Малум тирвал, инвестицийрин проектар уьмуьрдиз кечирмишунин рекьяй СтIал Сулейманан район республикада вилик жергейра авайбурук акатзава. Инвестпроектри, абурун сергьятра аваз кьабулзавай серенжемри ва тухузвай кIвалахри район гьар са рекьяй виликди финиз куьмекзава.
Районда уьмуьрдиз кечирмишзавай инвестицийрин проектрихъ галаз таниш хьун патал эхиримжи йисара иниз федеральный ва республикадин министерствойринни ведомствойрин руководителар, общественный деятелар къвезва.
ИкI, и йикъара райондиз Дагъустан Республикадин карчивилин ва инвестицийрин рекьяй Агентстводин проектрин кIвалахдин центрадин руководитель Къурбан Къурбанов ва хуьруьн майишатдин ва недай суьрсетдин министерстводин малдарвилин хилер вилик тухунин отделдин начальник Мегьамед Рабданов мугьман хьана.
Сифте райондин кьил Саид Темирханова администрацияда, “Полоса” ва “АлиЯК” агрохолдингрин векилрин, Къурбан Къурбанован ва Мегьамед Рабданован иштираквални аваз совещание кьиле тухвана. Анал Дагъустан Республикадин Кьил Сергей Меликова гайи тапшуругъдалди РД-дин гьукуматди туькIуьрнавай инвестпроектриз куьмек гунин ва абур уьмуьрдиз кечирмишунин “Рекьерин карта” тамамарзавай гьал веревирдна.
Совещанидилай гуьгъуьниз райадминистрациядин кьилин заместитель Заур Къагьримановахъ галаз Къурбан Къурбанов, Мегьамед Рабданов “Полоса” ва “АлиЯК” ООО-рин инвестицийрин майданрал, “АлиЯК” агрохолдингди вичин бинедаллаз туриствилинни сагъламвал мягькемардай чIехи инвестпроект уьмуьрдиз кечирмишун планламишнавай «Кпул-Ятар» санаторийдиз-профилакторийдиз фена.
Заур Къагьриманова инвестордиз райондин администрациядин патай авай куьмекдикай ихтилатна.
Махачкъаладай атанвай векилар “АлиЯК” ООО-дин мад са объектдал, Кьулан СтIалрин хуьруьн мулкунал алай некIединни товарный фермадал фена. Ина 1000 гектардилай виниз майдандал виниз тир технологиядин экокатегориядин якIунни некIедин суьрсет гьасилиз башламишнава.
Къенин йикъан делилралди, санлай къачурла ири карч алай гьайванрин кьадар — 840-даз, куьлуь карч алай гьайванрин кьадар 1500-даз, балкIанрин кьадар 109-даз барабар я. Агрокарханади райондин дагъдин паюна якар (Юкьван Азияда ва Тибетда жедай гамишдин жинсиникай тир къалин яргъи чIар алай малар) хуьзва. Ири карч алай гьайванрин кьадар — 1400-дав, куьлуь карч алай гьайванрин — 5000-дав, балкIанрин 200-дав, якрин кьадар 800-дав агакьарун пландик кутунва.
Инвесторди ферма цIийикIа туькIуьр хъувунин серенжемар кьиле тухузва, 2 километр экверин линияр тухванва, трансформатор эцигнава, герек техникадин са пай къачунва, нек гьялдай тадаракар заказ ганва, 4 километр мензилда цин линияр тухунин кIвалахар кьилиз акъудзава. Санлай проектдин къимет 1 млрд 300 миллион манат я. Идакай 500 млн манатдилай виниз пул ишлемишнава.
Ина кIвалахдин 150 чка тешкилда. Вичин кьадардал гьалтайла, и проект малдарвилин хиле чIехибурукай сад жеда.
Райондин администрацияди инвестицийрин майданар патал чилин участокрин документар туькIуьрунин карда инвестордиз куьмекар гузва. ИкI, инвестордив райондин дагъдин паюна 1500 гектардилай виниз чилер вахкунин икьрар хьанва. Эминхуьруьн мулкунал алай виликан “Аламишинский” ГУП-дин 1500 гектардилай виниз чилерал «АлиЯК» ООО патал майдан туькIуьрунин мумкинвални ава.
Гуьгъуьнлай Къурбан Къурбанов ва Мегьамед Рабданов шуьмягърин ва фад бегьердал къведай жуьредин (ичин, чуьхверрин, пIинидин) багълар кутунин, емишар хуьдай чка эцигунин зурба инвестпроект уьмуьрдиз кечирмишзавай “Полоса” ООО-дин агропромышленный майдандал фена.
Проект 2016-йисуз кардик акатна. Санлай къачурла, ана 1467 гектардин майданра, абурукай яз 1000 гектарда шуьмягърин, 382 гектарда ичерин лап гзаф бегьер гудай къайдадин, 20 гектарда чуьхверрин, 13 гектарда пIинидин багълар кутунва. Гзаф бегьер гудай багъларин майданар 500 гектардив, шуьмягърин багълар 2000 гектардив агакьарда.
Инвесторди 25 агъзур тонндив агакьна емишар хуьдай чка эцигун планламишнава. КIвалахрин сад лагьай пай (11,5 агъзур тонндин) 2025-йисуз акьалтIарда.
Проект уьмуьрдиз кечирмишуни талукь тир къурулушрихъ галаз алакъалу са жерге месэлаяр гьялунни истемишзава. Инвестордиз государстводин патай куьмекни чарасуз герек я. Мисал яз, алай вахтунда кардик квай автомашинрин 7 км рехъ цIийикIа туькIуьр хъувунин, хуьрерилай къецяй 12 км яргъивал аваз цIийи шегьре рехъ, 4 км яргъивал аваз цин линияр, 12 км экверин линия тухунин ва 100 агъзур кВт-дин трансформатордин подстанция эцигунин месэлаяр гьялна кIанзава.
Хазран Кьасумов
