Зугъ, ярум

Гафарин алемдай

Кьериз-цIаруз гьалтзавай, манайрин гъавурдани саки такьазвай бязи гафар дуьшуьш хьайила, абур гьа менфят къачунвай касдин (автордин) нугъатдин га­фарин кIватIалдик кутадай адет ава. Им вири дуь­шуьш­ра гьахълу зенд я лагьана тестикьариз жедач. Гзаф вахтара чна нугъатдин гафарин кьетIенвилерни рикIелай алудзава…

Гьикаятчи Б.Гьажикъулиеван “Самурдин мани” эсерда зугъ гаф дуьшуьш жезва: “ДатIана малдин кIу­­рук акатай чкайра тумарилай ва дувулрилай хквезвай къелемар, зугъар, гьатта векь-кьални терг жезва, накь­вадин пурпувал квахьзава”. И эсерда мад са чкадал ишлемишнава зугъ гаф. Предложенидиз дикъетдивди фикир гайитIа, тахминан адан манадин гъавурда акьадай мумкинвал ава.

А.Гуьлмегьамедован баянрин гафарганда “зугъ” гафуниз “гъвечIи цуьрц” мана ганва. Гафарганда гьикаятчи З.Эфендиева “Шехьзавай рикI…” эсерда а гаф иш­лемишнавай предложенини мисал яз гъанва: “…АтIай чинаррин ва маса тарарин пунарилай хк­везвай­ зугъвар, диде-буба амачир етимар хьиз, аквада”.

Шаир Чепер Касбубадин “Тек тахьуй” шиирдани дуьшуьш жезва и уьлчме: “Рагъ галачир югъ та­хьуй, Пеш алачир зугъ тахьуй”.

Аквазвайвал, Ахцегь, Сулейман-Стальский, Кьурагь районрай тир писателри ишлемишнавай и гаф вири гафарганра гьатнавачтIани, гележегда гьатна кIанибурукай сад я.

Х.Тагьиран, А.Саидован ва М.Алпанан шиирра гьалтзавай ярум гафунин мана (ярум дуьнья келимадихъ “дуьньядин пай, дуьньядин зур” мана жезва) зур, пай я. “Чилин рикIе ярум дуьнья Хьтин зурба къудрат ава”. (Х.Тагьир, “Москва” шиир). Туьрк чIалай атанвай “ярумчух” (куьтягь тавунвай; бегьем тавунвай; кьатI амай) гафунин дувулни “ярум” я.

К.Ферзалиев