Давленидиз фикир це!

Пешекарри къейдзавайвал, чпин яшар 30 йисалай алатнавай инсанри мукьвал-мукьвал давление ахтармишун хъсан я. И карди рикIинни дамаррин азарар квани-квачни виликамаз винел акъу­диз ва абур вахтунда сагъариз куьмекда.

РикIел хуьх: яшар  30  йи­са­­лай алатнавай инсанар патал кутугай давление 120/80 я. ­Да­­­тIана ихьтин дав­ление къай­дадик хуьн патал агъадихъ ганвай меслятрал амал ая:

— пIапIрус чIугуникай ва ички хъуникай яр­гъаз хьухь;

— бедендин заланвал гуьзчивилик кутур, садлагьана заланвал артух хьуниз рехъ гумир;

— физкультурадал машгъул хьухь: къе­къуьн, бассейнда чуьхуьнагар авун, теннисдал къу­гъун ва икI мад;

— емишарни майваяр гзаф неъ;

— ишлемишзавай кьелен кьадар тIи­милара.

ПIапIрусдивай яргъаз хьухь!

Рак алай девирдин азаррин арада виридалайни маш­гьур­бу­рукай сад яз амукь­зава. И азардик начагъ хьуниз рехъ гузвай крарикай сад пIапIрус чIугун я. Сагъламвал патал гьа­кьван зарар авай и пис хесетдиз эсиллагь мукьва тахьуни, эгер пIапIрус чIугвазватIа, ам гадаруни ракдин азар акатунин игьтималвал (вероятность) лап тIими­лар­зава. Ахтармишунри къалурзавайвал, пIапI­рус чIуг­ваз­вай­дан жигердик рак акатунин игьтималвал чIуг­ван тийизвайдалай 10 сеферда гзаф я.

РФ-дин здравоохраненидин министерстводин онкологиядин рекьяй ахтармишунар кьиле тухудай Н.Н.Блохинан тIварунихъ галай медицинадин центрадин алимри кьиле тухвай ахтармишунрин нетижада ихьтин гьакъикъат якъин хьана: жигердик рак акатнавайди чир хьайидалай кьулухъ пIапIрус гадарай азарлуйрин уьмуьр, юкьван гьисабдалди, 2,5-3 йисан яргъи хъжезва.

Дагъустан уьлкведа пIапIрус чIугвазвай­бурун кьадар виридалайни тIимил тир регионрикай сад я. Чна чIугвазвай паюнизни ам энгел тавуна гадаруниз эвер гузва.

Амал ая!

Малум тирвал, алай вахтунда дуьньядин жуьреба-жуьре уьлквейра, гьа жергедай яз Урусатдани, “Омикрон” штаммдин цIийи жуьреяр пайда жезва. Коронавирусдин нубатдин лепе хкаж жезвай арада абур акатунин хаталувал иллаки чIехиди я.

Агъадихъ гуз­вай меслятрал амал авунихъ куьн, куь хизанар, мукьвабур неинки са коронавирусдик, гьакIни тумавардик, грип­п­дик начагъ хьунин вилик пад кьаз жеда:

— эгер квез куь гьал хъсан аквазвачтIа (за­йифвал гьиссзаватIа), масабурухъ галаз алакъа хуьмир;

— начагъ хьанватIа, кIвале амукь;

— жува-жув сагъар хъувунал машгъул­ жемир, духтурдиз кIвализ эвер це. Ада та­йинардай дарманрикай менфят къачу;

— мукьвал-мукьвал кIвализ михьи гьава къведайвал дакIарар ахъая (мумкинвал аватIа, гьар 30 декьикьадилай);

— сагъламвал хуьн патал гьар 6 вацралай коронавирусдиз акси раб ягъ;

— мукьвал-мукьвал гъилер чуьхуьх;

— гзаф кьадар инсанар кIватI жезвай чкайра маска алукIиз рикIелай алудмир.

Чи мухбир