1941-1945-йисара фашистрин Германияди чи халкьарин кьилел мусибат къурна. Дяведа инсанрин кьилел атай дуьшуьшар, гужар, гъам-хажалатар, гьелбетда, садрани рикIелай алатдач. Чи уьлкведин халкьари хьиз, лезги рухвайрини, рушарини и дяведа чпин игитвилин чешнеяр къалурна. Абурун арада зи буба Ягьияни авай.
Ягьияев Гьасанбеган хва Ягьия 1923-йисуз Кьурагь райондин КьепIиррин хуьре лежбердин хизанда дидедиз хьана. Мектебда ада хъсандиз кIелна. Хизанда 4 аял авай: Ягьия, Гуьлагъа, Муьгьуьдин ва Руваят.
1941-йисуз Ягьиядин 18 йис тир. Дяведин ван хьайила адан кьиле авай фикир ватан, хайи хуьр, кIвал душманрикай хуьн ва азад авун тир. Ягьияни, вичин буба Гьасанбег хьиз, гуьгьуьллувилелди фронтдиз фена. Вичин яшар тIимил тиртIани, къерехда акъвазун адан рикIи кьабулнач.
Ам Яру Пайдах авай гвардиядин стрелковый 86-дивизиядин разведчик тир. Крым хуьн патал кьиле фейи къати женгера гзафбуру чанар гана. Донбасс, Одесса, Николай, Краков шегьерра лап зурба, къизгъин ягъунар кьиле фена. Гьа и ягъунра зи рагьметлу буба Ягьиядини иштиракна. 1943-йисан зулухъ чи кьушунар Днепр вацIун лап мукьув агатна. Гьяркьуь вацIалай сифте элячIиз ашкъи малумарай викIегь аскеррин арада залан хирер хьайи жегьил, амма тежрибалу разведчик Ягьияевни авай. Днепр вацIалай элячIдайла кьетIендиз тафаватлу хьунай ам Советрин Союздин Игит лагьай тIвар гуниз къалурнай, амма…
Женгера къалурай кьегьалвилерай адаз “Яру гъед”, Ватандин дяведин орденар, “Дирибашвиляй”, “Берлин къачунай”, “Будапешт къачунай”, “Германиядин винел гъалиб хьунай” медалар гана.
Дяведай хтайдалай гуьгъуьниз ада вичин уьмуьрдин юлдашдихъ галаз 5 аял чIехи авуна. Абурукайни Ватандиз къуллугъдай вич хьтин веледар хьана. 1992-йисан 17-январдиз Ягьияев Ягьия рагьметдиз фена.
Ума Рагьимова