28-сентябрдиз Махачкъаладин “Россия — зи тарих” тарихдин паркуна РД-дин Кьилин везифаяр вахтуналди тамамарзавай Сергей Меликован регьбервилик кваз Дагъустан Республика яшайишдинни экономикадин рекьяй вилик финиз талукьарнавай конференция кьиле фена. Мярекатдин сергьятра аваз Дагъустан 2024-йисалди ва ахпа 2030-йисалди яшайишдинни экономикадин рекьяй вилик финин стратегиядин проектдин кар алай положенийрихъ галаз танишарна.
Конференциядин кIвалахда РД-дин Халкьдин Собранидин Председателдин везифаяр тамамарзавай Сайгидагьмед Агьмедова, Гьукуматдин Председатель Абдулпатагь Амирханова, РФ-дин экономикадин рекьяй вилик финин министерстводин Кеферпатан Кавказдин Федеральный округ яшайишдинни экономикадин рекьяй вилик финин департаментдин директор Игорь Храновскийди, РФ-дин экономикадин рекьяй вилик финин министерстводин Кеферпатан Кавказдин Федеральный округ яшайишдинни экономикадин рекьяй вилик финин госпрограмма уьмуьрдиз кечирмишдай департаментдин директор Камил Бексултанова, гьукумдин органрин, муниципальный тешкилатрин регьберри, общественный организацийрин векилри, илимдин деятелри иштиракна.
Мярекат ачухдайла, Сергей Меликова къейдна хьи, СКФО-дин куратор, Россиядин Федерациядин Гьукуматдин Председателдин заместитель Александр Новака иштиракай сад лагьай совещанидал регион экономикадин рекьяй вилик финин месэладиз кьетIен фикир ганай. Дагъустан 2024-йисалди ва ахпа 2030-йисалди яшайишдинни экономикадин рекьяй вилик финин стратегиядин проектдикай лугьуналди, региондин Кьили малумарна: “Чаз инал республика вилик тухудай кар алай хилерикай веревирд ийиз, важиблу везифаяр ва стратегиядин макьсадар тайинариз кIанзава. Абур тамамарайла, Дагъустандин гьар са хизанди яшайиш хъсан хьайиди гьиссдайвал. Гьа са вахтунда лугьун лазим я, къенин гьалдиз дуьзгуьн къимет тагайтIа ва важиблу проект уьмуьрдиз кечирмишдайла туьш жедай месэлаяр фикирда такьуртIа, ихьтин чIехи дережадин везифаяр бажагьат кьилиз акъудиз жеда. Садазни сир туш, гьялна кIанзавай месэлаяр гзаф ава. Кар алайди гьихьтин хилер вилик тухудатIа чирун ва финансар дуьздаказ ишлемишун я”.
С.Меликова мадни а кардал фикир желбна хьи, алай вахтунда Дагъустанда уьмуьрдиз кечирмишзавай милли проектриз талукь кIвалахар гуьгъуьна амукьзава. Гьавиляй республика патал кар алай хилер Федеральный стратегиядин документрихъ, республикадин игьтияжрихъ ва мумкинвилерихъ галаз кьадайвал туь-кIуьрна кIанда.
Республика вилик физвай еришар виле акьадайбур ятIани, разивалдайбур туш. Россиядин Федерацияда гьар са агьалидиз талукь яшайишдинни экономикадин рекьяй вилик финин кар алай нетижаяр фикирда кьуртIа, республика лап гуьгъуьна ама. Региондин лап кьилин месэла бес кьадарда кIвалахдай чкаяр тахьун я. Демографиядин жигьетдай республика уьлкведа кIвенкIвечи жергейра ава. Амма гьа и къайдада инсанриз кIвалахдай чкаяр арадал гъиз жезвач.
Вири и крар фикирда кьуна, винидихъ тIвар кьунвай стратегиядин проектни туькIуьрнава. “2024-йисалди чна республика гуьгъуьна авай регионрин арадай акъудна кIанда. Эгер чалай Россияда гьисаба кьазвай юкьван нетижаяр къазанмишиз тахьайтIа, чалай виликдини физ алакьдач”, — лагьана Меликова.
Республикада инвестициядин гьалар хъсанарун, транспортдинни логистикадин комплекс, эцигунардай хел, промышленностдин карханаяр, гъвечIи ва юкьван жуьредин карчивал вилик тухун, экономикадин вири хилер рекъемринбурал (цифровизация) алудун патал къулай шартIар тешкилзава. КIвалахдин алава чкаяр тешкилунин, “хъендик” квай карчивилин субъектар дуьздал акъудунин гьисабдай хсуси доходар артух жезва. 2024-йисалди рекьерин сеть вилик тухунин, чилерихъ галаз алакъалу месэлаярни гьялда.
“Алай вахтунда Дагъустан суьрсетдин жигьетдай Россиядин Федерациядин хатасузвал таъминарзавай важиблу регион я. Адахъ и жигьетдай еке мумкинвилер ава. Гьавиляй республикадин руководстводин, гьукумдин, муниципалитетрин органрин кар алай везифа и мумкинвилер гьар са дагъустанвидиз хийир хкатдайвал ишлемишун я. Чахъ Дагъустан Россиядин гьар са рекьяй вилик физвай региондиз элкъуьрдай мумкинвилер ава. Анжах и кар патал вири месэлаяр общественностдихъ, бизнесдин, илимдин векилрихъ галаз веревирдна кIанда. Чи сифтегьан везифа 2024-йисалди инсанриз къулай шартIар яратмишун я. И везифа тамамарайла, ахпа чна 2030-йисалди Дагъустан лайихлу дережадиз хкажна кIанда”, — къейдна мярекатдал республикадин регьберди.
Дагъустан Республика экономикадин жигьетдай вилик финин моделдикай галай-галайвал И.Храновскийди лагьана.
«Лезги газет»
