Кьве югъ вилик Бабаюрт хуьре Дагъустан Республикадин Гьукуматдин Председатель Абдулмуслим Абдулмуслимова республикада хуьруьн майишатдин гатфарин кIвалахар кьиле тухузвай гьалдиз талукь гегьенш совещание кьиле тухвана.
Мярекат ачухуналди, премьер-министрди гатфарин чуьлдин кIвалахар кьиле тухуниз акунвай гьазурвилиз баянар гана. Ада хабар гайивал, гъилевай йисуз 225 агъзур гектарда гатфарин тумар цада. Къенин йикъалди 118 агъзур гектарда (53 процент) чилер къарагъарнава, 9 агъзур гектарда тумар кутунва.
“Аквазвайвал, гъилевай йисуз гьаваяр гьар юкъуз чуьлдиз экъечIна кIвалахдайбур туш. Гьа са вахтунда чаз тумунин материалар гьазурунизни садани манийвал гузвач. Алай вахтунда республика тумаралди 80 процентдин, бязи районар 50 процентдин таъмин я. За къе ина авай районрин муниципалитетрин кьилеривай ва хуьруьн майишатдин управленийрин регьберривай и месэла чпин гьар йикъан гуьзчивилик кутун ва хуьруьн майишатдин суьрсет арадал гъизвайбур тумаралди тамамвилелди таъминарун тIалабзава”, — лагьана Абдулмуслимова.
Вичин рахунра премьер-министрди гъилевай йис патал 95 агъзур гектарда зулун тумар цанвайдакайни ихтилатна.
“Къенин йикъалди цанвай никIерин (97 процент) гьал разивалдайди я. Гьа са вахтунда лугьун лазим я хьи, тумар кутунвай никIерин анжах 15 агъзур гектар (16 процент) миянарнава. Вири сад хьана, зулун тумар цанвай чилер миянардай шейэралди таъминарун лазим я. Хуьруьн майишатдин карханайриз гьукуматдин патай субсидиярни минералный миянардай шейэр маса къачун патал ахъайзавайди я”, — алава хъувуна А.Абдулмуслимова.
Мярекатдал республикада саларбанвилиз ва картуфар гьасилуниз талукь ихтилатни кватна. Премьер-министрди рикIел хкайвал, гъилевай йисуз “Саларбанвал ва картуфар гьасилун вилик тухун” федеральный проект кардик акатнава. Адан сергьятра аваз неинки СПК-риз, КФХ-риз, ИП-риз, гьакI ЛПХ-ризни субсидияр гудайвал я.
Маса месэлайрихъ галаз санал совещанидал дагъдин ценерив гвай чилер ишлемишуникайни ихтилат кватна.
РД-дин хуьруьн майишатдин ва суьрсетдин министрдин заместитель Шарип Шарипова лагьайвал, цIи гатфарин тумар цазвай 255 агъзур гектардикай 125 агъзур гектар 8 райондал (Тарумовский, Ногъай, Къизляр, Бабаюрт, Хасавюрт, Къизилюрт, Новолак ва Казбек) гьалтзава.
“Авайвал лагьайтIа, Дагъустан майвайрин гегьенш сал я. Гьавиляй Абдулмуслим Муьгьуьдиновича республикада саларбанвал вилик тухунин важиблувални къейдна. Республикадихъ гьавадин, чкадин, чимивилин лап хъсан мумкинвилер, идахъ галаз сад хьиз чи инсанрихъ салан майваяр битмишарунин рекье еке тежрибани ава. Чи республикада битмишарзавай салан майвайрихъ хьтин дад масанра гьасилзавайбурухъ авач. Россиядин Федерациядин регионар чи салан майвайрин суракьда жезва”, — малумарна Ш.Шарипова.
“Салан майваяр гьасилунал гьалтайла, Дагъустан кIвенкIвечийрин жергейра аватIани, газарралди (84 процент) ва недай чугъундурралди (34 процент) чи агьалияр тамамвилелди таъминариз жезвач. Гьавиляй чна къе районрин администрацийрихъ галаз и майваяр битмишардай майишатрин сиягь туькIуьрзава. Абурувай “Саларбанвал ва картуфар гьасилун вилик тухун” федеральный проектда иштиракиз жедайвал. Федеральный бюджетдай и кар патал республикадиз 237 миллион манат чара ийизва. Идакай 85 миллион манат хсуси куьмекчи майишатрин иесийриз гудайвал я”, — къейдна Ш.Шарипова.
Салар дигидай целди таъминарунин месэладикайни рахунар авуна. И кардин гьакъиндай малумат “Дагмелиоводхоз” Управленидин ФГБУ-дин директор Залкип Къурбанова гана.
“РД-дин хуьруьн майишатдин ва суьрсетдин министерстводин делилралди, гъилевай йисуз 41,6 агъзур гектарда салан майваяр цадайвал я. Идакай 18,8 агъзур гектар цик квай чилер я. Саларин 60 процент (13 агъзур гектар) Къизилюрт, Хасавюрт, Къизляр, Бабаюрт районрин мулкара ава. Чилер дигидай целди таъминарунин мураддалди алатай йисуз и зонада насосрин 3 станция бинедилай ремонтна. Алай вахтунда насосрин кьве станция ремонт авун давамарзава. Салариз ятар гудалди, абурни куьтягьда”, — лагьана Къурбанова.
“И крар РД-дин Гьукуматдин Председатель Абдулмуслим Муьгьуьдиновичан куьмек себеб яз тамамарзава. Эгер алатай йисуз ремонтрин кIвалахриз 90 миллион манат чара авунайтIа, цIи 115 миллион манат ахъайнава. Ида чаз Къарабудахкент райондани насосрин станцияр ремонтдай мумкинвал гуда”, — къейдна Къурбанова.
“Россельхозцентрадин” РД-да авай ФГБУ-дин директор Жанна Къазанбиевади тумарин еридикай суьгьбетна.
Нариман Ибрагьимов
