13-сентябрдиз, са шумуд дережадин сечкияр кьиле фида. И важиблу кардин вилик чун Ахцегьрин ТИК-дин (территориальная избирательная комиссия) председатель Бабаев Байрам Чурухваевичахъ галаз гуьруьшмиш хьана.
Байрам стха, чаз вуна ТИК-дин везифайрикай, гьиниз ва вужар хкязаватIа, лагьана кIанзавай.
— Федеральный ва Дагъустан Республикадин законри истемишзавайвал, чна райондин сергьятра сечкичийрин ихтиярар хуьнал гуьзчивалзава, абуруз ва гьакI сечкийрин комиссийриз сечкияр тешкилунин ва абур дуьздаказ кьиле тухунин карда куьмекарзава, сечкичийрин арзайриз килигзава, сечкийрин нетижаяр кьазва ва икI мад. Чкадин собранийриз депутатар хкягъунин сечкияр 3 юкъуз, 11-13-сентябрдиз, кьиле фида. Гьар жуьре себебрикди 13-сентябрдиз сесер гудай мумкинвал авачир ксариз чпин гражданвилин буржи виликамаз тамамарун патал 11-12-сентябрдиз сечкийрин участокар ачух я.
- Сесер гун патал сечкийрин участокар гьи дережада гьазур я?
— Чкайрал сечкийрин участокар тешкилун ва сечкийрин комиссийриз бегьерлудаказ кIвалахдай шартIар яратмишун чкадин самоуправленийринни муниципальный идарайрин хиве ава. Алай вахтунда сечкийрин вири участокар патал кутугай чкаяр-кIвалер тайинарна, абур технологийрин герек алатралди тадаракламишнава. Участокрин комиссийрин вири членар РФ-дин ЦИК-дин махсус программайрай кIвалахиз жеривал гьазурнава. Комиссийрин чIехи пай членриз муниципальный, региональный ва федеральный сечкийрин кампанияр тухунин тежриба ава.
Муниципальный тешкилатрин собранийрин депутатрин сечкияр райондин 13-дакай 12 хуьре кьиле тухуда. “Село Ухул” муниципальный тешкилатда векилвилин орган авач. Уставда къалурнавайвал, векилвилин органдин везифаяр хуьруьн жемятдин сходди тамамарзава. Гьавиляй ина сечкияр жедач. Районда виридалайни чIехибур тир, кьве политобъединениди (Ахцегьрин чкадин “Сад тир Россия” ва “Адалатлу Россия”) иштиракзавай (гьардаз депутатарвиле чпин кандидатрин списокарни ава) “сельсовет Ахтынский” СП-да сечкияр пропорциональный къайдада кьиле тухузва. Винидихъ къалурнавай политобъединенийрилай гъейри, сечкийра КПРФ, ЛДПР, Партия Роста, “Родина” партийрай чпи-чеб къалурнавай кандидатрини иштиракзава.
- Ахцегь районда сесер гудай ихтияр авай шумуд сечкичи ава?
— Алай вахтунда районда саки 17500 сечкичи ава. Абурукай ва референдумдин иштиракчийрикай талукь тир делилар муниципалитетдин чкадин администрациядин кьили туькIуьрзава, дуьзар хъийизва ва чаз (ТИК-диз) рекье твазва, военнослужащияр тир сечкичийрикай делилар — войсковой частунин командирди. Гьа малуматриз килигна, ина чна сечкичийрин сиягьар дуьзар хъийизва. Чаз вахтунда ва гьакъикъи малуматар тагайла, гьелбетда, сиягьра бязи гъалатIар жезва: хкатнавайбур амукьзава, цIийиз хтанвайбур акатзавач.
- Алатай сеферда сесер гудайла, райцентрадин бязи участокра КОИБ-ар (комплекс обработки избирательных бюллетеней) авай. Абур сечкийрин вири участокра эцигдай мумкинвал авачни?
— Гьелбетда, КОИБ-ар хъсан я, фашалвал кутаз жедач. Абурал кIвалахдай тежрибани чаз ава. Амма сечкийрин участокар а комплексралди тадаракламишун чи ваъ, вини дережадин комиссийрин везифа я.
- Сечкичийрихъ элкъвена лугьудай гафар-теклифар авани?
— Гьуьрметлу сечкичияр! Къуй квехъ чандин сагъвал, хизанра хушбахтвал, зегьметда агалкьунар хьурай! Чир хьухь, хкядай депутатрилай куь ва санлай райондин гьалар аслу жеда. Гьавиляй, кагьул, къайгъусуз тахьана, куь участокрин комиссийриз фена, сиягьриз килиг. Нагагь куь тIвар авачиз хьайитIа, сиягьда хтун патал арза кхьихь. И карда квез участокдин комиссиядин членри куьмекда. 13-сентябрдиз гьар сада сес це.
Дашдемир Шерифалиев