Седакъет Керимовадин тIвар кьурвалди, чи рикIел Самур вацIун кьиблепад, мублагьдиз дуьзмиш хьанвай Калун хуьрер, шегьердиз ухшар Яргунар, Къизилдин КцIар, сеслу Шагьнабат, муркIарин бармак алай Шагьдагъ, Набрандин къалин ва серин там, Каспийдин сирлу лепейрин гьерекат — агъзур жуьре мярекат, бертни берекат къвезва.
И алемар вири чи къелемдин вахан яратмишунра ава. Ам Яргундал хана, КцIара чIехи хьана. Бакуда вич вуж ятIа вири алемриз чирнавай лезги публицист, шаир, гьикаятчи, композитор, манидар, кинорежиссер, дилмаж, дипломат, мад ва мад яржарин иеси тирди рикIел атайла, чеб чпелай мецел гафар къвезва:
Седакъет чи вири я!
Гьуьруьйрикай Гьуьруь я!
Гьикьван тариф авуртIан,
Дастанар чи куьруь я…
Седакъет Керимова чаз, ада кьилин редакторвал ийиз, гила 30 йисалай алатнавай “Самур” газетдалди, гзаф мярекатра (Дагъустанда, Азербайжанда, Туьркияда, Россиядин Федерацияда, масанра) виниз тир дережаяр ва гьуьрметар къазанмишиз алакьнавай “Сувар” тIвар алай манийринни кьуьлерин ансамблдалди, “Къайи рагъ” ва маса тIварар алай, сифте яз лезгидалди рахазвай кинодин лентералди чир хьанва. Чна адал дамахзава!
ГьикI дамахдач бармакрив барабар алакьунар авай рушал, вахал, сунайрин сунадал! Виридалайни къуватлуди, зи кьатIунралди, адан шиират я. Шагьдагъдин шагьвар кьван михьи, Шагьнабат кьван сеслу ва авазлу, Самур кьван безеклу ва берекатлу, Каспий кьван дерин ва эркин — ихьтинди я Седакъетан шииррин алем!
Гьар келима — са шуьрбет хьиз,
Авахьзава са суьгьбет хьиз,
Агакьзава муьгьуьббат хьиз,
Мерд гьуьрмет хьиз, хуш лезет хьиз!..
Седакъет Керимовадин яратмишунрин тариф тавур лезги шаир, чаз чидайвал, я Дагъустанда, Я Азербайжанда амач. Тарифдин гафар инлай кьулухъ къведай несилрини хъийидайдал шак алач. ГьикI хьи, адан чIалара чи халкьдин руьгь, нефес, гьевес, Ватандиз, виждандиз вафалувал ава. Гьи чIал кIелайтIани, ада чав уяхвал, руьгьдин хцивал, хиялрин михьивал, жувандан патахъай къайгъударвал агакьарзава.
Амма чи халкьдин кьисметда гьич виливни хуьн тавур залан имтигьанрин девир алукьнава. Чун санал алай халкь яз, чи чIехи “стхайрин” сиясатрин алакъаяр себеб яз, чи юкьни-юкьвай часпарар чIугуни чун къакъудзава. Белки, икI лугьун дуьзни туш жеди. Къакъудун давам жезва. Чавай чун, чи чIал, чи тарих, адетар, культура, литература, меденият къакъатдай кьван къурхулувал арадал атанва.
Седакъет ахьтин гьаларай халкь акъуддай рекьерихъ къекъвезвай сердеррикай сад хьиз я. Гьакъикъатдани, ада вич алай чкадал сердервал ийизва. Ша яб гун шаирдиз:
РакIариз тIапIар течир,
Салариз часпар течир,
Сив кIеви тIакIар течир,
Гьахьтин лезгияр я чун.
Куьлег вуч я чир тахьай,
Садаз гардан кIир тахьай,
Гьар къармахдиз кIир тахьай,
Гьахъдин лезгияр я чун.
Гафара мах авачиз,
Темягьдин свах авачиз,
Четин я гьахъ авачиз,
Эхдин лезгияр я чун.
Часпарар чIугваз кIеви,
Сад тир кIвал барбатIна чи,
Хуьн тийизвай тIвар чIехи,
Гьихьтин лезгияр я чун?..
10.03.95.
Мад маса шиирар за инал гъизвач. Гьа гъанвай цIарарайни чав шаирдин гьарайдин ван, рикIин тIал, гъалаба агакьзава. Чна чун халкь яз хуьн патал вуч авун лазим ятIа, фикириз тазва.
Четин месэла яни? Фагьумдивди эгечIайтIа, сиясатчиярни сад хьайитIа, халкь халкь яз хуьдай рекьер, ислягь рекьер гзаф авайди я. Абурукайни сад чIал хуьн, ам чирун, адалди яратмишун, халкьдихъ галаз жуван чIалал рахун тирди чаз шаирдин вири гьерекатрай чир жезва.
Амма чна хуьзвани чун? Чирзавани чна чи чIал? Чи культурадин къадир авани чаз? Жуван чIалал акъатзавай газетни журнал кхьизвани чна? Гузвани куьмек чи къелемэгьлийриз?.. Чи мектебрай чи чIал квадаруниз ни гузва рехъ? Ам кIелунал, чирунал, адал рахунал къадагъаяр ни эцигнава?.. Авач эхир чи Дагъустан пата ахьтин къадагъаяр!
Азербайжан патани, заз чидайвал, кIвалени, куьчедани куьн куь чIалал рахамир, адал кхьимир бажагьат лугьузва. Дугъри я, государстводи (гьукумди) милли чIалариз, газетризни журналриз, мектебра абур чируниз а пата гузвай фикир тIимил я, “Самур” газетдиз тагузвайди хьиз. Къадагъа эцигнавай чка авач эхир…
Месэла чун, халкь яз, жуван къайгъуда мердвилелди акъвазунихъ галаз алакъалу я. Седакъетарни Муьзефферар, Гуьлбесарни Эйвазар хьтин авторар хвена, тербияламишна, агъмишна кIанзава…
Седакъет Керимовадин юбилей я. Ам са шаирдин ваъ, вири лезги миллетдин руьгьдин сувар, чIехи вакъиа я. ГьакI тухунни лазим я.
Руьгь чIехиз яхъ, чи вах уьтквем!
Халкьдинди я на хуьзвай жем!
Галайди я гьуьлерин тIем!
Жериди я гена мягькем!
Сувар я чи, шаксуз, ви дем!..
Мердали Жалилов,
РФ-дин ва РД-дин культурадин лайихлу работник
