Уьлкведа ва дуьньяда

Махсус серенжемдикай

Тамам тушир мобилизациядин серенжемар бязи регионра кьилиз акъудна акьалтIарнава. РФ-дин Президент Владимир Пу­тинан къарардалди, и серенжемар уьлкведа 21-сентябрдилай гатIунна. Алатай гьафтеда Президентди малумарайвал, тамам тушир мобилизациядин сергьятра аваз 14-октябрдалди 222 агъзур россиявидиз эвер гана. Макьсад 300 агъзур касдиз  эвер гун я. В.Путина къейд авурвал, октябрдин эхир­­далди тамам тушир мобилизациядин серенжемар акьалтIарда. И серенжемар кьилиз акъуднавай регионрик Бурятия, Москва, Подмосковье ва масабур акатзава.

18-октябрдиз РФ-дин оборонадин министерстводи малумарай делилралди, махсус серенжем кьиле тухунив эгечIайдалай инихъ Россиядин Яракьлу Къуватри Украинадин 323 самолет ва 161  вертолет, зенитный ракетайрин 380 комплекс, пилот галачиз лув гудай 2256 аппарат, 5855 танк ва дяведин маса машинар, РСЗО-дин 871 машин, артиллериядин ва маса 3484 яракь, военный махсус 6610  автомашин тергна.

Умудсузвал

Немсерин “Die Welt” газет кIелзавайбуру Украинадин президент В. Зеленскийди амадагривай гзаф кьадарда ПВО-дин такьатар тIалабунин месэла веревирднава.

“Зеленскийди и сеферда тавакъу ийизва, къурхуяр гузвач. Меслятдал хтунин рахунар давамаруникай ада вуч лугьудатIа?” — кхьизва баянар гайибурукай сада.

“Ада тIалабзавани? Адет яз, ада мажбуридаказ истемишзавайди я”, — къейдна кьвед лагьайда.

“Ам рахунар кьиле тухудай столдихъ ацукьун герек я”, — фикирзава маса немсди.

“Украина НАТО-диз кьабулнавач кьван. ТахьайтIа зун “амадагар” гафунин гъавурда дуьз акьазвачни?” — кхьенва масада.

Германиядин жергедин агьалийрин фикирдалди, Зеленскийдин дережа агъуз аватнава. Гьавиляй гила адан тIалабунин тегьер дегиш хьанва. Немсериз Зеленскийдин рахунрай умудсузвал аквазва.

РикIел хкин, и йикъара Зеленскийди нубатдин сеферда амадагривай ПВО-дин системаяр ва алава ракетаяр тIалабнай. Адан гафаралди, гуя им неинки Киевдин, гьакI дуьньядин итижар хуьнин серенжем я.

Россияди Украинада военный махсус серенжем тухузвай вахтунда США-ди ва НАТО-дин уьлквейри, цIудралди миллиард­ долларар чара авуналди, Украина яракьралди ацIурзава. Москвади са шумуд сеферда тагькимарнай хьи, РагъакIидай пата яракьар агакьаруни къалмакъал мадни яргъалди чIугвада. Яракьар ракъурзавай улакьар лагьайтIа, Россиядин армия патал кукIварунин къанунлу макьсаддиз элкъведа.

Иранди тагькимарнава

Ирандин МИД-дин векил Н. Канааниди малумарнавайвал, Тегеранди мукьвара Евросоюздин цIийи санкцийриз жаваб яз серенжемар кьабулда. Идакай “Новости” РИА-ди хабар ганва.

Уьлкведа кьиле физвай наразивилерин серенжемар гуж басмишна секинарна лугьуз, ЕС-ди 17-октябрдиз Ирандин 4 тешкилатдиз ва 11 касдиз талукь яз санкцияр кардик кутуна.

Н.Канаанидин фикирдалди, Европадин санкцийри международный ихтиярар чIурзава ва абуру Ирандин къенепатан крарик къаришмиш хьун къалурзава. Къейдзавайвал, чпин сиясатдин му­радар кьилиз акъудун патал серенжемар алатдиз элкъуьр­зава.­

Ирандин МИД-дин кьил Х.Абдоллахиана Евросоюздин санкцияр тапан малуматрал бинеламиш хьанвайбур я лагьана.

Сербия кIеве тунин алахъунар

РагъакIидай пата Россиядиз акси яз кардик кутазвай санкцийрик экечIуниз Сербияни мажбурзава. “Sputnik” радиода РФ-дин МИД-дин кьилин заместитель А.Глушкоди малумарайвал, РагъакIидай патан алахъунри международный къайдаяр чIур­зава.

“Ина гьич гьакъикъи сиясат авач. Сербиядин гьукумдарар къас­тунал кIевиз акъваззавайвиляй, чпин итижар хуьзвайвиляй ЕС-диз гьабуруз жаза гудай ашкъи ава…”, — лагьана ада.

Сербиядин МВД-дин кьил А.Вулина къейд авурвал, ЕС-ди Россиядиз акси яз малумарзавай 8 лагьай санкцийрин серенжемдик Сербиядиз акси санкцийрин сад лагьай серенжемни ква. Малум тирвал, Сербиядиз Россиядин нафт Хорватиядай агакьар­зава. И рекьиз ЕС-ди манийвилер гузвайла, Сербиядин гьукумдарар Венгриядин мулкара нафтIадин “Дуствал” турбадихъ галкIурунин мумкинвилиз килигзава.

Ейскда мусибат

Россиядин силисдин комитетди Су-34 самолет аватунин себеб малумарнава, хабар гузва “Новости” РИА-ди.

Къейднавайвал, асул себеб самолет техникадин рекьяй ­лазим тир къайдадик тахьунихъ галаз алакъалу я. Агьвалат кьиле фейи чкадал военный силисчийри, криминалистри ва суддинни экспертизадин центрадин пешекарри кIвалах давамарзава.

Ейск шегьердин 9 мертебадин кIвале 17-октябрдин нянихъ самолет акьуна. Нетижада 15 кас кьена. Летчикрилай виликамаз самолетдай хкадариз алакьна.

«Лезги газет»