Зегьметди гъанвай баркалла

Сифте мектебдиз кам къачузвай вири аялриз я кIе­лиз, я кхьиз чизвайди туш, абур вири муаллимди чир­зава. Муаллим аялдикай гележег патал менфятлу, хийирлу, вафалу кас ара­дал­ гъизвай устIар я. Ихьтин муаллимар-устадар чи мектебра вишералди ава. Абурукай сад Ха­савюрт райондин Къурушрин хуьруьн Якьуб Аскандарован тIвар­цIихъ галай 2-нумрадин юкьван мектебдин гъвечIи класс­ра кIва­лахзавай халисан пешекар, Дагъустандин лайихлу муаллим, СССР-дин образованидин министерстводин, Хасавюрт райондин образованидин управленидин цIудралди гьуьрметдин грамотайрин, “Зегьметдин ветеран” медалдин сагьиб  Семедова  Муминатханум  Агъакишиевна  я.

1974-йисуз Къурушрин хуьруьн юкьван мектеб агалкьунралди акьал­тIа­рай Муминатханум Хасавюрт ше­гьердин педучилищедин гъвечIи классрин муаллимар гьазурдай отделенидик экечIна. 1977-йисуз ада анаг яру дипломдалди куьтягьна, Къурушрин хуьруьз хтана. Ингье адалай инихъ ада гьа са чкадал­ зегьмет чIугваз 45 йис алатнава.

И макъала кхьидайла, за Къурушрин хуьруьн 2-нумрадин юкьван мектебдин тербиядин рекьяй завуч, Да­гъус­тандин лайихлу муаллим Шемсият Хужаевна Бахишевадивай Муминат муаллимдикай (адаз хуьре вирида гьакI лугьузва), адан кIвалахдикай кьве гаф лугьун тIалабна.

— Муминат Агъакишиевна гьар са кар гъиляй къведай, муаллимрин, хуьруьн жемятдин патай еке гьуьрмет къазанмишнавай, къастунал кIеви, гьахълу ис­темишунар  ийидай, гъиле кьур, кьил кутур гьар са кIвалах кьилиз акъуддай чешнелу, кьилин  дережа авай муаллим я. Ада гузвай тарсарин ери не­инки мектебдин муаллимри, аялри, диде-бу­байри, гьакIни республикадин образованидин министерстводи, Хасавюрт райондин образованидин управленидин кьилин пешекарри къейднава, адан кIвалахдиз еке къимет ганва. Муминат муаллимди мектебда жезвай вири мярекатра вичин классни галаз иштиракзава. Ачух тарсар, мастер-классар тухузва, аялрин диде-бубайрихъ галаз сих алакъаяр хуьзва, мукьвал-мукьвал собранияр тухуз, абуруз мярекатриз теклифзава.

“Виридалайни кьилин вакъиа вуч хьана ви уьмуьрда? Фикир тавуна жаваб гузва: ая­лар кIан хьун!” — кхьенай со­ветрин девирдин машгьур педагог В.А.Сухомлинскийди. И гафар 45 йисуз гъвечIи классра аялриз тарсар гузвай   ­Семедова Муминатазни талукь я. Садазни сир туш, чIехи классра кIва­лах­завай муаллимриз аялдиз гъвечIи классра гьи муал­лимди тарс ганвайди ятIа, гьасятда чир же­да. Муминат муаллимдин аяларни гьа икI чир жеда: ацукьун-къарагъунилай, гъилин хатIа­ри­лай, аялрин михьивилерилай, кIе­лун­ра агал­кьун­рилай.

Гьелбетда, адал гьалтзавай аялар вири и хъсан къилихар, хесетар кваз мектебдиз къвезвайбур туш, вири Муминат Агъаки­ши­ев­нади галатун тийижиз чIугвазвай зегьметдин нетижа я. Зарафат туш 25-30 аял авай класс­да, гьар садан гъил кьаз, “а”-ни “б” чирун.

Муминат муаллимдин тарсарин ­тафаватлувал ам я хьи, гьар са тарсунай аялар ганвай темадин гъавурда аваз кIвализ хъфизва, гьар са цIийи тема патал аквадай пособияр ишлемишзава, алай аямдин технический такьатрикай, компьютеррикай, интернетдикай хийир къачузва. Лезги чIал квахьуникай къурху акатзавай алай вахтунда Муминат Агъакишиевнади словардин кIва­­лах­дикайни менфят къачузва, чин тийидай урус гафар лезги чIалал кхьиз тазва.

За Муминат муаллимдивай вичин пешедикай са кьве гаф лугьун тIала­байла, ада ихьтин жаваб гана:

— Гзафбуру лугьузва: муаллимвилин кIва­лах гьа са жуьрединди, икрагь жедайди я. Ахь­тинбур ягъалмиш  я. Эгер гьар са тарс, классдилай къеце ту­хузвай мярекатар ахтармишзавай дафтарар ва маса кIвалахар фикирда кьуртIа, им садрани кагьул жедай пеше туш. Чаз аялри гьамиша кьетIен шадвал гъизва, чнани адакай лезет хкудзава, ачух гуьгьуьл аялри чпи гузва. Аялриз цIийи тарс ахъайдайла, абуру вилер валай алуддач, дикъетдивди яб гуда. Им лагьай гаф жезва хьи, къе ада кхьинра накь ахъаяй гъалатI тикрар хъувунач, яни ам тарсунин гъавурда дуьз гьатнава. Им я муаллимдин зегьметдин нети­жа. Ада вичиз гузвай виридалайни багьа къимет вичи тарс гайи ва гузвай аялрин, диде-бу­байрин патай лугьузвай “сагърай” гаф яз гьисабзава. А гафни Муминат муаллимди вичи ахъай­навай 12 лагьай классдин (выпускдин) аялри гьамиша тикрарзава, ам сад­рани рикIе­лай алудзавач. Абуру, лап багьа мугьманри хьиз, Муминат Агъакишиевнадиз гьар са сувар цуькверин кIунчIар гваз тебрикзава. Тушни бес им гьуьрмет!

Муминат Агъакишиевнади вичин вахтсуздаказ къакъатай уьмуьрдин юлдаш, рагьметлу Эсед муаллимдихъ галаз санал чешнелу­ хизан арадал гъана. Гьайиф хьи, и залан пар Муминат му­аллимдин  къуьнерал аватна. Са че­тин­вилеризни килиг тавуна, ада вад хва­­ни кIвачел акьалдарна, виридаз кьилин образование къачудай шартIар яратмишна, вири эвленмишна, чпин мурадрив агакьарна.

ЧIехи хва Семед Псков шегьерда авай ВСИН-дин учебный центрадин начальник я.  Ра­мудинни Жавидин Тюмендин областда жа­вабдар къуллугърал ала, Хейрудин Украи­на­да кьиле тухузвай махсус серенжемда ава. Гъве­­чIи хци — Дагъустанда тIвар-ван акъатнавай, Вини Къурушдилай Чечнядиз кьван зверай ма­рафонист Займудина Хасавюртда кIва­лахзава. ЧIехи кьуд хва “Ветеран боевых­ дей­ст­вий” медалриз лайихлу хьанвай кьегьалар я.

Дугъриданни, Семедова Муминатханум гьа ханумвилиз лайихлу хьанвай дидени я, муаллимни я, бадени.

Къуй вахъ мадни еке агалкьунар хьурай, гьуьрметлу Муминат муаллим!

Гь.Къазиев, РД-дин лайихлу муаллим