Сулейман-Стальский райондин — 90 йис

И йикъара Кьасумхуьрел райондин 90 йисан гьуьрметдай “Хизанрин маш­гъу­латар” тIвар ганвай яратмишзавай хизанрин конкурс шад гьалара кьиле фена. Ана кьуд школадай кIел­завай аялри ва абурун хизанри иштиракна. Мярекат райондин образованидин управлениди теш­килнавайди тир. Ам кьиле тухун Курхуьруьн школадин лезги чIалан муаллим  Гуьзел  Алиевадал  тапшурмишнавай.

Гьар са хизанди нубатдалди чпин кIвалин-къан къайдайрикай, адетрикай, тарихдикай, агалкьунрикай, яратмишунин рекьерикай ихтилатна ва абур тестикьардай делилар гъана; манияр ягъунин, кьуьлер авунин, шиирар кхьинин, сеняткарвилерин, милли хуьрекар гьазурунин устадвилер къалурна.

Эхирдай комиссияди иштиракчияр тир вири  хизанриз грамотаяр ва ктабар гана.

Конкурсдин гъалибчи СтIал Мислиматан (Агьмедпашаеврин) хизандикай суьгьбет ийин.

Мярекат адан руш Саирата чпин хизандикай куьруь ихтилат авуналди гатIунна, чIехи экрандилай делилар субутзавай шикилар ва лентиниз къачунвай видеояр къалурна. Сифте ада чпин ди­де Мислиматакай ихтилатна (адавай, кефсуз яз, иштиракиз хьанвачир) — адан халичайрин чIехи устадвал къалурна. ИкI, Болгариядин делегациядиз Ленинан суьрет алай халича багъишайдакай, Индира Гандидин тапшуругъдалди “Къизилдин къуш” халича храйдакай, “Ватандин герб” алай халича Кьасумхуьрел са хизанда аманат яз хуьзвайдакай, тIебиатдин шикилар аваз гзаф халичаяр арадиз гъайидакай суьгьбетна. СтIал Мислимата КIвар­ча­гъа ва Вини СтIалдал му­аллимвиле зегьмет чIугур­дини, дяведин вахтунда кьве сеферда Маджалисдиз зегьметдин фронтдиз хушуналди фейидини рикIел хкана. 1991-йисалай лезги писателрин Союздин ва “Куьредин ярар” медениятдин макандин член, халкьдин арада машгьур шаир тир ада, 95 йис тамам хьанватIани, яратмишзавайди, несилар патал зегь­мет чIугвазвайди къейдна.

Мислиматан хва Агьмедпаша, Москвада алишверишдинни экономикадин институт акьалтIа­рай­ла, Дагпотребсоюздин районрин уртах базадин экономиствиле тайинарна. Армияда частунин политотделдин инструкторвилин, кьвед лагьай сеферда армиядиз фейила, офицервилин чинда аваз адал частунин замполитвилин везифаяр тапшурмишайдакай лагьана. Ада Кьасумхуьрел обще­пит­дин кIва­тIалдин директорвиле, Буйнакскдин кооперативный техникумдин ва Дагъустандин политехнический колледждин педагогвиле гьакъисагъвилелди зегьмет чIугуна. 1991-йисалай ада “Куьредин ярар” куль­турадин центрадин комитетдиз регьбервал гузва. Вичин ва къунши районра культурадин мярекатар кьиле тухузва. ИкI, Али­бег Фатаховаз, Етим Эминаз, Куьре Меликаз гуьмбетар, Алкьвадар Гьасан эфендидиз музей эцигунин, СтIал Сулейманан шииратдин йикъар гьар йисуз кьиле тухунин ва маса гзаф крар ада регьбервал гузвай комитетди кьилиз акъудна. 2015-йисалай ам культурадин центрадин “Куьредин ярар” журналдин редакторвиле тайинарнава. Шаиррин ва писателрин ктабарни чапдиз гьазурзава. Ам Россиядин журналистрин ва лезги писателрин союзрин членни я.

