Алай йисан ноябрдин-декабрдин варцара республикадин са жерге шегьеррин ва районрин мектебра, образованидин идарайра, “ГъвечIи ва юкьван карчивал ва кьилдин карчийрин теклифриз куьмек гун” милли проектдин сергьятра аваз, чирвилер гудай курсар кьиле тухузва.
“Чи макьсад карчивилин кIвалах гъиле кьаз кIанзавай ксар бизнесдин асул месэлайрин гъавурда тун, гьакIни и хиле зегьмет чIугвазвай карчийриз чпин мумкинвилер гегьеншарун, авайдалай винизди тир дережадиз хкаж хьун патал чирвилер гун я. Чна мектебра кIелзавай аялрихъ, студентрихъ, гьакIни тежриба авай карчийрихъ галаз кIвалахзава”, — башламишна суьгьбет образованидин “Карчивилин фабрика” курсарин руководитель Мурад Жалиева республикадин журналистрихъ галаз “Дагъустандин жегьилар” газетдин конференц-залда хьайи гуьруьшдал. Мярекатда РД-дин “Карчивилиз куьмек гунин центрадин” пешекар Махач Абдулаевани иштиракна.
Мурад Жалиева хабар гайивал, республикада пуд программа кьилиз акъудзава: “Фабрика — Аялар” , “Фабрика — Старт” ва “Фабрика — ПРО”. Мектебра кIелзавай аялар ва гъвечIи курсарин студентар патал карчивиляй Олимпиада кьиле тухузва. Ана гъалиб хьайибуруз пишкешар — планшет, телефон ва электронный ктаб гуда.
“Фабрика-Старт” — им чпин бизнес гъиле кьаз кIанзавай ва и рекье сифтегьан камар къачузвайбур патал куьмекдин мумкинвал я. Курсунин сергьятра аваз иштиракчийри, муаллимрин – тежрибалу карчийрин гуьзчивилик кваз, “О”-дилай башламишна, чпин бизнес гъиле кьазва. Кьилин пишкеш — бизнес виликди тухун патал инвестицияр. ИкI, сад лагьай чка кьурдаз 100 агъзур манатдив агакьна пулдин куьмек гуда.
“Жегьилрихъ галаз кIвалах кьиле тухудайла, чна абуруз сифтени-сифте чпин бизнес кардик кутаз кIанзавай хел хкягъиз, бизнес-план туькIуьриз, арадал гъизвай продукт муьштерийрив агакьарун патал соцсетар ишлемишиз чирзава. Бязи чкайра, асул гьисабдай мектебра, аялриз гъавурда твадай лекцияр кIелзава. Студентрихъ галаз, месела, мастер-классар кьиле тухузва, абурун кьиле авай фикирар гьа курсара амаз уьмуьрдиз кечирмишиз башламишзава ва икI мад”, — гъавурда туна М.Жалиева.
Алатай йисан тежрибадал асаслу яз, Мурад Жалиева къейд авурвал, республикадин шегьеррин мектебра ва вузра кIелзавай жегьилри хсуси бизнес гъиле кьун патал асул гьисабдай алишверишдин ва IT-технологийрин хилер хкязава. Уьмуьрдин рехъ яз бизнесдин хел хкягъуниз, гьелбетда, диде-буба карчивилел машгъул хьунини таъсирзава.
Итижлу кар ам я хьи, Махачкъаладин мектебра кIелзавай аялрин чIехи паюни хсуси бизнес туьквенар ва салонар ачухунихъ галаз алакъалу ийизва. Патав гвай Каспийскда лагьайтIа, жегьилри интернет-технологияр хкязава. Санлай къачурла, малум жезвайвал, акьалтзавай жегьилри чпин гележегдин пешедин гьакъиндай асул фикир карчивилиз, хсуси бизнес гъиле кьуниз гузва. Мурад Жалиева къейд авур мад са делилди рикIик шадвал кутазва: алатай йисарин нетижайралди республикадин жегьилри ктабар кIелуниз къвердавай гзаф фикир гузва.
Махач Абдулаева хабар гайивал, вилик эцигнавай макьсаддив агакьарун патал жуьреба-жуьре мярекатар кьиле тухузва. “Алай йисуз чаз и кIвалах Дагъустандин вири мулкунал тешкилдай фикир ава. И карда важиблу роль республикадин карчивилиз куьмек гудай центради къугъвазва”, — лагьана ада.
Образованидин курсарин бинеда карчивилин кIвалах жегьилрин арада машгьур авун, алай вахтунда кардик квай карчияр бизнес тухунин цIийи жуьредин къайдайрал желб авун, карчивилин жигьетдай гележег авай теклифар хкягъун, жегьил карчийрин чирвилер, и рекье абурун савадлувал артухарун, неинки карчивилин, гьакIни юриспруденциядин рекьяй лазим тир чирвилер гун ава.
Къейд ийин, мярекатрин тешкилатчи РД-дин “Карчивилиз куьмек гунин центр” я.
Жасмина Саидова
