Дагъустандин халкьдин образованидин отличник, муаллим-методист, зегьметдин вете­ран, вичин ери-бине Ялахърин хуьряй тир, яргъал йисара Каспийск шегьердин 8-нумрадин юкьван школада муаллимвиле кIвалахай Назиля  Абасовна  Ильясова  Граждан дяведин ветеран Мурсалов Абас Мурсаловичан руш я. Ахцегьа “Женгинин стхавал” ветеран­рин­ Вирироссиядин общественный тешкилатдин райондин отделение кардик квайди чир хьайила, ам аниз атана ва анин регьбер Руслан Сулеймановахъ галаз гуьруьшмиш хьана. Пе­да­гогвилин зегьметдин ветеранди Р.Сулеймановал хайи бубадин уьмуьрдин рекьикай вичин гъилералди кхьенвай хейлин делиларни агакьарна. 

Ялахърин хуьруьн агьали Мурсалов Абас  Мурсалович  1900-йисуз дидедиз хьана. ЦIуругуд йиса авай жаван яз, ам Бакудиз фена ва ана Нобелан нафтIадин мяденра фялевал ийиз эгечIна. Ина адакай “Бакудин фялейрин партиядин” член хьана. 1917-йисалай ада инкъилабдин гьерекатда иштиракиз эгечIна. Бакуда А.Мурсалова 3 классдин образование къачуна, 1919-1921-йисара Граждан дяведани иштиракна.

Граждан дяведилай гуьгъуьниз ам вич хьтин са десте жаванарни галаз чкIанвай имаратар арадал хкун патал Махачкъала шегьер­диз рекье туна. Ина ам 1933-йисалди хьана. Ахпа партияди А.Мурсалов Хивда кардик квай тамун майишатдин идарадин директордин заместителвилин къуллугъдал ракъурна. Ана ада 1939-йисалди кIвалахна. Ватандин ЧIехи дяведин йисара ам Самурдин кьаскьан хуьн патал партизанрин дестедин начальниквиле тайинарна.

— Зи бубадин рикI “Правда” ва “Известия” газетар кIелунал гзаф алай. 1955-йисуз партияди ам чи хуьруьн “Дагъустан” тIвар алай гзаф кесиб колхоздин председателвиле тайинарна. Гьелбетда, ада вичин гьакъисагъ алахъун­ралди колхоздин экономикадин гьал хейлин хъсанарна. И чIавуз колхозди Азербайжандин Мугъандин чуьлдай къишлахар къачуна. И йисара чи кIвализ гьакI гуьзлемиш тавур бедбахтвални атана. Са сеферда колхоздин правленидин нубатдин заседанидилай гуьгъуьниз йифен вахтунда кIвализ хквезвайла, бейхабар дагьардиз аватуникди бубадин кIвач хана. И чIавуз ам саки кьве йисуз месел алкIана. 1960-йисалай кIе­кIецар гваз хьайи ам активвилелди куьнуьчивилелни машгъул жезвай. Набут хьанвайтIани, бубади вичин хизан лайихлудаказ хвена. Ада чирвилериз еке къимет гудай. Гьавиляй адан вири аялри кьилин образование къачуна.

Заз инал ихьтин са карни къейд ийиз кIан­зава. 1933-йисалай 1955-йисалди чи бубади лесхоздин директорвилин везифаярни тамамарна. Гьа са вахтунда чи кIвалин чиле пол ава­чир. Рагьметлу дидеди чи кIвалин чи­лер асундай. 1972-йисуз буба рагьметдиз фейидалай кьулухъ зи стха Мурсала кIвале­риз по­лар яна. 1969-йисуз зун школада кIва­лахун патал хайи хуьруьз хтанай. И чIавуз ада заз, “Чан руш, ваз вуч аватIа чидани, чи уьлкве — Со­ветрин Союз фад-геж чкIидайди я” лагьанай. — Вуна акI вучиз лугьузва, я буба? — хабар кьуна за адавай. — Вучиз лагьайтIа, алай вахтунда хейлин инсанар партиядин жергейриз уьлкведиз ва халкьдиз гьакъисагъвилелди къуллугъун патал ваъ, анжах чпин менфят ахтармишна гьахьзава, — жаваб ганай ада. Ахьтинбурун нагьакьан гьерекатри чи уьлкведин гележегдиз пис таъсирда.

1964-йисуз хуьре школада кIелзавайла, зун райондин край чирдай музейдиз мугьман хьанай, — суьгьбет давамарна ада. — А чIа­вуз заз ана зи бубадин шикилни авайди сифте яз акунай. А шикилдин кIаник зи буба 1919-1921-йисарин Граждан дяведин иштиракчи ва гуьгъуьнай 1941-1954-йисара Самурдин кьаскьан хуьзвай партизанрин дестедин начальник хьайиди кхьенвай. И дуьшуьшдилай кьулухъ хейлин йисар арадай фейила, 2018-йисуз зун жуван хтуларни галаз мад сеферда чи райондин музейдиз фе­на. Бубадин шикил ана ама. Анжах адан кIаникай ам Граждан дяведин иштиракчи тирди къалурнава. Гьа са вахтунда, вучиз ятIани, вичин вахтунда ам Самурдин кьаскьан хуьз­вай партизанрин дестедин начальник хьайиди къейднавач. “Ахцегь райондин машгьур инсанар” тIвар алай ктабдани зи рагьметлу бубадин шикил ва адакай бязи къейдер ава. Амма адан тIварцIин чкадал масадан тIвар кхьенва. И жуьредин гъалатIар туькIуьр хъу­вунайтIа, хъсан тир, — алава хъувуна Назиля Абасовнади.

Къейд ийин, “Женгинин стхавал” ВООВ-дин райотделенидин председатель Р.Сулейманова Назиля Абасовнадиз ва адан стха Рагьимбегаз чухсагъул малумарна ва Граждан дяведин ветеран Мурсалов Абас Мурсаловичаз талукь делилар туькIуьр хъувунин къайгъудик жедайди хиве кьуна.

Рашид Мурсалов