12-июндиз Махачкъалада «Зи Дагъус­тан» лишандик кваз халкьдин яратмишунрин ва шииратдин фестиваль кьиле фена. Дагъустандин халкьдин шаир Расул Гьамзатован 100 йисан юбилейдиз талукьарна, РД-дин культурадин министерст­водин куьмекдалди, культурадин ва искусстводин хиле Дагъус­тандин Кьилин грантдин сергьятра аваз и мярекат тешкилнавайбур «Культурное наследие»­ фонд, Республикадин халкьдин яратмишунрин кIвал (РДНТ) тир. Фестивалдин сергьятра аваз СтIал Сулейманан багъда фольклордиз талукьарнавай пай, Да­гъустандин халкьарин адетдин сеняткарвилерин выставкаяр ва элкъвей стол кьиле фена.

И юкъуз республикадин жуьреба-жуьре пипIерай атанвай, чпел милли пек-партал алай яратмишунрин коллективри меркезвийрин ва мугьманрин гуьгьуьлар хкажна. Гьар са коллектив тамашачийри гурлу капаралди къаршиламишна. Сувар «Акуша» ансамблди ва Хузаймат Ибрагьимовади ачухна. Абуру Расул Гьамзатован чIалариз кхьенвай «Мой бубен» мани тамамарна. Р.Гьамзатован эсеррин бинедаллаз зегьмет­ чIугунихъ, календардин йикъарихъ, хизандин ацукьун-къара­гъунихъ галаз алакъалу яз туькIуьрнавай гъвечIи сегьнеярни тамашачийри лап хушдаказ кьабулна. Абурун арада виликан девирра машгьур адетрикайни са шумуд авай. Кьилди къачуртIа, «Чам хкягъун», адет яз хъуьтIуьн йикъара сад-садан кIвалериз хуьруьк финриз талукь сегьнеяр («Посиделки»), гьакIни жуьреба-жуьре халкьарин кьуьлер иллаки фикир желбдайбур хьанвай.

СтIал Сулейманан багъдин къерех тирвал Дагъустандин халкьарин сеняткарвилериз талукь выставкаяр тешкилнавай.

КьетIендаказ мадни а кар къейд ийиз кIанзава хьи, фестивалди халкьдин искусстводин жуьреба-жуьре хилерин: хъен­чIин къапарал, кIарасдал нехиш атIунал, Къайтагъдин гъаларалди ягъай нехишрал, гамар хурунал, мясерар хурунал, заргарвилел ва гзаф маса сеняткарвилерал машгъул векилар санал кIватIнавай. Са гафуналди, фестивалдин тешкилатчий­ри­вай халкьдин яратмишунрин абурлувал, гуьрчегвал ва жуь­ре­ба-жуьревал къалуриз алакьна.

Фестивалдин кIвалах Р.Гьамзатован тIва­рунихъ галай­ милли библиотекада­ «Расулан сес» темадай элкъвей столдихъ­ давам хьана. Ана культурадин ва искусстводин хиле зегьмет чIугвазвай ксари, этно­гра­фиядин ва археологиядин рекьяй алим­ри, РАН-дин ДФИЦ-дин тарихчийри­,  фольклордал, гьакIни литературадал машгъул ксари, волонтерри ва масабуру иштиракна­. Эл­къвей столдин кIвалах ачухай РД-дин культурадин министрдин заместитель, РДНТ-дин директор Марита Мугьадовади­ ва гуьгъуьнлай рахай докладчикрини­ Р.Гьам­за­то­ван шииратдин кьетIенвал къейдна. Абур ая­лар ва жаванар тербия­ламишунин карда искусстводихъ авай кье­тIенвилериз, адан жуьрейрин жуьреба-жуьр­евилиз, яратмишунрин алемдиз аялрин вилералди килигуниз, Дагъустандин культурадинни тарихдин ирсиниз талукь ва маса месэлайрикай рахана.

Регина Семедова