Алатай гьафтедин эхирра РД-дин Кьилин везифаяр вахтуналди тамамарзавай Владимир Васильева ва РФ-дин Генеральный прокурор Юрий Чайкади Махачкъалада совещание кьиле тухвана. Ам РФ-дин Генпрокуратурадин комиссияди Дагъустанда къанун-къайдадал амалзавай гьалар ахтармишунин жигьетдай кьиле тухвай кIвалахрин нетижайриз талукьарнавай.

Мярекат республикадин прокуратурадин коллектив РД-дин цIийи прокурордихъ — Денис Поповахъ галаз танишару­нилай гатIунна. Юрий Чайкади къейд авур­вал, Россиядин Президент Влади­мир­­ Путинан Указдалди Д.Попов вад йи­суз­ РД-дин прокурордин къуллугъдал тайинарнава. Къейд ийин хьи, Денис По­­­п­о­ва 2015-йисалай Хакасия Республикадин прокурордин везифаяр тамамарзавай.

Гуьгъуьнлай РФ-дин Прокурордин заместитель Иван Сыдорука комиссияди Дагъларин уьлкведа кьиле тухузвай кIва­лахрин нетижайрикай лагьана. Адан гафарай малум хьайивал, ахтармишунри республикада къанун чIурнавай саки 2500 дуьшуьш дуьздал акъудна, 70 уго­ловный­­ дело къарагъарнава. Ада алай вахтунда Дагъустандин прокуратурадин вилик акъ­вазнавай кьилин везифаяр гьихьтинбур ятIа къейдна. Сыдорука гьи­сабза­вай­вал, сифте нубатда, республикада къвер­давай гегьенш жезвай коррупциядиз акси женг тухвана кIанзава. Чкадин агьалийрин яшайишдин ва зегьметдин их­тиярар хуьн, ЖКХ-дин ва ТЭК-дин хилера къанундал амал авун, чилериз ва эцигунриз талукь къанунар чIурзавай­бурухъ галаз женг тухун, вири тахсиркарвилер регистрация авун, агьалийрин арзайриз вахтунда ва тамамдиз килигун датIана прокуратурадин гуьзчивилик хьун лазим я.

Иван Сыдорука гьакIни хабар гайивал, республикадин агьалияр патал тарифрин къиметар хкажнавай дуьшуьшарни винел акъатна. Энергия ишлемишунай тайинарнавай тарифрин къиметдин кьадар къанунсуздаказ хкажунин нетижада чкадин агьалийри алава 40 миллион манат пул ганва. Идалди къанунсузвилерин кьадар сергьятамиш хьанвач. Дагъустандин энергиядин сетар куьгьне хьанва (саки 70 процент), ийизвай къуллугърин ери агъузди я. Энергия чуьнуьхзавай дуьшуьшар гзаф ава.

“Газпром межрегионгаз Махачкъала” карханадин кIвалахдани къанунсузвилериз рехъ ганва. И обществоди газ чуьнуьхзавайбуруз акси са серенжемни кьабулзавач. Алатай йисуз газ ишлемишунай дагъустанвийрал алай бурж 1,8 млрд. манатдиз барабар хьана. Ихьтин гьалара карханади 900 миллиондилай артух буржар кIватI хъувун патал герек къвезвай документар суддин приставрин къуллугъдив агакьарнавач.

“Спецгазстройсервис” ГКУ-дани къанунрал амал тавунвай дуьшуьшар гьалтнава. И карханадин хиве регион газдалди  таъминарзавай къуллугъ авай гьалдин гьакъиндай жавабдарвал ава. “Спецгазстройсервис” кардик хьун патал госу­дарстводи гьар йисуз 75 миллиондилай артух пулдин такьатар харжзава, амма карханади вичин везифаяр тамамар тийиз­ са шумуд йис я.

Дагъустандин Кьилин везифаяр вахтуналди тамамарзавай В.Васильева республикадин министерствойрин ва ведомствойрин регьберривай винел акъуднавай кимивилер вахтунда арадай акъудун истемишна. “Эгер са вуж ятIани шаклувилик кватIа, арза кхьена, отставка­диз фейи­тIа хъсан я. Амайбуру, кьве гъил къа­къаж­на, кIвалахна кIанда”, — къейдна ада.

Региондин Кьилин гафарай малум хьайивал, гьукумдин къурулушра кIва­лах­­дай къуллугъчияр миллетдин ли­шан­риз килигна ваъ, пешекарвални алакьунар фикирда кьуна хкяда. “Чна исятда Дагъустан коррупционеррикайни тарашчийрикай михьзава. Жегьилривай ва кар алакьдай пешекарривай и кардикай менфят къачуз жеда. Дагъустанвийри терроризмдин винел гъалибвал къачуна, гила коррупциядихъ галаз женг тухвана кIанзава”, — лагьана В.Васильева.

Дагъустандин Кьили СМИ-риз и карда куьмек авуниз эвер гана. “Чи кIвалах патал виридалайни кьетIен ахтармишун республикадин агьалийри чи гьерекатриз гузвай къимет я. СМИ-рин векилри и жигьетдай чаз куьмек гудайдак умуд кутазва”, — алава хъувуна Владимир Васильева.

Юрий Чайкади къанун-къайда хуьзвай органривай республикада коррупциядиз акси яз кьабулзавай серенжемрин еришар йигинарун тIалабна. Адан гафаралди, правовой вири актарин гьакъиндай экспертиза тухун, яшайишдин субси­дияр пайзавай къайда гуьзчивилик кутун, коррупциядин дувулар деринриз фен­вай хилериз иллаки гзаф фикир гун герек я.

“Тайин макьсаддихъ элкъуьрнавай программайрай чара ийизвай пулдин такьатар гьиниз физватIа ахтармиша. Хуьруьн майишат, гъвечIи ва юкьван карчивал ва маса хилер вилик тухун патал гран­­тар, субсидияр чара ийидайла, чуьнуьхунриз рехъ гузва. И месэлайрал эхир эциг. Чиновникрин еке кIвалер гьи такьатрихъ эцигнаватIа тайинара. Малум тирвал, республикадин чиновникрин чIе­хи паюнин кIвалер ятар хуьнин зонада ава. Абур къанунрал амална эцигна­ватIа чира”, — къейдна РФ-дин Генпрокурорди­.

Совещанидин эхирдай Владимир Васильева Юрий Чайкадиз Дагъустандиз атунай сагърай лагьана. Генпрокурорди вич Дагъустанда къанун-къайда хуьнин рекье куьмек гуз гьамиша гьазур тирдакай малумарна.

«Лезги газет»