14, 18-июлдин йикъара Дагъустан Республикадин Кьил Сергей Меликов Ру­тул, Кьурагь, Докъузпара ва Ахцегь районра мугьманвиле хьана. Идан гьакъиндай “Лезги газетдиз” РД-дин Кьилин пресс-къуллугъди хабар гана.

Рутул районда

Cифте нубатда Дагъустандин Кьил Рутулрин 1-нумрадин юкьван школадихъ илифна. Сергей Меликов ана ачухнавай гатун лагерда ял язавай аялрихъ галаз гуьруьшмиш хьана. Школадиз Дагъустандин Кьил атун садани гуьзлемишнавачир. Школадин гьалар тарифдайбур тушир. Сергей Меликова ам къведай йисуз ремонт авун тапшурмишна. Республикадин регьбердин гафаралди, аялри кIелзавай дараматдив къайгъусузвилелди эгечIун виже текъведай кар я. Малум хьайивал, школада чирвилер ва тербия гунин месэлайрив лазим къайдада эгечIзавач. Гьави­ляй райондин администрациядин кьил Ибрагьим Ибрагьимован иштираквал аваз кьиле тухвай совещанидал образованидин управленидин начальникдиз теклифна. Адавай школа татугай гьалдиз атуниз талукь яз гайи суалриз дуьзгуьн жавабар  гуз хьанач.

“Ина са карни дегиш жезвач. Школадин лагерь лугьузвай чкада дуьзгуьн шартIар тешкилнавач. Парталар хутIунза­вай чкада экв авач. Аялрихъ галаз къу­гъун­ патал руша туп вичин кIваляй гъанва. Ихьтин татугай гьалдиз школа вучиз гъанвайди я? Капитальный ремонт, къав куьгьне хьун себеб яз,  тIи­ли­яр атун, чими ийидай система къайдадикай хкатун ­мумкин тирла ийизвайди я. Гьар йикъан ремонтар ни авун лазим я?”, — хабар кьуна Сергей Меликова райондин чIехи­бурувай.

Рутул райондин агьалияр яшайишдин рекьяй хуьдай управленидин кIвалах­ди­лайни региондин регьберди наразивална. Инани Дагъустандин Кьил атун вилив хвен­вачир. Идарадин къуллугъчийрихъ га­лаз ихтилатар авурла малум хьана хьи, агьалийрив государстводин патай ийизвай вири жуьредин куьмекар агакьзавач.

Региондин Кьил Рутул райондин боль­ницадизни килигна. Ада Ватандин ЧIе­хи дяведин иштиракчийриз хкажнавай мемориалдални цуьквер эцигна.

Кьурагь районда

Кьурагь районда Сергей Меликов Россиядин Игит Зейнудин Батманован хизандихъ илифна. Ада Игитдин багърийрихъ ва 97 йиса авай дидедихъ галаз ихтилатарна.

Региондин Кьили Зейнудин Батманован  жуьрэтлувилиз еке къимет гана, хизандиз мадни гьар жуьре месэлаяр гьялиз куьмек гудайди хиве кьуна. ИкI, алатай йисан майдиз Сергей Меликова Игитдин хизандив Каспийск шегьерда эцигнавай кIвалерай квартирадин куьлегар вахкана. Игитдин хизанди региондин регьбердиз ва Кьурагь райондин кьил Замир Азизоваз чеб рикIелай алуд тавунай ва куьмекар гунай сагърай лагьана.

Гуьгъуьнлай Сергей Меликов Украинадин чилел кьиле тухузвай махсус серенжемда телеф хьайи районэгьлидин хизандихъ галазни гуьруьшмиш хьана. Дагъустандин Кьили аскердин диде-бубадиз халис игит тербияламишунай сагърай лагьана ва диде-бубадив хциз ганвай “Жуьрэтлувиляй” орден вахкана.