Агьмедпаша жерягьвилин сирер чирунални машгъул жезва. Ада районда духтур Агьмед Ра­жа­бован гипносеансар ва Фёдорован вилерин центрадин духтуррин ахтармишунарни тешкилнай. “Как сохранить здоровье и продлить молодость?” тIвар алаз жерягьрин дарманар кхьенвай чIехи кIватIални чапдай акъуднава. Машгьур гипнотизёр Дмитрий Кандыбадин “СК-терапия” курс хъсандиз чирнава ва адакай вичин уьмуьрда менфят къачузва. Ада­­лай­ харат устIарвал, чуьнгуьрар­ ийиз, электроникадин тадаракар дуьзар хъийиз­, гьакIни шиирар кхьиз, шикилар чIугваз, чIагъан ва чуьнгуьр ягъизни алакьзава…­

Са гъвечIи вахтунда виридакай гегьенш ихтилатар ийидай мумкинвал авачирвиляй Саирата куьрелди вичин 4 вахни гам-халича хрунай, дерзичивал авунай, шикилар ва шиирар яратмишунай устадар тирди, вузра ва училищейра кIелна, гьар садахъ вичин хизанар аваз яшамиш жезвайдакай куьрелди суьгьбетна.

Стхадин свас Фатимата лагьайтIа, институт яру дипломдалди куьтягьна, ам Францияда практикада­ хьана. Президентдин грантдин сагьиб я. Россиядин­ образованидин гьуьрметлу къуллугъчи лагьай­ тIвар къазанмишнавай ам Кьулан СтIалрин мек­теб­­да­  му­аллим, кIвалин-къан къайгъудар дишегьли я.

Агьмедпашадин гада Руслана экономиствилин ва юриствилин пешейрай чирвилер къачунва. Адаз гьакIни шикилринни видео-операторвилин, компьютердин, харат устIарви­лин, сантехниквилин… пешеярни чида.

Россиядин писателрин Союздин член тир Саирата вич иллаки рубаияр кхьинал машгъул тирди, вичин са ктаб Махачкъалада лезги чIалал, кьвед лагьайди урус чIалал писателрин Союзди Москвада акъуднавайдакай ва рубаийриз Азербайжанда, Къазахстанда, Крымда, гьакI масанрани къимет ганвайдакай, и шииррин философиядин манаяр мадни деринарун герек тирдакай лагьана.

Саират Агьмедпашаева чаз гъве­чIи чIавалай кьуьлер ийиз, манияр лугьуз, шиирар кхьизвай руш яз чида. Ам районда, Махачкъа­лада кьиле тухвай мярекатрин гъалибчи садрани — кьведра хьанач.

ЧIехибурулай гъвечIибуру чешне къачун адетдин кар я. Мярекатдал шиирар кIелай Мислиматан цуьквер хьтин 3 птулдини — Заремади, Зугьради ва Рагьмана — и кар субутна. Иллаки 3-классда кIелзавай Рагьманан шиир заз гзаф бегенмиш хьана. Са бенд зи рикIел алама:

Физва, физва цавай цифер,

Ракъинин чин кIевириз.

КIанзава жал къе абуруз

Зи парталар кьежириз?

Шиират кIан хьун жуван дидед чIал тамамдаказ чирунин лап важиблу шартIарикай сад я.

Хизандин алакьунар къалурзавай столрал Агьмедпашади чапдай акъуднавай ктабар, авунвай чуьнгуьр, Махачкъалада ва Москвада чапнавай Мислимат дидедин ва Саиратан шииррин ктабар, свас Къизхалума гьазурнавай лезги халкьдин тIямлу хуьрекар алай. Абурун арада еке “Хизандин ктаб” лап абурлу яз аквазвай.

Мярекат манийралдини кьуьлералди, тIямлу хуьрекар дадмишуналди акьалтIна.

Инал лезги чIал хуьнин карда гьам аялрихъ, гьам диде-бубайрихъ галаз лап рикIивай зегьмет чIугвазвай, мярекатдиз и хизан гьазурай Кьулан СтIалрин мектебдин муаллим Маржанат Жарулаевнадин зегьметни зурбади тирди къейд тавуна жедач. Баркалла!

Чна Агьмедпашаеврин хизандиз гъалибвал мубаракзава, мадни зурба агалкьунар хьун алхишзава.

Райсудин Набиев,

РФ-дин журналистрин Союздин член