Квез чидани?
Гъуьлягъ вучиз медицинадин ярж яз гьисабзаватIа, гзафбуруз итижлу хьун мумкин я. Гьакъикъатдани, гъуьлягъдин шикилдихъ галаз алакъалу медицинадин яржар гзаф ава. Мисал яз, къадим грекринни римлуйрин мифологияда медицинадин гъуц яз гьисабзавай Эскулапан (Асклепий) руш Гигияди (Гигиея) шикилда са гъиле фейжан кьунва, муькуь гъиле — гъуьлягъ. Итижлу делил я, инсаниятди гегьеншдиз ишлемишзавай “гигиена” гафунин менсеб Гигиядин тIварцIихъ галаз алакъалу я.
Алай девирда медицинадин ярж яз гьисабзавай фейжанни гъуьлягъ XVI асирдиз Европада алим ва духтур Парацельс себеб яз арадал атана. XVIII асирдиз ам Россиядани ярж яз пайда хьана. Исятда аптекайра, медидарайра фейжандинни гъуьлягъдин шикил-ярж чал гьамиша дуьшуьш жезва.
Бязи чешмейри къейдзавайвал, медицинада гъуьлягъдин зегьер ишлемишзавайвиляй ам здравоохраненидин ярж яз малумарнаваз хьун мумкин я. Гьа са вахтунда эмблемайрал къалурзавай гъуьлягъ зегьер алачир руьц я. Эмблемадай аквазвай фейжан лагьайтIа, ам зегьер авай къаб ва гьа са вахтунда чирвилер, камаллувал ва мидаим сагъвал аваз къалурзавай затI яз гьисабзава.
Ихьтин риваятни малум я. Эскулап пачагь, кIекIецдикай даях кьуна, Минос пачагьдин патав фидай рекье адан кIекIецдал гъуьлягъ алчуд хьана. Эскулапа гъуьлягъ кьена. Гуьгъуьнлай сиве векь авай маса гъуьлягъ пайда хьана. Гъуьлягъди а векьин куьмекдалди муькуьди сагъар хъувуна. Эскулапаз и аламатдин векь жагъана ва адан куьмекдалди инсанар кIвачел ахкьалдариз гатIунна.
«Лезги газет»
