Игитар яз дидейри хазвайди туш, абур баркаллу зегьметдини кьегьалвили гузвайди я, лугьуда инсанри. Къурушрин тарихда игитрин жергейра пуд кас гьатнава: Уружев Агъабег, Къулиев Сейфедин ва Калмыкиядин игитвилин тIварцIиз лайихлу хьайи сад лагьай кас — Мирземетов Ханбуба Надирович. Къурушрикай игитринни, генералринни, алимринни, кьегьал рухвайринни рушарин макан хьанвайди Россиядин вири пипIера малум я. Алай йисуз Ханбуба Мирземетован 90 йис тамам хьанва. Идахъ галаз алакъалу яз, заз адан агалкьунрикай, алакьунрикай, зегьметдин рекьикай суьгьбет ийиз кIанзава.
1974-йисан 9-октябрдиз Калмыкия Республикади Ханбуба Мирземетоваз бахшна гьазурнавай махсус плакат-газетда адахъ галаз санал кIвалахзавай машгьур чубанар хьайи Даниялов Залан, Эминов Шагьабан ва Ханбабаев Икраман шикиларни авай. Ана кхьенвай: “5 йисан къене куьне, план 3 695 яз, 4 582 кIел къачуна. Гьа са вахтунда, план 47 178 кг яз, куьне 60 401 кг сар твана, гьукуматдиз маса ганва. Ибур вири дестедин кьиле коммунист, Ленинан ордендин сагьиб, старший чубан Мирземетов Ханбуба акъвазнавайвили ганвай нетижаяр я. Квехъ мадни еке агалкьунар хьурай! Калмыкия Республикадин Парламентдин Председатель К.Максимов”.
Халис ватанпересди Къурушар Калмыкиядин дуьзенлухрани рикIелай алуднач, къунши республикадани хайи хуьруьн тIвар машгьурна.
Ханбуба Надирович хайи хуьруьз хтанва лагьай хабар галукьайла, зун адакай са макъала кхьин патал кIвализ фенай. Ада вичин рагьметлу кайванидивай документар авай чемодан гъун тIалабнай. Чемодан гъайила, рагьметлу Ханбуба стхади зарафатдивди икI лагьанай:
— И чемоданда, муаллим, заз пишкешай “Волга” машин гьакьнач. Амай ваз кIанзавай вири документар ина ава. Муаллим, зун ихьтин дережайрив агакьуник, ихьтин гьуьндуьрриз хкаж хьуник Селягьадин лайихлу пайни ква. За къазанмишнавай вири тIварарин лап чIехи пай зи кайванидин гьунарар я. Ам захъ галаз зи бригададин чубанни хьана, кIвалин иесини, зи балайрин дидени. Чухсагъул адаз, сагърай вич! Аквазвани ваз, эгер зи хиве тек са чубанвилин везифаяр хьанатIа, адан хиве залай пуд сеферда артух дердияр гьатнавай. Гьалтай вири четинвилер чна дурум гана санал алудна…
И чемодан, дугъриданни, Х.Мирземетов фейи рекьер къалурзавай картадиз-архивдиз ухшар тир. Ханбуба Надировичан виридалайни багьа ядигар, гьелбетда, Калмыкиядин президент Кирсан Илюмжинован къул алай, къене бриллиантарни якъутар тунвай Игитвилин къизилдин орден тир. А ордендал неинки Мирземетоврин хизанри, гьакI вири къурушвийрини дамахзава.
Х.Мирземетов 1969-йисуз ВДНХ-диз фена ва вичин “къизилдин” сад лагьай медаль къазанмишна. Ина ам маса республикайрай атанвай машгьур хипехъанрихъ галаз таниш жезва, сада-садавай тежриба къачузва. Кьисмет ахьтинди жезва хьи, ВДНХ-да Къурушдилай фенвай, К.Марксан тIварунихъ галай колхоздин председатель Къулиев Сейфедин Рамазановични Калмыкиядин дуьзенлухрай атанвай машгьур хипехъан, къурушви Мирземетов Ханбуба сад-садал гьалтна, абурун арада яргъалди суьгьбетар кьиле фена. А чIавуз С.Къулиева Х.Мирземетовавай хуьруьз хтунни тIалабнай…
Гуьгъуьнлай Ханбуба Надирович мад кьуд сеферда ВДНХ-диз фена: 1971, 1975, 1980-йисара гимишдин, 1974-йисуз къизилдин медалриз лайихлу хьайи КПСС-дин XXV съезддин делегат. Бес ибур еке агалкьунар тушни! ЯтIани, зегьметдин яцIа авай кас къазанмишнавай агалкьунрал рази хьана акъвазнач.
