И йикъара РД-дин Кьилин ва Гьукуматдин Администрациядин руководитель Алексей Гьасанован регьбервилик кваз кьиле фейи совещанидал регион идара ийидай Центрадиз алай йисан 20-январдилай 15-февралдалди атай арзаяр веревирдна ва абур гьялдай серенжемар кьабулуниз талукь ихтилатар авуна. Идан гьакъиндай “Лезги газетдиз” РД-дин Кьилин ва Гьукуматдин Администрациядин пресс-къуллугъди хабар гана.

Агьалийрин патай къвезвай хабарриз, арзайриз талукь къарарар кьабулун региондин исполнительный властдин кар алай месэлаяр я, — къейдна Алексей Гьасанова­. — Чи инсанрин тIалабунар, арзаяр килиг тавуна  тадайвал авуна кIандач.

“Чи саналди тир кIвалах сифте нубатда агьалийрихъ галаз авай алакъаяр мадни гегьеншарун я. И карда социальный сетрикайни менфят къачун чарасуз я. ГьикI лагьайтIа, дагъустанвийри социальный сетра сада-садаз чпин дердийрикай, къайгъуйрикай кхьизва. Малум тирвал, гзафни­-гзаф арзаяр ЖКХ-дин къурулуш авай гьалдиз талукьбур я. ХъуьтIуьн вахтунда кIва­лера бегьем чимивал тахьуни, ара-ара газ, электроэнергия хкудуни, яд та­хьу­ни агьа­лийрик секинсузвал кутазва. Ая­лар галай хизанриз гузвай пулариз, рекьер ремонт авуниз, куьчейра гзаф жезвай иеси авачир кицIериз талукь месэлаярни къара­гъар­зава республикадин агьалийри”, — лагьана А.Гьасанова.

Коронавирусдин тIугъвалдикай хуьн патал агьалияр вакцинация авуниз талукь месэлани важиблу тирдакай лагьана. Агьа­лийри чпи чеб ва багърияр, патарив гвай инсанар хуьн патал талукь органри ийизвай истемишунрал амал авун герек я. Ви­ри и месэлаяр исполнительный властдин органрин ва чкадин администрацийрин кьиле авайбурун гьар йикъан гуьзчивилик хьана кIанда.

“Инсанри чавай гьакъикъи крар истемишзава. И кар патални чи вилик агьалийрихъ галаз авай алакъаяр менфятлубур, метлеблубур авунин везифа акъвазнава. Кьилиз акъуд тавунвай кар, фикир таганвай арза — им министерствойри, ведомствойри, муниципалитетри чпин хиве авай везифаяр кьилиз акъуд тавун лагьай­ чIал я. Чна агьалийрин тIалабунриз, ар­зай­риз яргъалди килиг тавунин, абур кваз такьунин месэладайни кьил акъудун лазим я. Идахъ галаз алакъалу яз, герек се­ренжемарни кьабулна кIанда”, — алава хъувуна А.Гьасанова.

Дагъустандин регион идара ийидай Центрадин руководитель Мегьамедсултан Абдуралимова малумарайвал, талукь тир вахтунда ЦУР-диз агьалийрилай 4 агъзурдалай гзаф арзаяр атана.  Абурун чIехи пайни Махачкъаладай, Дербентдай, Каспийскдай ва Буйнакскдай атанва. ЧIе­хи пай арзайрин кар алай темаяр яшайиш­дин кIвалер электроэнергиядикай хкудуниз, экологиядиз, образованидиз ва здравоохраненидиз талукьбур я.

“Электроэнергиядалди таъминарун региондин лап важиблу месэладиз эл­­–­къ­венва. ИкI, Леваша райондин агьалийри хуьрер, кIвалер мукьвал-мукьвал электроэнергиядикай хкудзавайдакай кхьизва. И жуьредин арзаяр гьакI Гуниб, ЦIунти районрин, Махачкъала шегьердин агьалийрини ийизва”, — лагьана М.Абдуралимова.

Дербент райондин Белиж хуьруьн агьа­лийри жуьреба-жуьре инсанри гьуьлуьн къерехдай къум тухузвайдакай лугьузва. Гьар юкъуз хуьряй гьуьл галай па­тахъ ви­шералди пар чIугвадай машинар физ-хквезва. Агьалийри экологиядиз зиян гунилай наразивалзава.

Ахцегь райондин агьалийри хуьрера  цIай кьунин вилик пад кьадай вирер авачирдал (ихьтин вир анжах Ахцегьа ава) фикир желбун тIалабзава. Хуьрера цIай кьур дуьшуьшра пожарный  автомашинар яд къачуз Ахцегьиз финиз мажбур жезва. Им рехъ гана кIанзавай кар туш.

Региондин МЧС-дин кьил Нариман Къазимегьамедова баян гайивал, цIаяр хкадардайбурун кIвалах регьятардай яд авай вирер­ неинки са Ахцегь райондин, гьакI маса рай­онрин хуьрерани авач. Ада лагьайвал, гьар сана вирер арадал гъун чкадин самоуправленидин органрин везифайрик акатзава.

Республикадин агьалийри коронавирусдиз талукь яз ийизвай тестерин нетижаяр лап геж агакьарунилайни наразивалзава. ИкI тирвиляй начагъ хьанвайбурувай дарманар дуьзгуьн жуьреда  ишлемишиз жезвач.

ЦУР-диз къвезвай арзайра агьалийри саки вири шегьерра иеси авачир кицIер гзаф жезвайдакай малумарзава. Са шу­муд­ дуьшуьшда кицIери инсанрал, иллаки школадиз физвай аялрал гьужумнава. Гьелбетда, идан вилик пад кьуна кIанда.

Бабаюрт райондин Хашта хуьруьн агьа­лийри школа ачухунин, Тлярата райондин Шедри хуьруьн агьалийри куьгьне школа ремонтунин месэлаяр къара­гъар­зава.

Совещанидин сергьятра аваз исполнительный властдин ва чкадин самоуправленидин органрин кIвалахда “Платформа обратной связи” программа теш­ки­лун веревирдна. Госкъуллугърин сад тир портал ишлемишуналди и платформади агьалийриз властдин вири дережайрин органриз чпин дердийрикай, къай­гъуй­ри­кай лугьудай, кхьидай мумкинвал гуда.

Виликдай Дагъустан Республикадин Кьили исполнительный властдин ва гьакI чкадин самоуправленидин органар ва абуруз талукь организацияр регистрация авунин кар акьалтIарун тапшурмишнавайди тир. РД-дин рекъемрин рекьяй вилик фи­нин министрдин везифаяр вахтуналди тамамарзавай Тамерлан Буганова къейд авурвал, государстводин властдин органри, идарайри ва абуруз талукь къурулушри, хейлин администрацийри и везифа кьилиз акъуднава. Хуьрерин поселенияр, муниципалитетар, культурадин ва маса идараяр “Платформа обратной связи” программадик кутун патал анра интернетдин сеть аваз хьана кIанда. 2021-йисуз Федеральный проектдин сергьятра аваз социальный 1,5 агъзур идара платформадик кутунва.

Чи мухбир