Дагъустанда федеральный ва республикадин дережадин программайрин куьмекдалди эцигзавай
19 мектебни аялрин 49 бахча тайинарнавай вахтунда эцигна акьалтIардайвал я
25-октябрдиз Махачкъалада РД-дин Кьил Сергей Меликован регьбервилик кваз кьиле фейи совещанидал республикада мектебар эцигунин ва цIийикIа туькIуьр хъувунин месэлаяр кьилинбуруз элкъвена.
Мярекат гатIундайла С.Меликова къейд авурвал, уьлкведин Президентдин теклифдалди образованидин къурулуш цIийи хъувунин жигьетдай кардик акатай чIехи проектдин куьмекдалди Дагъустанда 191 мектебдин 210 дараматда цIийикIа туькIуьр хъувунин кIвалахар кьиле тухванва. Санлай къачурла, и макьсадриз саки 3 миллиард манат пул харжна. Идалайни гъейри, мектебдин мебель ва чирвилер гунин кIвалахда герек жезвай алай аямдин техникадин алатар къачуниз са миллиардни зурав агакьна пулдин такьатар чара авуна. Алай вахтундани регионда цIийи мектебарни аялрин бахчаяр эцигун давам жезва.
Гьа са вахтунда, ада ремондин кIвалахар вахтунда акьалтIар ва хъсан ери аваз тамамар тийизвай дуьшуьшарни авайди къейдна. И кар себеб яз, объектар ишлемишиз вахкузвай вахтарин гьакъиндай дегишвилер кьилер физва. Сергей Меликова и месэлайрал гуьзчивал тухузвай министерствойрин, ведомствойрин кIвалахдилай вичин наразивал къалурна.
Малум тирвал, са акьван секин тушир алай аямда яшайишдин метлеб авай вири идарайра хьиз, мектебрани хатасузвал таъминаруниз кьетIен фикир гун герек я. И кар Сергей Меликовани къейдна. Ада республикадин образованидин идарайра хатасузвал таъминарунин жигьетдай авай гьалариз къимет гун ва мектебрин официальный сайтарни датIана къайдадик хьун гуьзчивилик кутун тапшурмишна.
“Къе чна ийизвай веревирдери чав къведай йисуз кьиле тухудай кIвалах гьи къайдада тешкилна кIандатIа аннамишиз тадайдак умудар кутазва. Гьелбетда, республикадин бюджетдин мумкинвилерни фикирда кьуна кIанда. Эгер квез квевай тайин са кар тамамариз тежедайди виликамаз чизватIа, адакай гьасятда къерех хьайитIа хъсан я. ТахьайтIа, цIийи мектебарни аялрин бахчаяр эцигун са шумуд йисара давам жеда”, — меслятар гана Сергей Меликова совещанидин иштиракчийриз.
РД-дин образованидин ва илимдин министр Яхья Бучаева 2022-йисуз образованидин идарайра цIийикIа туькIуьр хъувунин ва абур техникадин герек тир алатралди таъминарунин жигьетдай кьиле тухванвай кIвалахрикай, 2023-йисуз вилик акъвазнавай месэлайрикай гегьеншдиз суьгьбетна. Адан гафаралди, мектебар ремонт авунин гьакъиндай кардик квай программада иштиракзавай республикадин 40 муниципалитетдикай 39-да вири кIвалахар акьалтIарнава. Алай вахтунда цIийикIа туькIуьр хъувунвай ва цIийи мектебар чирвилер гунин кIвалахда герек жезвай техникадин алатралди таъминарун давам жезва. Кьилди къачутIа, гьар са мектеб патал гьихьтин затIар маса къачудатIа тайинарнава ва абур маса гузвай карханайрихъ галаз икьрарарни кутIуннава.
Яхья Бучаева вичин рахунра мектебра кIвалахзавай муаллимринни тербиячийрин пешекарвал хкажунин месэлани къейдна. Ада хабар гайивал, и жигьетдай махсус программа кардик ква ва адан куьмекдалди 3468 касди вичин пешекарвал хкажнава.
Докладдиз яб гайидалай кьулухъ Сергей Меликова гьеле кIвалахар тамамар тавунвай мектебра авай гьалар ахтармишун ва пудратчи карханайриз кIвалахар акьалтIардай вахт тайинарун тапшурмишна. Идалайни гъейри, республикадин Кьилин буйругъдалди, кIвалахар энгеларзавай эцигунардай карханайриз талукь документар ахтармишун патал экономикадин тахсиркарвилерихъ галаз женг тухудай отделдиз ва ФАС-диз рекье твадайвал я.
РД-дин эцигунрин, архитектурадин ва ЖКХ-дин министр Артур Сулейманова авур докладдай малум хьайивал, федеральный ва республикадин дережадин программайрин сергьятра аваз эцигзавай 19 мектебни аялрин 49 бахча тайинарнавай вахтунда эцигна акьалтIардайвал я. Алай йисуз 4 мектебдизни 17 бахчадиз махсус лицензияр гана ва абуру 1-сентябрдилай чпин кIвалах гатIунна. 2022-йисан эхирдалди мад 3 мектебни 22 бахча ишлемишиз вахкудайвал я.
Гьа са вахтунда А.Сулейманова къейд авурвал, бязи объектар эцигна акьалтIарун 2023-йисан эвел кьилерал хутахуни абур тамамдиз ишлемишиз вахкун энгелардач. Министрди гьисабзавайвал, абур вири къведай йисан 1-сентябрдиз ахъайда, гьикI лагьайтIа, объектрал эцигунин кIвалахар хъсан еришар аваз кьиле физва.
А.Сулейманова алава хъувурвал, республикадин инвестицийрин программадин сергьятра аваз алай йисан эхирдалди — 10, 2023-йисуз — 7 объект эцигна акьалтIарда. Милли “Демография” проектдин куьмекдалди къведай йисуз Дагъустанда образованидин 12 объект эцигиз гатIунда.
Совещанидин нетижаяр кьадайла, Сергей Меликова яшайишдин объектар эцигуниз талукь Оперштаб кардик кутун тапшурмишна.
Агьмед Магьмудов