1987-йисан “Советские профсоюзы” журналдин 20-нумрада чIехи чубан Ханбуба Мирземетован агалкьунрикай еке макъала чапнавай. Ана 30 йисалайни гзаф вахтунда намуслудаказ зегьмет чIугвазвай Калмыкия Республикадин “Чагорта” совхоздин чубан Мирземетов Ханбуба Надировича, Ленинан, Октябрдин инкъилабдин, Зегьметдин Яру Пайдахдин, СССР-дин Халкьарин Дуствилин орденрин сагьибди, хипехъанвал вилик тухунин сирерай кьил акъудзавай къайдайрикай, майишатди тайинарнавай планар артухни алаз тамамарзавайдакай ва маса агалкьунрикай кхьенвай.
Ханбуба Мирземетовичаз Игитвилин орден ганва лагьай хабар агакьайла, адаз и агалкьун тебрикиз, патарихъай гзаф мугьманар атанай. Абурун арада кьве сеферда СССР-дин Игит, летчик-космонавт Валерий Быковский, Госдумадин депутат Рамазан Абдулатипов, РФ-дин хуьруьн майишатдин министр Геннадий Кулик, Дагъустандин Госсоветдин Председателдин заместитель Багьаудин Агьмедов ва хейлин масабур атанвай.
Гьа йисуз Ханбуба Надирович вичин хайи Къурушдал мугьманвилиз хтайдакай хабар хьайила, адаз Махачкъаладиз атун теклифнай. Анай абур — Расул Гьамзатов, адан дуст Давид Кугультинов ва Госсоветдин аппаратдин маса векилар Сергокъала райондин “Изумруд” тIвар алай хипехъанвилин колхоздиз фена. Майишатда абур лап багьа мугьманар хьиз къаршиламишнай, еке гьуьрметар авунай. Эхирдай лап хъсан концертни ганай.
Ханбуба Надировича хуьруьн майишатдин, иллаки хипехъанвал вилик тухунин рекьяй президент Илюмжинован куьмекчи яз, хейлин кIвалахар кьиле тухванай ва еке гьуьрмет къазанмишнай. Хуьруьн майишатдин вири месэлаяр Х.Мирземетовал ихтибарнавай ва абур гьялунни адан хиве тунвай. Вичел тапшурмишай гьар са кIвалах ада намуслувилелди кьилиз акъуддай. Кирсан гзаф гьахъвал кIандай, гьуьрметдиз гьуьрмет ийидай инсан тир лугьудай рагьметлу Ханбуба Надировича. Гьавиляй адаз Россияда, гьакIни маса гьукуматрани чIехи гьуьрмет авай.
Са сеферда рагьметлу Ханбуба Надировичан агалкьунрикай суьгьбет кватайла, зи къунши, спортдин рекьяй, иллаки футболдай еке чирвилер хьайи рагьметлу Исмаилов Мамед муаллимди ихьтин са дуьшуьш рикIел хканай. — 2004-йисан 15-августдиз Махачкъалада , “Динамо” стадиондал, “Анжи” клубдинни Калмыкия Республикадин Элиста шегьердин “Уралан” клубдин футболистрин арада акъажунрин матч кьиле физвай. Аниз, кьиле Калмыкиядин президент Кирсан Илюмжинов аваз, еке делегация атанвай. А делегациядик чи ватанэгьли, Калмыкиядин сад лагьай Игит Мирземетов Ханбуба квайдакай микрофондай вири стадиондиз хабар ганай. Футболдиз килигиз атанвайбуру, кIвачел къарагъна, капар ягъиз, и хабар шадвилелди кьабулнай…
Мирземетов Ханбуба, баркаллу зегьметкеш хьиз, тербиялу, чIехи хизандин иесини хьана. Ада вичин уьмуьрдин юлдаш рагьметлу Селягьа бадедихъ галаз санал кьуд хвани пуд руш тербияламишна, уьмуьрдин шегьредал акъудна. Гадайри чпин бубадин рехъ давамарна, чпин хизанарни галаз Калмыкиядани Тарумовкада кIвалахзава.
Мирземетов Ханбуба Надировича Къурушрин хуьруьн тарихда тунвай рехъ, гел садрани пузмиш тежедайдал са шакни алач. Рагьмет хьурай вичиз!
Гъетералди машгьур авур хуьр-уба,
Игитар я гьар сад са рекьяй зурба
Агъабегни, Сейфединни Ханбуба.
Чан Къурушар, чи Къурушар, Къурушар,
Чан Къурушар, чи Къурушар, Къурушар,
(Лезги Ариф)
Гь.Къазиев, муаллим
