РД-дин Кьил Сергей Меликован регьбервилик кваз регионда  къайдайрал амал авун таъминарунин рекьяй  Координационный совещанидин заседание кьиле фена.  Анал инсанар рекьерилай элячIдай чкаяр  туькIуьруниз (сифте нубатда образованидин идарайрин патарив), милли цIийи стандартар уьмуьрдиз кечирмишуниз  ва миграционный хиле  рехъ гузвай  чIуру крарин вилик пад кьадай алава серенжемриз талукь месэлаяр веревирдна.

Региондин регьберди рикIел хкана хьи, инсанар элячIдай алай аямдин чкаяр­ ту­кIуь­рунин кIвалах РФ-дин Прези­дент­ди гайи тапшуругърин жергедик акатзава. КIелунин цIийи йисав эгечIдайла, и месэла­ лап кар алайдаз элкъвезва. ГьикI ла­гьай­тIа, рекьера хатасузвал таъминарун — им чи инсанар хаталувилик кутазвач­, абурун, иллаки аялрин, сагъламвал хуьз­ва лагьай­ чIал я.

Малум хьайивал, алай йисан сифте кьи­ляй инсанар элячIдай милли цIийи стан­дартрин жуьредин 1700 чка, абурукай 866 школайрин ва образованидин ма­са идарайрин къваларив туькIуьрнава.

Статистикадин делилралди,  инсанар иллаки йифен мичIи вахтара машинрик акатзава.  Имни гзаф  куьчейра эквер авач, рекьерал алай знакар,  лишанар квахьнава ва я куьгьне хьанва, тротуарар махсус жугъунралди кIевнавач лагьай чIал я.

Инсанар элячIдай чкаяр туькIуь­рунин, рекьера хаталу дуьшуьшар тахьунин жигьетдай тухузвай кIвалахдикай РД-дин  транспортдин ва рекьерин майишатдин министр  Жамбулат Салавова ва  МВД-дин  УГИБДД-дин  начальникдин везифаяр вахтуналди тамамарзавай Мурад Османова суьгьбетна.

“2019-йисалай “Чи Дагъустан — чи рекьер” проектдин сергьятра аваз гьар йисуз республикадин бюджетдай рекьер къайдадик кваз хуьнин мураддалди чкадин самоуправленидин органриз субсидияр чара ийизва. Ара-ара  чкайрал физ,  пешекарри школайрин  ва образованидин маса идарайрин патарив гвай инсанар  рекьерилай элячIдай чкаяр авай гьал ахтармишзава. Абурун нетижайриз килигна, муниципалитетрин тешкилатрин векилриз герек меслятар гузва”, — лагьана Ж.Салавова.

Рекьера хаталу дуьшуьшрин вилик пад­ кьуникай рахадайла, министрди къейд­на хьи, аялар, кIелзавайбур машинрик  акат тавунин, абурун арада гъавурдик ку­ту­нин кIвалах тухунин месэлаяр чун па­тал­ кар алайбур я. И макьсаддалди чна  са­­най масаниз тухудай “Хатасузвилин  лабораторийрикай” менфят къачузва. ИкI, уче­никрихъ галаз профилактикадин тарсар тухун па­тал чун юкь­ван­ 37 школадиз, республикадин сагъ­лам­вилин 2 лагердиз фена. И тарсара 4000-далай виниз аялри иштиракна.

Республикадин госавтоинспекциядин къуллугъчийри образованидин идарайрин патарив гвай рекьер авай гьал ахтармишу­нихъ галаз сад хьиз, аялрин ва жаванрин арада профилактикадин серенжемарни тухузва. М.Османова республикадин образованидин ва илимдин министерст­во­диз школайра рекьерин гьерекатдин  къайдайриз талукь сятер артухарунин теклиф гана.

* * *

30-августдиз РД-дин Кьил Сергей Меликован  регьбервилик кваз терроризмдиз акси комиссиядин заседание кьиле фе­на. Мярекатдал цIийи кIелдай йисуз терроризмдин жигьетдай образованидин идарайрин хатасузвал таъминарунин, республикадин мулкуна инсанриз хаталу, зиянлу шейэр законсуздаказ гегьеншарунин вилик пад кьунин месэлаяр веревирдна.

РД-дин образованидин ва илимдин ми­нистр Яхья Бучаева къейд авурвал, об­­ра­зованидин идарайра хатасузвал таъминарун ва и кIвалах мадни мягькемарун патал алай аямдин техникадин алат­рикай менфят къачузва. Хатасузвилин хиле зегь­мет чIуг­вазвай къуллугъчийрин пешекарвал хкаждай серенжемар кьабулзава ва шко­лай­рин аялрин арада гъавурдик кутунин кIвалах тухузва. Гьа са вахтунда ада бязи школайра хатасузвилин месэлайриз  бегьемвилелди фикир тагузвайдакайни лагьана, республикадин муниципальный тешкилатрин кьилериз образованидин идараяр хуьнин месэла чпин  гуьз­чивилик кутуниз эвер гана.

Сергей Меликова кьиле тухвай ахтармишунрай саналди тир совещание тешкилун  ва малум хьайи  нукьсанар арадай акъу­дуниз талукь нетижайрикай кьве вац­­ралай хабар хгун тапшурмишна.

Республикада общественный хатасузвал хуьнин ва къайдайрал амал авун таъминарунин рекьяй государстводин гьу­кумдин органри ва чкадин самоуправленидин векилри санал ийизвай кIвалах­дикай ва кьабулзавай алава серенжемрикай  Россиядин МЧС-дин регионда авай Кьилин управленидин  начальник Нариман Къазимегьамедова суьгьбетна.

Дагъустанда законсуздаказ яракьар  маса гунихъ галаз тухузвай кIвалахдикай РД-дин  МВД-дин  министрдин везифаяр вахтуналди тамамарзавай Агьмед Баталиева лагьана. Адан гафаралди, 2018-йисалай республикада яракьрихъ ва абур ма­са гунихъ галаз алакъалу тахсиркарви­лер тIимил жезва. Гуьгьуьллувилелди та­лукь органдиз яракьар вахкузвай агьалийрин кьадарни гзаф жезва.

Эхирдай Сергей Меликова хатасузвал таъминарунихъ галаз алакъалу месэлаяр­ гьялунин важиблувал къейдна ва са жерге тапшуругъар гана.

«Лезги газет»