службу в мотострелковом батальоне» лишанар ва «100 лет военной разведке» орден гуналди къейднава.

Къагьриман  Ибрагьимов