Уьмуьрда гьар са инсандихъ вичин рехъ, жигъир ава. Ам садбур патал  регьятдиз фидай шегьре рекьиз элкъведа, садбуруз гзаф тIалрайни хъутIалрай экъе­чIун кьисмет жеда. Амма гьихьтин ре­кьяй фейитIани, са кьадар яшариз акъа­тайла, са кар виридаз хас я: гьар сада вич фейи рекьиз вил яда, вичи гьихьтин гел тунватIа, несилриз гьихьтин чешне къалуриз алакь­натIа суалар вилик эцигда, уьмуьрда кьилиз акъудиз хьайи ва тахьай умудар-мурадар, гележегда фикир гана хкIан­дай крар веревирдда…

Салигь  Абдуллаевичан  далудихъ тIимил пар галач: Германияда Ватандин вилик буржи тамамарайдалай кьулухъ 50 йисалайни артух вахтунда къанун-къайда хуьдай органра кIвалахун, 4 аялдиз чешнелу тербия гун, хайи газетдин чинилай гьар гьафтеда ватандашрихъ галаз “рахун” (кьериз-цIаруз исятдани ада и кар давамарзава)…  Эхь, редакциядиз кIва­лахал къведалди, Салигь халу зазни газетдин чинилай таниш кас тир.

Агъа Хъартасар — Германия — Дондал алай Ростов

Салигь (Мегьамедсалигь) Ибрагьимов 1945-йисуз Кьасумхуьруьн райондин (гила Сулейман-Стальский район)  Агъа Хъартасрин хуьре рабочий хизанда дидедиз хьайи сад лагьай аял я. Халу хуьре фельдшер тир. Ада жегьил медучилищедик кIелунрик кутуна. Кьве йисуз С.Ибрагьимова кIелна, амма фельдшер-акушервилин пеше адан рикIиз хуш хьанач. 9 ва 10-классар Шихидхуьре кIел хъувурла, жегьил армиядиз фидай яшдив агакьна.

— Кьадар-кьисметди зун Германиядиз акъудна. Ина чи ватандаш Мегьамед Шагь­гьуьсейнов  чи командир, замполит тир. Ада заз высший политический академиядиз гьахьунин теклиф гана. Амма, гьайиф хьи, зун конкурсдай акъатнач. Армиядай хтайла, алишверишдин базада кIвалахунилай зегьметдин рехъ башламишна. 1969-йисуз партийный собранидал (армияда зун пар­тиядиз кьабулнавай) чун ина кIвалах­завай са шумуд кас милициядин школадиз рекье тунин къарар кьабулна,- рикIел хкизва Салигь Абдуллаевича.

Гьа икI, ам Дондал алай Ростов ше­гьер­да Вирисоюздин милициядин школадин филиалдиз гьахьзава. Ина заочнидаказ кIелни ийизвай, Махачкъалалада (ОБХСС-да) —  кIвалахни. Инсан вич хъсанди хьайила, уьмуьрда адал  хъсан инсанарни гьалтун дуьшуьшдин кар туш.  Салигь Абдуллаевичални гьалтна. Ахьтинбурун жергедай яз, ада бажарагълу регьбер ва къуллугъчи, старший инспектор агъулви Гьасанов Гьуьсен Ражабовичан (С.Ибрагьимова Ростовда кIелзавай ва кIвалах­завай сифте вахтара Гьуьсен  Гьасановакай еке куьмекчини, хъсан муаллимни хьана. Ам оперативный кIвалах­рихъ галаз танишарна, адан регьбервилик кваз чи ва­танэгьли “Рыкован делодални” машгъул хьана), силисдин отделдин начальник Нариман Мегьтиеван,  ОБХСС-дин начальник (Ростовдиз кIелиз фин патал еке куьмекар ганай) Къадим Юсуфован, Абдулазиз Азизован, Гьажимегьамед Гьажимегьамедован ва масабурун тIварар еке гьуьрметдивди рикIел хкизва.

