Эверай гьай — Наврузбег

2015-йисан 26-октябрдиз “Дагагропром­строй” ЗАО-дин коллективдиз ва Дагъустан Респуб­ликадин вири эцигунрин хилез еке магьрумвал хьанай — а къурулушдин генеральный директор  Наврузбег   Уружевич  Гьабибов ьай — денбеден кечмиш хьанай.

Къе, амай­тIа, адан 70  йис  тамам  жезвай.  Гьа­йиф хьи, и лишанлу югъ къейд ийидай кьисмет рагьметлудаз  хьанач.

Гьар йисуз “Лезги газет”  кхьиник чпин лайихлу пай кутазвай кьегьал рухваяр чахъ тIимил авач. Абурукай сад дамах гвачир, инсанперес, ватанперес, “Лезги газетдихъ” рикI куз хьайи жумарт хва — эверай гьай — Наврузбег тир.

Наврузбег Гьабибов 1948-йисан 10-январдиз Кьасумхуьруьн (гилан Сулейман-Стальский) райондин ЦицIигърин хуьре дидедиз хьана. Хъсан зигьин ва кьатIунар авай аял яз адаз гьазурлухвилин программа гьеле школадиз фидалди чидай кьван. Гьа икI, ада 14 йисни бегьем тахьанмаз хайи хуьруьн школада 8-класс акьал­тIарна.

Чидач, бубадилай ирс атанани (адан чIехи буба Гьабибуллагь эцигунардай устIар тир), тахьайтIа — кьисмет, Наврузбега эцигунардай пеше хкяна. Ам Махачкъаладин эцигунардайбур гьазурдай техникумдиз гьахьна. Хуьруьн аял я лагьана, ам инани гуьгъуьна амукьнач.

…1966-йис. Махачкъаладин эцигунардайбурун техникумда межлис къурмишнава. Анин директор Ю.Ерицяна жегьил пешекаррив шад гьалара дипломар ва уьмуьрдиз путевкаяр вахкузва. Гьарма саниз, гьатта республикадилай къецепатазни рекье твазва. Амма лап хъсан къиметар аваз кIелайбуруз кIвалахдай чка хкядай ихтияр гузва. Жегьил пешекарди меркезда акъвазун кьетIна. Гьа икI, ам Махачкъаладин “Горстройтрестдин” 2-нумрадин СМУ-диз рекье туна. Чурудал бегьем чIар­ни акьалт тавунвай жегьил акур карханадин начальник Х.Рамалданов сифтедай перт хьана амукьнай. Эцигунардай устIар (яни мастер-строитель) — им жавабдар къуллугъ тир. Хсен Мукаиловичан вилик акъвазнавайди — “аял”. Наврузбег адан гъавурда акьунвай. Гьавиляй ам, вичел тапшурмишай гьар гьихьтин кIвалахдал хьайи­тIани, рази тир. Гъилер къакъажна, фялевал авуна, ширер яна, асунардайбуруз, сувагъардайбуруз, харат устIарризни куьмекар гана. Жегьил пешекарди сифте  йикъарилай хкянавай пешедиз вафалувал, устадвал ва бажарагълувал къалурзава. Эцигунрал кIвалахни ийиз, чирвилерин дережа хкажна. Гьа икI, 1972-йисуз В.И.Ленинан тIварунихъ галай Даггосуниверситетдин инженервилинни техниквилин факультет акьалтIарна, Дагъустандин эцигунардай управленида (ДУС) кIвалахиз хьайи са йисни зуран вахтунда Наврузбег Уружевич инженер, старший инженер, кьи­лин инженер яз хьана. Ватандин вилик буржи кьилиз акъудиз фейилани (1973-1974-йисар) командирри тежрибалу пешекардин алакьунар кьатIана. Ам аэродром эцигзавай дестедин начальниквиле тайинарна.

Хайи коллективди аскер гуьзлемишзавай. Ингье мад гьабурун жергеда ава. Гила Навруз­бегаз къурхувал амачир, руководстводини адахъ ихтибарзавай. ИкI, объединенидин векил яз, ам республикада виридалайни чIехи объектдал — Хасавюртдин консервиярдай комбинатдин эцигунрал рекье твазва. 1200 касди кIвалахзавай и коллективдиз регьбервал гун, гьелбетда, регьят кар тушир. Ина Наврузбега вич неинки эцигунрин устад, гьакI гьакъикъи регьбер тирдини субутна: чIехи кархана куьруь са вахтунда ишлемишиз вахкана.

