11-февралдиз Дагъустандин Кьил Владимир Васильева республикадин законар акъуддай, кар кьилиз акъуддай ва муниципальный властдин органрин руководителрин иштираквал аваз нубатдин совещание тухвана. Идан гьакъиндай “Лезги газетдиз” РД-дин Кьилин ва Гьукуматдин Администрациядин пресс-къуллугъди хабар гана.
Совещанидал килигайбурун арада Дагъустан Республикада эцигна акьалтIар тавунвай объектрин кьадар тIимиларунин серенжемриз талукь месэлани авай. Асул доклад авур РД-дин Гьукуматдин Председателдин Сад лагьай заместитель Гьажимегьамед Гьуьсейнова къейдна: “2019-2020-йисара чна 109 объект эцигунин кIвалахар финансламишун башламиш хъувун фикирдиз къачунвай. Ведомствойрин уртах комиссияди тухвай кIвалахдин нетижада санлай къачурла, 42,99 миллиард манатдин къимет авай, эцигна акьалтIар тавунвай 2166 объект авайди дуьздал акъудна. Исятда тухузвай инвентаризациядин нетижада агакьнавай сифтедин делилрал асаслу яз, 1163 объект, эцигна куьтягь тавунвайбур яз сиягьдикай хкудун мумкин я. Новолак райондин лак агьалияр масаниз куьчарунин ва Ауховский район арадал хкунин месэлайрай РД-дин Гьукуматдин Управленидихъ эцигна акьалтIар тавунвай 915 объектдикай ибарат реестр авай. Абурукай 666 объект, реестрдикай хкудна, списатун герек я. РД-дин Минстройда эцигна акьалтIар тавунвай 307 объект ава, 41 объект гьеле акьалтIарнава, абуруз талукь яз лазим тир документация агакьарун герек я. Минсельхозда 173 объектдикай 80 эцигнава, амма гилани акьалтIар тавунвайбурун жергеда ама. Заз идахъ галаз алакъалу яз муниципальный хсусиятда авай объектрални акъвазиз кIанзава: Ахьтин 646 объект ава, абурукай 341 эцигна куьтягьнава. За муниципальный тешкилатрин кьилеривай абурухъ галаз алакъалу талукь тир кIвалах тухун тIалабзава. Гъиле авай йисан 1-апрелдалди 341 объектдиз талукь яз РД-дин Минфиндив документар агакьардай вахт авазва”.
Гь.Гьуьсейнова эцигна акьалтIар тавунвай са жерге объектар тайин макьсаддин федеральный программайрай (“Россиядин Кьиблепад” ва “Яшайишдин кIвалер”) финансламишайдакай лагьана. Абур эцигунин кIвалахар алай вахтунда акъвазарнава: талукь тирвал, алай вахтунда чахъ 7 миллиард манатдин къимет авай ахьтин саки 10 объект ава. Ихтилат Дагъустандин Огнидин, Хасавюртдин, ишлемишдай ятар михьи хъийидай, Буйнакскдин, Избербашдин, Махачкъаладин канализациядин объектрикай физва. Идалай гъейри, и сиягьдик Ахцегьрин хуьре авай азархана, Къизилюртдин аялар хадай отделенини ква ва икI мад”.
“Куьн вице-премьерди инал яшайишдин жигьетдай гьикьван важиблу объектрин тIварар кьунватIа килиг. Абурун са кьадар пай чна финансламишунин кIвалах башламишзава. И кар ийидай мумкинвал чаз бюджетдин къазанжияр артухарунин барадай чна тухвай кIвалахди гузва. Къе веревирдзавай вири месэлаяр чна гьялда – гьялиз тежедай месэлаяр авайди туш! КIанзавайди чна жуван хиве авай везифаяр кьилиз акъудун я. Куьн гьикьван кьадар пулдин такьатар ишлемиш тавуна амукьнаватIа килиг. Эгер чун квехъ галаз санал кIвалахиз эгечIначиртIа, а пулдин такьатар мад гьикьван гагьда кардик кутун тавуна амукьдайтIа, лугьуз хьун мумкин туш”, — къейдна Владимир Васильева.
Вичин доклад давамаруналди, Гьажимегьамед Гьуьсейнова инвентаризациядин важиблувилин гьакъиндай малумарна. “Исятда заз республикадин властдин органрин ва абурун гуьзчивилик квай идарайрин кьиле авай ксарихъ, районрин ва шегьеррин муниципальный тешкилатрин кьилерихъ элкъвена лугьуз кIанзавайвал, эцигунар кьиле тухузвай гьар са къурулушди акьалтIар тавунвай объектрин инвентаризация тухунин кIвалах куьтягьун лап важиблу я. Талукь тир документар 1-апрелдалди чарасуз яз агакьарун герек я. Вирибурухъ РД-дин Минфинди тестикьарнавай кьилдин график ава”.
Идахъ галаз алакъалу яз Владимир Васильева РД-дин Гьукуматдин Председателдал месэла гуьзчивилик кутун ва инвентаризация кьиле тухун тийидайбурун патахъай делилар агакьарун тапшурмишна.
Веревирдзавай месэладай РД-дин Гьукуматдин Председателдин заместитель — образованидин ва илимдин министр Уммупазил Омаровани рахана.
“Образованидин хиле гьеле 2002, 2003, 2004-йисара эцигна куьтягьун лазим тир, гьеле акьалтIар тавунвай хейлин имаратар ава. А чIавалай инихъ СНИП-ар, мектебра кIелзавай аялрин кьадар дегиш хьана, са жерге районра агьалияр масанриз куьч жезва. Муниципальный тешкилатрин кьилери кIевивал ийизватIани, гьеле акьалтIар тавунвай ва чеб программадик кутадай ва эцигна куьтягьдай мумкинвал авачир объектарни ава. За вичин патахъай Гьажимегьамед Гьажибутаевича (Гьуьсейнов) лагьай ведомствойрин уртах дестедик РД-дин образованидин министрдин заместителни кутун теклифзава”.
Дагъустандин Кьили къейд авурвал, яшайишдин жигьетдай важиблу метлеб авай, эцигна акьалтIар тийиз, хейлин йисар алатнавай объектар аваз хьуни гьукумдин къурулушрилай кар бажармишиз алакь тийизвайдан гьакъиндай шагьидвалзава.
“Алай вахтунда чна абур эцигна куьтягьунин кIвалах гъиле кьазва. Абур учетда эцигзава ва инсанриз и кар аквазва. Аялар мектебдиз фида, азарлуйриз больницайриз фин четин акъваздач, кIвалахдин чкаяр пайда жеда. Чун гьихьтин вахтунда яшамиш жезватIа, чавай гьикьван гзаф крар ийиз жедатIа, гьадан патахъай фикир ая. Республикадин такьатрихъ чна агьалияр яшамиш жезвай чкайриз яд гъизва, федеральный такьатрихъ лагьайтIа, ишлемишай ятар михьи хъийидай гужлу объектар арадал гъизва. Им лап важиблу кар я. 2018-йисалай чна квехъ галаз санал бюджет 39 миллиард манатдин артухарна. Куьн вири сагърай!”, — лагьана эхирдай Дагъустандин Кьили.
«Лезги газет»