“Виридалайни хъсан участковый”

Хизандин кьил тир Салигь Ибрагьимова кIваликай-къакайни фикирна кIан­завай. Ада кIвалахзавай ОБХСС-дай кIвалер тагузвайвиляй чи ватандашдин хийирдихъ ялзавай ксари адаз маса кIва­лахал фин меслятна. Гьа икI ам участковый инспекторвилин къуллугъдал элячI­зава. Гьевесдивди кIвалахай ам и къуллугъдал еке дережайрив агакьна. 1974-1976-йисара, Махачкъалада (а чIавуз меркез кьве райондикай — Совет­ский ва Ленинский ибарат тир) “Махачкъа­ладин йисан виридалайни хъсан участковый” лишандик кваз акъажунар (соцсоревнование) тешкилнавай. Салигь Ибрагьимовани акъажунра иштиракдайвал хьана…

КIвалахдив эгечIай гьа сифте йисуз ада 1-чка кьуна, ам “Махачкъаладин виридалайни хъсан участковый” тIварцIиз лайихлу хьана. Идахъ галаз сад хьиз, хъсандиз кIвалахунай адаз 4 кIвалин секция гана, адан шикил МВД-дин “Гьуьрметдин доскада” гьатна.

Участковый яз са йисуз ада силисчидилай артух кIвалах тамамарнавай: 42 делодай кьил акъудна, тамамвилелди ах­тар­мишна. Зирзибилдиз, муьфтехур­ви­лиз­­ (тунеядство), надзор чIуруниз ва маса месэлайриз талукь яз — 1200, паспорт­рин режим чIурунай — 600 протокол туь­кIуьрна…

Гуьгъуьнин йисара С.Ибрагьимоваз  вичин виликан кIвалахал, ОБХСС-диз, хъфиз кIан хьанай. Амма хъсандиз зегьмет чIугвазвай ам инай мад ни ахъайдай?!

Меркездин Ленинский райондин прокурордин заместитель Абдулазиз Азизова адаз силисчидин кIвалахал хъфинин меслят къалурнай, Салигь Абдуллаевича маса кIвалахал хъфиник хев кутуначир. Амма…

ЦIийи къуллугъар — цIийи везифаяр

МВД-дин къурулушда лицензионно-разрешительный цIийи отдел ахъайзавай вахт тир. Чи ватандаш, ОООП-дин (отдел охраны общественного порядка) регьбер, милициядин полковник Рамиз Акимова и къуллугъ  С.Ибрагьимовал ихтибарун кьетIна. И отделда чи ватандашди 17 йисуз (1975-1992-й.)  кIвалахна. Адан везифайрик типографиядихъ галаз ала­къа­лу месэлаяр, яракь, наркотикар гуьзчивилик кутун акатзавай.

— А девирар масабур тир. Чи отделдин­ ихтияр авачиз, инсан суд-дувандик акат-на­­ни-акатначни ахтармиш тавуна, кIва­ла­хал кьабулзавайди тушир. Печатдин машинкаярни кваз чи учётда авай, абур списатдайла, чавайни еке истемишунарзавай вахтар тир. РикIел алама, абур вахкудай­ла­ (140-далай виниз кIватI хьанвай абур), Дагсоюздиз фена, шрифтар акъудна, “Дагдизель” заводдиз вахкана, абур цIурур­най, — суьгьбет давамарзава Салигь Абдуллаевича.

Старший инспектор яз, са чкадал саки 17 йисуз кIвалахайдалай кьулухъ ада вич масаниз кIвалахал рекье тун тIалабзава. Гуьгъуьнлай Махачкъаладин Ленинский райондин милициядин начальникдин заместитель Гь.Гьажимегьамедовакай Махачкъаладин УВД-дин начальник хьайила, С.Ибрагьимован тIала­бун кьилиз акъудна. ИкI, ам УВД-дин дежурный сменадин начальниквиле тайинарна. 1997-йисуз та пенсиядиз экъечI-дал­ди,  ана зегьмет чIугуна, кIвалахзавай вири 5 йисузни адан смена 1-чкадал хьана. Полициядин майорвилин чинда аваз ам инай отставкадиз экъечIна.

