2-августдиз РД-дин Гьукуматдин Председатель Абдулмуслим Абдулмуслимован регьбервилик кваз совещание кьиле фена. Анал Дагъустан Республикада “Экология” милли проектдин сергьятра аваз федеральный “Михьи уьлкве” проект уьмуьрдиз кечирмишуниз талукь месэлайрикай ихтилат фена. Идан гьакъиндай “Лезги газетдиз” РД-дин Гьукуматдин пресс-къуллугъди хабар гана.
“Экология” милли проектдин сергьятра аваз федеральный “Михьи уьлкве” проект уьмуьрдиз кечирмишунин мураддалди РД-дин гьукуматди алатай йисуз Хасавюрт, Каспийск, Южно-Сухокумск ва Буйнакск шегьерра арадал атанвай иесисуз хъуртар терг авун патал махсус проектдин документар туькIуьруник кьил кутунай. И кар патал бюджетдай герек кьадар такьатарни чара авунай.
2023-йисуз кьиле тухвана кIанзавай и жуьредин крариз федеральный центр субсидияр ахъайиз гьазур я. И кар патал герек кьадар тамам документар кIватIна кIанзавай. Гьа гьисабдай яз — рекультивация ийидай объектриз талукь проектдин документар экологиядин госэкспертизадай акъатнавайдан гьакъиндай, тамамарзавай кIвалахриз акъатзавай харжарин сметадин гьакъикъивал тестикьарзавай документриз ганвай хъсан къиметдин къарарар ва масабур. И документар вахтунда гьазурун пудратчийрин кIвалахдилайни аслу тир.
Декабрдин вацра талукь объектар рекультивация ийидай компания тайинарна ва икьрарар кутIунна. Ачух конкурсдин нетижайрин бинедаллаз “Гидропроект” ООО (Санкт-Петербург, генподрядчик) гъалиб хьана. Субподрядчик яз “Р-ОСПРОЕКТ” ООО (Владикавказ шегьер) тайинарна.
Икьрардин умуми къимет 33,8 миллион манат тир. Пудратчидиз аванс яз 10,2 миллион манат вахтунда гана.
“Къенин юкъуз лугьуз жеда хьи, проектдин документар туькIуьрна куьтягьнава. Гьа са вахтунда экологиядин ва тамамарзавай кIвалахрин сметадин гьакъикъивал тайинарзавай эспертизаяр тухванвач. Яни пудратчиди икьрарда къалурнавай вири кIвалахар вахтунда тамамарнавач (2022-йисан 27-апрелдалди авуна кIанзавайди тир)”, — лагьана РД-дин премьер-министрди.
Абдулмуслим Абдулмуслимова къейд авурвал, тамамарна кIанзавай кIвалахар пуд вацран кьулухъ янава. И кар себеб яз, пуд вацра 1,3 миллион манат пеня атанва. Гьалар ихьтинбур ятIани, чна гъилевай йисан 1-сентябрдалди Россиядин тIебиатдин ресурсрин ва экологиядин рекьяй министерстводиз документрин тамам пакет агакьарун лазим я. ТахьайтIа, чи гъиляй къведай йисни акъатда. И крар туькIуьрун патал са варз ама. И месэла чна гьикI гьялун лазим я? — элкъвена рахана РД-дин Гьукуматдин Председатель жавабдарвал хиве авай ксарихъ.
Объектар рекультивация авун патал гъиле кьунвай проектдин документар вахтунда гьазур тавунин гьакъиндай гъавурда тунин ихтилатар “Р-ОСПРОЕКТ” ООО компаниядин субпудратчидин векил Казбек Хутинаева авуна. Ада гъавурда турвал, кIвалахда четинвилер РД-дин Росприроднадзорди винел акъудай кимивилерихъ галаз алакъалу я. Жемиятдин иштираквални аваз веревирдер кьиле тухун тавурвиляй материалар элкъуьрна ва “Гидропроект” ООО-див вахкана. Проектдин документриз жемиятдин иштираквал аваз мад сеферда килигуниз мажбур хьана.
“Жемиятдин веревирдер акьалтIарнава ва герек вири материалар 27-июлдиз государстводин экологиядин экспертиза авун патал Росприроднадзордив вахканва. Къуватда авай законодательстводин бинедаллаз государстводин экологиядин экспертиза кьве вацра тухун мумкин я”, — лагьана ада.
А.Абдулмуслимова къейд авурвал, везифайрив жавабдарсузвилелди эгечIуникди, бюрократвилин гьерекатриз рехъ гуникди дагъустанвияр патал лап важиблу экологиядин месэла гьялзавай кIвалах мад са йисан гуьгъуьна гьатун мумкин я.
Ада Дагъустандин тIебиатдин министерстводин, “Дагводсервис” ГКУ-дин ва “Гидропроект” ООО-дин пешекаррал месэла гьялун патал герек серенжемар кьабулун ва проектдин вири документар гваз Москвадиз фин тапшурмишна. И кIвалахдин нетижайрикай РД-дин Кьил Сергей Меликовни хабардарда.
Гьа и юкъуз А.Абдулмуслимова Къизилюрт шегьерда эцигзавай цин объектриз талукь совещание кьиле тухвана.
Къизилюрт шегьерда 40 агъзурдав агакьна агьалияр яшамиш жезва. Аниз Миатли-Махачкъала водоводдай суткада 18-20 агъзур кубометр яд агакьарзава. Анай яд суткада 12 агъзур кубометр михьи ийизвай имаратриз къвезва. Нормайрал асаслу яз, шегьерэгьлийри 19 агъзур кубометр яд ишлемишун лазим я.
КIвалахдиз кьецI гузвай месэла вуч я лагьайтIа, шегьердин къенепатан сетар (78 процент) лап куьгьне хьанва. Яд михьи ийидай имаратни куьгьнеди я. Кардик квай 176 километр сетрикай 69 километрдин турбаяр дегишарна кIанзава.
Шегьердин агьалияр хъвадай целди таъминарун хъсанарунин мураддалди, республикадин инвестицийрин программадин сергьятра аваз, пуд объектдин проектдин сметадин документар туькIуьрзава.
«Лезги газет»