Идалай гуьгъуьниз Сергей Меликов Кьурагьа кардик квай цIаярикай хуьдай частунин кIвалахдихъ галаз таниш хьана­. Подразделениди чкадал тухузвай кIва­лахдикай региондин регьбердиз РД-да авай Россиядин МЧС-дин кьилин управленидин начальник — РД-дин МЧС-дин ва гражданвилин оборонадин крарин рекьяй министр Нариман Къазимегьамедова суьгьбетна.

Дагъустан Республикадин Кьил Сергей Меликов Кьурагь райондин кьве школадизни фена. Россиядин Игит Зейнудин Батманован тIварунихъ галай КIирийрин юкьван школа-интернатда мугьманриз анин музей, медпункт, спортзал, аялри кIел­­завай классар ва библиотека къалурна. Сергей Меликова школадиз чешнелу  идара лагьана. Бажарагълу аялар патал кардик кутунвай школа-интернатдихъ кIел­дай корпус, 50 касдиз общежитие, спортзал, пищеблок ва герек тада­ра­кар хуьдай дарамат ава. Школадин му­аллим­рихъ яб акалайдалай гуьгъуьниз Сергей Меликова 1-сентябрдалди математикадин класс патал интерактивный доска ва спортдин тадаракар пишкешдайди хиве кьуна.

Идалай гъейри, региондин Кьили Кьурагьрин 2-нумрадин юкьван школада капитальный ремонт кьиле физвай гьалдизни итиж авуна. Дараматда са шумуд бригадади худда кIвалахзавай. Ремонтдин кIвалахар “РД-да образование вилик тухун” госпрограммадин сергьятра аваз теш­килнава. КIелунин цIийи йис алукьдалди ремонтдин кIвалахар куьтягьдайвал я. Школада­ 165 аялди кIелзава. ГъвечIи классрин ая­лар чими хуьрекралди таъминарзава. Сергей Меликов ремонтдин кIвалахрин еришрилай рази яз амукьна ва ада фялейриз, устIарриз, пудратчийриз сагърай лагьана.

Сергей Меликов Кьурагь райондин больницайризни фена. КьепIиррин хуьре ам участокдин азарханадиз, Кьурагьа райондин центральный больницадиз, поликлиникадиз килигна. (Идакай ге­гьеншдиз и нумрадин 9-чина авай “Сергей Меликован буйругъ” макъалада раханва).

Докъузпара районда

18-июлдиз Сергей Меликов Докъузпара райондин Къурушрин хуьруьз фе­на. Ина РД-да авай Россиядин МЧС-дин ГУ-дин цIаярикай хуьдай часть патал да­­ра­мат эцигзава. КIвалахар алай йисуз гъиле кьунва, къведай йисуз абур куьтягьун лазим я. РД-дин МЧС-дин ми­нистр Нариман Къазимегьамедова малумарайвал, цIаярикай хуьдай частунин дарамат кьакьан хуьре эцигунихъ еке метлеб ава. Республикадин инвестицийрин программадай 2022-йис патал къалурнавай такьатрикай дарамат эцигун патал 54 миллион манат чара авунва. Ина 22 къуллугъчидиз кIвалах жеда. Сер­гей Меликова эцигунардайбурухъ галаз ихтилатарна ва кIвалахар графикдин бинедаллаз кьиле финилай разивална.

Идалай гъейри, Сергей Меликова Ва­тандин ЧIехи дяведа телеф хьайи къу­рушвийриз хкажнавай гуьмбетдал цуьквер эцигна.

Ахцегь районда

Региондин регьбер сифте нубатда культурадин ирсинин имарат тир Ахцегьрин къеле авай гьалдихъ галаз таниш хьана. Лугьун хьи, ам татугай гьалда ава ва инсанар патал агалнава.