Пенсиядиз экъечIайлани, кIвалахди-кай­­ къерех хьун Салигь Ибрагьимован планрик квачир. Тамам 15 йикъалай адан хи­ве ачухнавай цIийи отделдин начальникдин везифаяр туна. Са йисалай Гь.Гьажимегьамедов ЭКО-диз (экспертно-криминалистический отдел) кIвалахал хъфизва. Гьакъисагъвилелди зегьмет чIуг­­вазвай Са­лигь Ибрагьимов ада кьве вацралай вичин идарадиз хутахзава. Анай зур йисалай Гь.Гьажимегьамедов Ленинкентдин милициядин школадиз хъфизва (ада ина Краснодардин милициядин высший школадин фи­лиални ачухзава), вичихъ галаз ада С.Ибрагьимовни аниз кIва­лахал хутахзава. Ахпа…

1999-йисан къалабулух квай девирар алукьзава. Ботлихда кьиле физвай вакъиайри С.Ибрагьимован рикIиз секинвал гузвач. Ада Махачкъалада арадал гъанвай ин­тербригададиз фин кьетIзава. Тамам 17 йисуз шегьердин лицензионно-раз­реши­тельный системада кIвалахай Салигь Абдуллаевичал ина 1700 касдикай ибарат тир ротадин командирвилин везифаяр ихтибарзава… И вакъиаяр куьтягь хьайила, адакай УБЭП-дин комендант жезва.

Лезги кроссвордрин “буба”

1957-йисуз, гьеле 5-классда кIелзавай аял тирла, С.Ибрагьимова газетдиз (а чIа­вуз “Коммунист”) вичин сад лагьай ма­къа­ла ракъурнай. Ам чапна. Гьевес акатай жаванди вичиз таъсир авур куьлуь-шуьлуьйрикай мадни кхьиз, редакциядиз ракъурнай.

1974-йисалай азад вири вахтунда Салигь Ибрагьимов кроссвордар туькIуьру­нал машгъул хьана. Чи газетдилай гъейри, абур Москвадин “Юность” журналда, “Лесная газетда” ва республикадин маса изданийрани (“Из рук в руки” газет, “Лезгистан” журнал) чапзавай.

Са шумудра С.Ибрагьимоваз грамотаярни гана. Лезги чIалал сифте яз кроссворддар туькIуьрайди яз, адаз “кроссвордрин буба” лагьанай. Газетдихъ галаз ам алакъалу ийизвай са кар мадни ава: гьина кIвалахнатIани, ада гьар йисуз “Лезги газет” кхьиник вичин лайихлу пай кутуна.

Чешнелу хизандин кьил

Салигь Ибрагьимовахъ 4 велед ава -кьве хвани кьве руш. Анзор — Калининградда, Тимурни Санкт-Петербургда чпин хизанар галаз яшамиш жезва. Бубадин рехъ кьунвай руш, полициядин майор Лау­ради алай вахтунда Росгвардияда зегьмет чIугвазва (адан хва Сабирани вичин дидедин ва чIехи бубадин гелераваз фин кьетIна — исятда Москвада МВД-дин университетда 3-курсуна кIелзава). Кьвед ла­гьай руш Изольда дизайнер я.

Салигь Абдуллаевича виринра гьа­къи­сагъвилелди зегьмет чIугуна, виринра­ вичин хиве авай везифаяр намуслудаказ, аферин къведайвал кьилиз акъудна. Ам “Фа­шистрин Германиядал гъалибвал къазанмишна 20 йис”, “За выслугу лет” (I, II, III дережадин) медалрин, юбилейриз талукь яз ва гьакъисагъ зегьметдай ганвай МВД-дин хейлин грамотайрин сагьиб, зегь­метдин ветеран, милициядин ветеран я.

Рагнеда Рамалданова