Сифтебурун гьерекат

«Дагъустан» РИА-дин майдандал рес­публикадин СМИ-рин векилар РД-дин Кьилин куьмекчи, Россиядин «Сифтебурун гьерекат» тешкилатдин региондин отделенидин Советдин председа­тель Людмила Саидовадихъ галаз гуьруьшмиш хьана. Ада журналистриз Да­гъустандин аялринни жаванрин ва жегьилрин тешкилат арадал атайвиликай, йисни зуран вахтунда авур кIвалахрикай, 20-21-майдиз меркездин кьилин майдандал ва филармониядин гатун залда кьиле фидай мярекатрикай суьгьбетна.

РикIел хкин: 2022-йисан 14-июлдиз Президент Владимир Путина «Россиядин аялринни жегьилрин гьерекатдин гьакъиндай» закондал къул чIугуна.  Адан теклифар, къейдер фикирда кьуна,  Москвада уьлкведин аялринни жегьилрин 1 съезд кьиле тухвана. Анал 89 региондин аялрини жегьилри чеб, Ватандиз вафалу веледар, яшайиш, экономика, образование, культура, спорт, туризм вилик тухуз, алай аямдин истемишунриз ва государстводин аслу туширвал, халкьарин садвал, азадвал, ихтиярар хуьз гьазур тирдакай малумарна. Тешкилатдиз «Сифтебурун гьерекат» тIвар гана. И гьерекатдик «Юнармия», «Большая перемена» ва «Российское движение школьников» тешкилатарни акатзава. Адан девиз алай вахтунихъ галаз кьазвайди я: «Россиядихъ галаз хьун, инсан хьун, санал хьун, гьерекатда ва уьмуьрдани сад лагьайди хьун».

Дагъустандани гьерекатдин региондин отделение кардик кваз йисалай виниз алатнава. Адан сифтегьан организацияр саки вири шегьерра, районра ачухнава. Шаз жегьилринни аялрин тешкилатар вузра, колледжра, школайра кардик кутуна. Алай вахтунда чкадин 49 отделенида 155 агъзурдалай виниз аялри, жегьилри активнидаказ иштиракзава.

— Алай вахтунда вири уьлкведа Россиядин аялрин ва жегьилрин гьерекатдин сифтегьан организацияр ачухзава, — лагьана Людмила Саидовади. — Чи отделенидин кIвалахдикай лагьайтIа, ам къайдадик акатнава. Республикада аялринни жегьилрин иштираквал аваз тешкилзавай вири мярекатар «Сифтебурун гьерекат» тешкилатдин къаюмвилик кваз кьиле тухузва. Чи отделенида 6 йисалай 25 йис жедалди яшара авай аялривайни жегьилривай 12 хиляй чпин алакьунар къалуриз, гегьеншариз, рес­публикадиз, уьлкведиз алакьдай куьмек гуз жеда. Чахъ бажарагълу гзаф аяларни жегьилар, активистар, волонтерар ава.

Гьерекатдик экечIнавай аялри, жаванри образованидин, культурадин, экологиядин, ватанпересвилин, туризмдин, спортдин, яратмишунин ва маса хилерай чпин чирвилер, вердишвилер артухарзава, чпиз хуш хилериз талукь проектар туькIуьрзава, гележегдин пешеяр хкягъунин карда тежриба кIватIзава, Россиядин маса регионрин таяр-туьшерихъ галаз дуствилин алакъаяр тайинарзава, республикада тешкилзавай жемиятдин, спортдин, культурадин мярекатра иштиракзава. Санлай къачурла, абур активный уьмуьр тухуз вердиш жезва. Государстводиз, обществодиз менфятлу,­ ­ватанпересвилин крара иштиракдай къа­нажагъдив агакьзава.

*  *  *

Региондин отделенидин председателди къейд авурвал, 20-майдиз Махачкъаладин кьилин майдандал ва халкьдин шаир Фазу Алиевадин тIварунихъ галай паркуна аялринни жаванрин жемиятдин тешкилатрин фестиваль кьиле фена. Дамахдивди алукIнавай, гарданра галстукар авай, хуруйрал махсус значокар алай аялрини жаванри майдан мадни гуьрчегарна. Санлай къачурла, фес­тивалдиз  республикадин вири шегьеррай ва районрай 7 йисалай 18 йисалди яшарин 2000-далай виниз аялар атанвай.

Фестиваль Дагъустандин Сифтебурун республикадин линейка тухунилай гатIунна. Майдандал кIватI хьанвайбуруз аялрин жемиятдин тешкилатрин югъ Дагъустандин кьуьлердай машгьур «Лезгинка» ансамблдин коллективди пара гуьрчег ва туьнт кьуьл авуналди мубаракна.