1976-йис. ТIебиатдин бедбахтвили мад Дагъустандиз  курвилер гъана. Чилер зурзуникди Буйнакск шегьерда яшайишдин кIвалер ва чарасуз объектар чкIана. Бедбахтвилин нетижаяр терг ийиз Н.Гьабибовни гуьгьуьллувилелди рекье гьатна. Ам кьиле аваз 400 касди, югъ-йиф  талгьана (пуд сменада), гьакъисагъвилелди зегьмет чIугуна. Ина кьве йисуз 2-нумрадин СМУ-да начальниквиле кIвалахай Н.Гьабибов мад меркездиз хтана.

1978-1981-йисара “Дагсельстрой” трестдин ПТО-дин (производственно-технический отдел) начальниквиле кIва­ла­хай ам Махачкъаладин ЖБИ (железобетонные изделия) заводдин директорвиле, гуьгъуьнлай “Дагсельстрой” трестдин управляющийдин заместителвиле тайинарна. 1987-йисан январдиз Н.Гьабибов ДАССР-дин Министррин Советдин къарардалди капитальный эцигунрин рекьяй Госагропромдин председателдин заместителвиле тестикьарна. Эхиримжи къад йисан вахтунда машгьур пешекар республикадин эцигунрин рекьяй чIехи организацийрикай сад тир “Дагестанагропром­строй” объединенидин (гилан ОАО) кьиле  акъвазна. Ада ара датIана илимдал бинеламиш хьана эцигунрин менфятлу рекьер жагъурзавай. Наврузбег Уружевичан 11 макъала жуьреба-жуьре центральный журналриз акъатнава. Москвадин Куйбышеван тIвару­нихъ галай инженервилинни эцигунардайбурун институтда аспирантурада кIелдайла кхьей  диссертациядиз алимри ва пешекарри еке къимет ганай ва Н.Гьабибован илимдин кIва­лах­дихъ практикадин еке метлеб авайди къеднай. Гьа са вахтунда рейсадвилелди адаз технический илимрин кандидатвилин тIвар гунин къарар акъуднай. Идалай гуьгъуь­низни ада илимдал машгъул хьунин кIвалах акъвазарнач. Ада экономикадин илимрин докторвилин дережа къачуна, вичин коллективдиз регьбервал гунихъ галаз сад хьиз, ДГТУ-да профессор язни кIвалахна, вичин илимдин ва производстводин девлетлу тежриба акьалтзавай несилдиз гана. Ам пуд монографиядин ва 2 учебный пособидин автор тир, эцигунрин ва инвестицийрин экономикадин Академиядин гьакъикъи членвиле, РАЭН-дин член-корреспондентвиле хкяна.

Наврузбег Уружевич, тади куьмек хьиз, гьина четин участок аватIа, гьаниз физ гьазур кас тир. Эрменистандин Спитак шегьерда мусибатдин залзала хьайила, аниз фейи сифтебурун жергеда Дагъустандин эцигунардайбур авай.

Чечняда,  къизгъин женгер кьиле фин себеб яз, шегьерар хуьрер чкIана. Агьалияр кьилел къав аламачиз амукьна. Гьарайдиз гьай лагьайбурукай сад Наврузбег Гьабибов хьана. Ада эцигунардайбурун махсус бригадаяр тешкилна, Гудермесда, патарив гвай хуьрера яшайишдин кIвалер ва маса дараматар цIийи кьилелай эцигунин  карди активвал  къалурна. Гьа икI, Дагъустанда 1999-йисан вакъиайрин вахтундани ам чкIай чкаяр эхцигунин къайгъуда хьана.

…Ингье мад завал. Яргъал тир Якутияда тIурфан акъатун ва яд акьалтун себеб яз халкьдин майишатдиз еке курвилер гана. Къерехрилай алахьай Лена вацIу иллаки Ленск шегьерда яшайишдин кIвалер, школаярни больницаяр, аялрин яслияни бахчаяр ва гзаф маса объектар чукIурна ва батмишарна. ТIебиатдин бедбахтвили агъзурралди инсанар ийир-тийир авуна. Амма завалдин вилик пад атIуз вири уьлкве кIвачел акьалтна. Гьа жергедай яз кьиле гендиректор Н.Гьабибов аваз “Дагестанагропромстрой” ОАО-дин коллективни.

И баркаллу крарай чи ватанэгьлидиз Дуствилин орден, “Россиядин эцигунрал маш­гьур­вал” къизилдин медаль, “Россиядин Федерациядин лайихлу эцигунардайди” лагьай тIвар, РФ-дин министройдин ва РФ-дин минрегионразвитидин дипломар гана.

Ам хизандин къайгъу чIугва­дай вафалу итим ва къайгъудар буба, камаллу ва мергьяматлу касни тир.

“Лезги газетдин” мерд амадаг  яз хьайи ам чи рикIерани гьамишалугъ яз амукьда.

Алаудин Гьамидов