Гарун хурук акатзавач
Россиядин эпидемиолог Н.Брикоди малумарайвал, коронавирус акатзавайбурун кьадар артух хьун гьавадихъ, гарухъ галаз ваъ, инсанар санай масаниз финихъ, гьерекатда хьунихъ галаз алакъалу я. Пешекардин гафар “Интерфакс” чешмеди раижна.
Адан гафаралди, вирусдивай лув гуз жезвач, вучиз лагьайтIа гьавада ам зур сятдилай рекьизва, лап тек-туьк дуьшуьшра — пуд сятдилай. Къейд авурвал, коронавирус дурумлувал авачир, фад рекьидай вирус я, ам ультрафиолетдин нурарин таъсирдини тергзава. И делилрихъ галаз алакъалу яз, ам анжах инсанар себеб яз чукIузва.
Гуя вирус гарун хурук кваз са региондай маса региондиз физва лугьудай ванер-сесерни эпидемиологди тапанбур тирди тестикьарзава.
Гаталди эхна кIанзава
Коронавирусдиз талукь суалриз жавабар гудайла, Россиядин пульмонолог А.Чучалина малумарайвал, ам гегьеншдиз чукIунин муддат 3,5-4 вацракай ибарат я, идахъ галаз алакъалу яз, тIугъвал (эпидемия) гатун вахтунда акьалтIда. Идакай “Новости” РИА-ди хабар гузва.
Адан гафаралди, Россияда вирусди вичикай февралдин эхирра хабар гана. “Идахъ галаз алакъалу яз, июндин сифте кьилерилай чун тIугъвалдикай рахан хъийидач”, — лагьана ада.
22-апрелдин нянин вахтунин делилралди, дуьньяда коронавирус 2567327 касдик акатнава, абурукай 687456 кас сагъар хъувунва, 177521 — кьенва. Россияда коронавирусди 57999 кас начагъарнава, абурукай 4420 сагъар хъувунва ва 513 кас кьенва.
Лутуйрин сайт
Генпрокуратуради лутуйри туькIуьрнавай ФСИН-дин (Федеральная служба исполнения наказаний) къалп сайт дуьздал акъудна. Малум хьайивал, гуя ФСИН-динди я лугьузвай сайтдин куьмекдалди гьарамзадайри коронавирусдихъ галаз алакъалу яз жува жув чара авунин шартIарал амал тавур ксаривай 2,5 агъзур манатдин жермеяр кIватIна. Идакай “Lenta.ru” сайтди хабар гузва.
Къанни кьуд сятдин къене жерме гун тавуртIа, уголовный дело къарагъарда лугьуз, лутуйри тапан сайтда тадиз жерме гун теклифзавай.
Генпрокуратуради рикIел хкайвал, жува жув инсанривай чара авунин шартIарал амал тавунихъ галаз алакъалу тахсиркарвилерин административный крарин жермеяр кIватIунал ФСИН ваъ, суддин приставрин федеральный къуллугъ машгъул жезва.
Гуьзчивал тухунин ведомстводи Роскомнадзордивай гьарамзадайри ишлемишзавай къалп сайт тергун тIалабнава.
ЕГЭ, ОГЭ гьикI кьиле фида?
Арадал атанвай четин гьалариз килиг тавуна, алай исуз ЕГЭ кьиле финин карда дегишвилер жедач — имтигьанар Россиядин выпускникар патал тайинарнавай сад тир вахтунда кьиле фида. Абур 8-июндилай эгечIун лазим я, амма РФ-дин просвещенидин министр С.Кравцова малумарайвал, имтигьанрин тайин муддатар тIугъвалдин гьаларилай аслу жеда. Школьникар чпин арада мензил хвена ацукьда, дараматар ва анра авай вири тадаракар талукь тирвал дезинфекция ийида.
Къейдзавайвал, 9-класс куьтягьнавайбуру цIи ОГЭ анжах кьве предметдай — урус чIалайни математикадай вахкуда. Алай йисуз 9-класс куьтягьнавайбуру жува хкягъай предметдай имтигьанар вахкун герек авачиз гьисабзава.
ВОЗ-ди тарифна
Россиядивай четин гьалара здравоохранение хуьз хьана. “Новости” РИА-дин сайтда кхьенвайвал, ихьтин фикир РФ-да вири дуьньядин здравоохраненидин председатель М.Вуйновича раижна.
Адан гафаралди, Россияда азар акатнавай залан дуьшуьшрани сагъариз жедай мумкинвилер ава. Гьа са вахтунда ада гьукумдарриз уьлкведа коронавирусдихъ галаз женг чIугунихъ элкъуьрнавай тедбирар садлагьана зайифар тавуниз эвер гана. Адан фикирдалди, арадал атанвай четин гьаларай яваш-явашдиз экъечIун лазим я, и жуьредин илажди азар мад сеферда къизгъин таххьуниз ва ватандашриз хатасузвал таъминаруниз куьмек гуда. ВОЗ-дивай уьлкведа ватандашри чпи чеб чара авунин шартIар мусалай къуватдай вегьедатIа, гьадаз талукь яз тамам жаваб гуз хьанвач.
Менфятлу тушир ракетаяр
“Роскосмос” госкорпорациядин директор Д.Рогозина “Комсомольская правда” радиодай малумарайвал, садра ишлемишдайбурув гекъигайла, гзаф сеферда ишлемишдай ракетаяр ада са акьван менфятлубур тушиз гьисабзава.
Адан гафаралди, ракетайра жезвай кудай затIунин са пай ам Чилел хтун патал харж хъийизва. “Яни менфятлу тир 20 тонндилайни гзаф пар тухуз алакьзавай ракетади тахминан кьве сеферда тIимил тухузвай мисал жезва, муькуь пай ракетади элкъвена хкведайла хъинезва”, — лагьана ада. Адалайни гъейри, Рогозинан фикирдалди, гзаф сеферда ишлемишдай ракетайрихъ герек тирвал гелкъуьнни багьаз акъваззава.
«Лезги газет»