Жаванрин гьевеслу, шад мярекатда­ РД-дин Кьилин куьмекчи, «Сифтебурун гьерекатдин» региондин отделенидин Со­­ветдин председатель Людмила Саидовади, РД-дин Халкьдин Собранидин депутат Елена Павлюченкоди, РД-дин жегьилрин крарин рекьяй министр Камил Саидова, РД-дин образованидин ва илимдин, здравоохраненидин, эконо­ми­ка­дин ва мулкар вилик тухунин министррин заместителар тир Гьажимурад­ Мегьамедова, Патхула Патхулаева, Камил Изиева, Махачкъала шегьердин адми­нис­трациядин кьилин заместитель Эмилия Ражабовади ва масабуру иштиракна.

Дагъустандин Сифтебурун Советдин председатель Малик Абдуллаева рес­пуб­ликадин аялрин ва жаванрин общестенный тешкилат арадал гъайидалай инихъ ада авунвай крарикай, районра ва шегьерра тешкилай мярекатрикай, гьерекатдин вилик акъвазнавай месэлайрикай суьгьбетна.

— Квезни малум тирвал, къе аялрин жемиятдин тешкилатрин югъ я,- лагьана министр К. Саидова.- За квез рикIин сидкьидай сувар тебрикзава. Жаван, зирек, шад, иер, дирибаш куьн хьтинбурухъ г­алаз санал хьун заз пара хуш я. Куь активвал алай вахтунда республикадиз ва уьл­кведиз лап герек я. Жуьреба-жуьре конкурсра, олимпиадайра, форумра мадни иштиракиз алахъ. Куь фикирар, идеяяр, проектар дуьздал акъудиз, абурукай жемиятдиз хабар гуз регъуь жемир. «Сифтебурун гьерекатдихъ» галаз санал квевай куь вири фикирар, проектар кьилиз акъудиз жеда. Чи патайни квев гьамиша герек куьмек агакьда. Анжах гьамиша виликди физ, къастар кьилиз акъудиз ва агалкьунрин иесияр жез алахъ.

— Сифтебурун гьерекатдин жергейра хьун – им лап хъсан ва лайихлу кар я. ГьикI лагьайтIа, куьн сад лагьайбур я. Акатай низ хьайитIани ихьтин бахт хъуьредач. Менфятлу, хийирлу краралди куьне масадбурузни чешне къалурзава. Куьн гьикьван гзаф хьайитIа, гьакьван хъсан я ва Дагъустандивай квехъ далу акализ жеда,- лагьана Гь. Мегьамедова.

Фестивалдин иштиракчийриз сувар­, мярекат Л. Саидовади, Е. Павлюченкоди, Э. Ражабовади тебрикна ва абурун тIварцIихъ хуш келимаяр лагьана.

500-лай виниз школьникар шад гьалара Сифтебурун жергейриз кьабулна. Абурун гарданра галстукар туна, аялриз хуруйрал алкIурдай махсус значокар гана. Ахпа фестивалдин вири иштиракчийри майдандилай цIар яна.

Фестивалдин иштиракчийриз музыкадин хъсан программани гьазурнавай. Аялри, жаванри чпин алакьунарни къалурна. Фазу Алиевадин тIварцIихъ галай паркуна иштиракчийрин ва мугьманрин фикир желбдай сеняткаррин, техникрин, спортсменрин, туризмдиз талукь майданар, мастер-классар тешкилнавай. Бажарагълу аялри анрал чпин гъилералди авунвай техникадин, радиодин, хъенчIин, кIарасдин, гъаларин шейэр къалурна. Вад майдандал аялри лотереяда иштиракна. Хейлинбурув хъсан призар агакьна.

Фестивалдин сергьятра аваз, «Чун Россиядин ватандашар я» акцияни кьиле тухвана. Анал 14 йис тамам хьанвай жаванрив Россиядин гражданин я лагьай паспортар вахкана.

И кар абуруз тебрик авуналди, Л. Саидовади лагьана: «Куь уьмуьрда кьиле физвай и важиблу ва рикIелай тефидай вакъиа за квез рикIин сидкьидай тебрикзава. Аялрин гьерекат кардик кутунихъ галаз санал чна бязи цIийи адетарни кутазва. Икьван гагьди адет тушир и жуьреда ва шад гьалара республикадин 60 агъзур аялди тIвар-ван авай инсанрин гъилерай паспортар къачуна. Къуй гьар садаз ам уьлкведин уьмуьрда активнидаказ иштиракдай, агалкьунрихъ тухудай, уьлкве, общество патал метлеблу, хийирлу крар, гележег бахтлу ийидай чешме хьурай. «Сифтебурун гьерекатдин» жергейра гьамиша сад лагьайди жез алахъ».

21-майдиз Т. Мурадован тIварцIихъ галай Дагъустандин филармониядин залда «сифтебурукай» школаяр куьтягьзавайбурун фестивалди вичин ракIарар ачухна. Ана школаяр лап хъсандиз куьтягьзавай ва гьерекатдин чешнелу активистар къейдна. Республикадин гьуьр­метлу инсанри «Сифтебурун гьерекат» тешкилатдин жуьреба-жуьре мярекатра рикI алаз иштиракай гадайривни рушарив пишкешар, призар, дипломар вахкана. Искусстводин устадри жаванриз хъсан концерт гана.

Нариман  Ибрагьимов