Сергей Меликова тарихдин имарат чкадиз хкун патал талукь теклифар гун ва план туькIуьрун патал рабочий десте теш­килун РД-дин Гьукуматдал тапшурмишна: “Гьафтедин вахтунда рабочий дес­те тешкилнавайдан гьакъиндай къулар чIугун патал герек вири документар гьа­зурун лазим я. Августдин эхирра зи иш­­тираквал аваз сад лагьай заседание кьи­ле тухуда ва рабочий дестеди къеле чкадал хкуниз талукь яз чпин теклифарни гуда”.

Районда авайла, Сергей Меликова яшайишдин са жерге имаратрални кьил чIугуна. Абур “Алай аямдин хуьрерин му­л­кар” махсус проектдин ва “Хуьрерин­ мулкар комплекснидаказ вилик ­тухун”  госпрограммадин сергьятра аваз эцигзава.

Сифте нубатда региондин Кьил Ахцегьа 120 ученик патал эцигзавай   школадиз килигна. Инал эцигунрин кIвала­хар кьиле физвай гьал регьбердиз хуш хьанач. Проектдин бинедаллаз, дарамат кIелдай корпусдикай, спортзалдикай, административный блокдикай, пище­блокдикай ва актовый залдикай ибарат я. КIвалахрив алатай йисан июндин вацра эгечIнай. Ноябрдиз куьтягьун лазим тир. Амма дарамат къени ишлемишиз вахкудайвал авач. Дагъустандин Кьили эцигунра ишлемишзавай материалрин ерисузвал къейдна ва рехъ ганвай гъа­латIар вахтунда туькIуьр хъувун истемишна.

Ахпа Сергей Меликов Ахцегьа эцигзавай спорткомплексдихъ галаз таниш хьана. 1500 тамашачи гьакьдай трибунаярни галай комплекс йисни зур идалай вилик ишлемишиз вахкун лазим тир. Гила гъилевай йисан эхирра куьтягьун хиве кьунва. Пудратчиди лугьузвайвал, геже гьатун эцигунардай материалрин къиметар багьа хьунихъ галаз алакъалу я.

Региондин регьбер Ахцегьа эцигзавай 60 аял гьакьдай бахчадизни килигна. 1167 квадратный метрдин майдан авай кьве гьавадин дарамат лифтиналдини таъминарнава. Сергей Меликоваз аялрин бахчадин дараматдин проект бе­генмиш хьанач. Ада аялар патал эцигзавай дараматдин кIвалер, иллаки хуьрекардай кIвал, къулайсузди тирди къейдна. Килигайдалай гуьгъуьниз ада малумарна: “Ихьтин проектрин бинедаллаз республикада мад са дараматни эцигун герек туш!”.

Сергей Меликов гьакI Ахцегьрин СтIал Сулейманан тIварунихъ галай сад  лагьай­ нумрадин юкьван школада капитальный ремонт кьиле физвай гьалдихъ галазни таниш хьана. Ам 1990-йисуз эцигнавайди я. 720 аял патал эцигнавай ва куьгьне хьанвай и дараматда 760 аялди кIелзава. Ам ремонт авун патал 24,8 миллион манат герек къвезва. Контрактдин бинедаллаз, ремонтдин кIвалахар 20-августдиз куьтягьун лазим я. Амма гьелелиг 38 процентдин кIвалахар тамамарнава.

Региондин Кьили чкадин агьалийрихъ галаз суьгьбетна ва абурун тIала­бунрихъ, шикаятрихъ яб акална. ИкI, Сер­гей Меликова РД-дин Гьукуматдал Ах­­цегьрин Ленинан тIварунихъ галай куьче ремонт авуниз талукь проект туь­кIуьрун ва къведай йисуз кIва­лахар гъиле кьун тапшурмишна.

Дагъустандин Кьил Сергей Меликов гьа и юкъуз Къаякент райондизни мугьман хьана ва ам Россиядин МЧС-дин къуллугъчияр патал эцигзавай медицинадинни психологиядин рекьяй реабилитация ийидай центр эцигзавай чкадал фена.

Хийир Эмиров