Маина Абдулмуталибовадин — 75 йис

Дуьньядин винел Аллагьди кьетIен бажарагъ ганвай инсанар тIимил алач. Бязибурукай шаирар, писателар, духтурар, манидарар, летчикар, композиторар ва маса рекьерай лап хъсан пе­шекарар жезва. Эгер чи Лезгистандин ва Дагъустандин тIвар дуьньядин винел машгьур авур ксарикай рахайтIа, чавай Етим Эминан, СтIал Сулейманан, Готфрид Гьасанован, Сейфуллагь Керимован ва гзаф масабурун тIварар кьаз жеда. Гьа и жергедик цIинин йисуз вичин 75 йис тамам жезвай лезги халкьдин баркаллу руш, гьевескар композитор, РФ-дин журналистрин Союздин ва “Куьредин ярар” культурадин макандин член  Маина   Саидовна  Абдулмуталибовани  акатзава.

Маина Абдулмуталибова 1945-йисан 5-февралдиз Кьасумхуьруьн райондин Агъа СтIалрин хуьре СССР-дин журналистрин Союздин член, таржумачи, ДАССР-дин культурадин лайихлу работник, “Знак Почета” ордендин сагьиб Алиметов Саидан хизанда дидедиз хьана.

Чи республикада машгьур Садыкъийрин тухумдин векил тир гележегдин композитордин чIехи диде Магьиханум лезги халкьдин манияр лугьунай зурба устад хьана. Рушан кьилин мурадни музыкадин образование къачун тир, амма диде-бубадин гафунал гаф эцигиз тахьай Маинадикай 1959-йисуз Дагъустандин медучилищедин акушервилин отделенидин 1-курсунин студентка жезва.

ЧIехи дидедикай пай атанвай Маинадин рикI гъвечIи чIавалай манияр туькIуьрунал алай. “Чи Ильич” тIвар алаз Лениназ бахшнавай вичин сад лагьай мани туькIуьрай чIавуз рушан 15 йисни хьанвачир. Адан гуьгъуьналлаз бажарагълу шаир ва писатель За­бит Ризванован чIалариз кхьенвай “Ша лагь зи ярдиз” манини арадиз атана. Сад лагьай гъалибвални жегьил композиторди 1960-йисуз республикадин гьевескар артистрин конкурсдал а ма­ни лагьай чIавуз къазанмишна. Мани бажарагълу композитор Сейфуллагь Керимоваз гзаф бегенмиш хьана ва ада Маинадиз Дагъустандин композиторрин Союздиз атун теклифна. Суьгьбетар ийидай чIавуз, бажарагълу студенткадиз нотаяр чин тийизвайди малум хьайила, Сейфуллагь Асадуллаевич тажуб хьана ва бегенмиш хьайи мани ада вичин гъилелди нотайрал кхьена. Гуьгъуьнлай а мани бажарагълу манидар, Дагъустандин лайихлу артист Гьайдар Абдуллаева тамамарна. Ам къенин юкъузни Дагъустандин радиодин ва телевиденидин манийрин фондуна ама. Надир нотаяр алай чар лагьайтIа, Маина Саидовнади, багьа ядигар хьиз, вичин архивда хуьзва.

Медучилище акьалтIарай 1963-йисуз жегьил пешекар хайи райондин азарханадиз, аялар хадай отделенидиз, кIвалахал ра­къур­на ва 1978-йисалди Маина Саидовнади ­акушерка яз кIвалахна. 1978-1980-йисара ада Су­лейман-Стальский райисполкомдин культурадин отделдин заве­дую­щий­­дин  везифа­яр тамамарна. 1980-2007-йисара­ М.Абдул­муталибовадикай райондин агьа­лийриз яша­йишдин жигьетдай къуллугъдай уп­равлени­дин (УСЗН) начальник хьана. 2007-йисалай Маина Саидовна ла­йихлу  пенсия­да ава. КIвалахай чкайрикай гьим къачур­тIа­ни, ада виринра виниз тир гьуьрмет къазан­мишна.

Уьмуьрда Маина Саидовнадиз четин­вилер тIимил акунач. ЯтIани, вири четин­вилериз дурум гана, ада гуьзел манияр арадиз гъиз хьана. М.Абдулмуталибова вишелай виниз жуьреба-жуьре жанрайрин ма­нийрин автор я. Ингье абурукай са кьадарбур: ­“Дидедиз”, “Лезгистан”, “Ветеранар”, “Садвал”, “Лезги руш”, “Муьгьуьббатдин есир” (чIалар Абидин Камилован), “Шезва зун”, “Фана дуьнья”, “Чи уьмуьр” (чIалар Етим Эминан), “КIа­ни дишегьлийрин тIварар” (урус чIалал; чIа­лар Расул Гьамзатован), “Багьа дидедиз”, “КIа­ни бубадиз”, “Райондикай мани” (чIалар Лейла Османовадин) ва гзаф масабур.  Композиторди теснифнавай “Райондикай мани” вичин жуьредин гимндиз элкъвенва ва ам СтIал Сулейманан райондин гьар са шад мя­рекатдал тамамарзава.

Композитордин “Ша лагь зи яр­диз”, “Рычал”, “Лезги руш”, “Чи уьмуьр”, “Садвал”, “КIани дишегьлийрин тIварар” ва масабур лезгийрин музыкадин къизилдин фондуна гьатнава. Абур чи бажарагълу манидаррини (С.Гьажиевади, Р.Максумовади, Ф.Зейналовади, Э.Османова, Ф.Ашурбегова ва масабуру) ансамблри (“Беневша”, “Рычал”, “Мирес”, “Къизилдин лира”, “Нур”, “Девран”)… тамамарзава.

2016-йисуз композитордин уьмуьрда лишанлу вакъиа хьана — адан яратмишунрикай ибарат тир “Авазралди храй уьмуьр” кIватIал чапдай акъатна.

Маина Саидовнадин яратмишунриз Да­гъустандин бажарагълу композиторар тир Ширвани Чалаева, Мегьамед Гьуьсейнова, Асеф Мегьмана, Насир Шагьмурадова виниз тир къимет ганва. “Маина Абдулмутали­бовадин манияр лезги халкьдин эменнидиз элкъведа. Вичин алакьунриз килигайла, ам гьевескар ваъ, пешекар композитор я. Адан манийрай инсанрин уьмуьр аквазва, абура шадвални, пашманвални, умудни, ри­кIин мурадни — вири ава, абурук халкьдин руьгь ква, абур маналубур, яб гузвайбурун рикI ацукьдайбур я”, — лугьузва Ширвани Рама-зановича­.

М.Абдул­муталибова “РСФСР-дин соц­обеспеченидин отличник”, “РФ-дин соцобеспеченидин лайихлу работник” лагьай гьуьрметдин тIварарин сагьиб я.

Вад аялдин диде, цIуд хтулдин ва кьве птулдин баде Маина Саидовна Кьасумхуьрел яшамиш жезва, ада вичин гуьзел манийралди яб гузвайбурун рикIер шадарун давамарзава.

Маина Саидовнадиз юбилей рикIин сидкьидай мубарак авунихъ галаз сад хьиз, чаз адахъ чандин сагъвал, хушбахтлу яргъи уьмуьр ва яратмишунин рекье инлай кьулухъни еке агалкьунар хьана кIанзава.

Эдуард  Ашурагъаев, муаллим