Дагъустандин тамухъанри Самурдин там санитариядин ва цIаярикай хуьнин серенжемар кьабулиз башламишнава, хабар гузва РД-дин тамарин майишатрин рекьяй Комитетди.
“Самурдин там Россиядин Федерациядин мулкунал дегь девиррилай аламай эхиримжи тамарикай сад я. Надир там гьар жуьреди балугъар тIебии гьалара туьретмиш жезвай, чими уьлквейриз физ-хквезвай къушари мукар кутазвай чка я, им гьакIни са жерге вагьши гьайванрин макан я лагьайтIа жеда. Гьаниз килигна, тамухъанрин кьилин фикир санитариядин ва цIаярикай хуьнин месэлайрал, гьакIни тамун майишатдин кIвалахрал желбнава”, — къейдзава идарадин пресс-къуллугъдин векилди. Адан гафаралди, Самурдин тама гьар йисуз цIаяр кьур цIудралди чкаяр малум жезва, и кардин асул себеб, гьелбетда, инсанрин гьерекатар ва жавабдарсузвал я.
“Ял ягъун патал тамуз атай вахтара инсанри чпи ягъай цIаяр туьхуьр хъийизвач ва, эгер вахтунда къайгъу чIугун тавуртIа, вири там цIу кьун мумкин я. И кардин вилик пад кьун патал тамун майишатдин къуллугъчийри чпин участокрал датIана гуьзчивалзава”, — лугьузва ада.
Самурдин там — им сармашух хьтин набататар экъечIзавай юкьван гьалдин субтропикрин надир там я. Ина агъзурралди жуьреба-жуьре набататар экъечIзава, абурукай бязибур РФ-дин Яру ктабда гьатнава. Тама юкьван тар авай жуьредин 450 жинс ва юкьван тар авачир жуьредин цIуд агъзурралди гьайванар гьалтзава. Ина кьитдиз гьалтзавай ва тIебиатдай михьиз квахьунин сергьятдив агакьнавай 51 жуьре къушари мукар кутунва.
Тамун мулкар Россиядин ва Азербайжандин кеферпатан чилерал, Каспий гьуьлуьн къерехда экIя хьанва. Россияда Самурдин там Дагъустандин кьиблединни рагъэкъечIдай пата ава ва Самурдин государстводин тIебиатдин заказникдик акатзава. Санлай къачурла, адан майданди 11 200 гектар тешкилзава. Тамун сергьятра 7 хуьр ва пограничникрин 3 застава ава. Азербайжанда лагьайтIа, тамун мулкар Самур-Ялама Милли паркуник акатзава. Ана адан майдан 11 772 гектардиз барабар я ва гьич тахьайтIа 9-10 хуьр ава.
РД-дин тамарин майишатрин рекьяй Комитетди гьакIни хабар гузвайвал, алай йисан сифте кьилелай башламишна, “Экология” проектдин сергьятра аваз, Дагъустандин тамара 300 агъзурдалай гзаф тарар цанва.
Хабар гузвайвал, и йис патал, “Экология” проектдин сергьятра аваз, федеральный бюджетдай куьмекдин такьатар чара авун фикирда кьунва. Абурукай 3,5 миллион манат — тумар гьазурун патал, 5,1 миллион манат — тамун майишат патал лазим техникани тадаракар маса къачун патал ва икI мад.
Дагъустан тамар тIимил авай чка тирди фикирда кьуна, республикадин тамухъанри атIай чкайра майишат патал къиметлу жуьрейрин тарар вахт-вахтунда хцуниз еке фикир гузва.
Алай йисан 20-апрелдин делилралди, там гуьнгуьна хтунин кIвалахар 102 гектарда тамамарнава. Гьа са вахтунда тамуз хас жуьредин тарарин 300 агъзур къелем цанва. Дагъустандин мулкунин анжах 7,2 процент чилер тамари кьунва.
Амина Муслимова
