Чи вилик саки 60 йисан идалай вилик чапдай акъатнавай “Коммунист” ва “Колхоздин пайдах” (а чIавуз Кьасумхуьруьн райондин газет) газетрин чинар ква. Абурай гьа девирдиз хас тир агитациядинни пропагандадин, яни халкь аямдин истемишунрин гъавурда тунин месэлайриз талукь хейлин материалар кIелиз жезва.
Маса материалрихъ галаз а чIаван шаиррин шиирарни чапнава. Абурун арада цIи вичин 90 йис тамам жезвай кьуланстIалви, а чIаван (алатай асирдин 50-70-йисар) шаир, мухбир ва муаллим хьайи Асамудин Гьажимегьамедович Рамазанован эсерарни ава.
Адан хва, гилан аямдин чи мухбир ва шаир Вагиф Рамазанова буба икI рикIел хкизва:
— Зи буба Асамудин 1928-йисан зулуз Кьасумхуьруьн райондин Кьулан СтIалдал дидедиз хьана. Хуьруьн мектеб, Дербентдин педучилище акьалтIарна, ада Советрин Армиядин жергейра къуллугъна. Гьа йисара адакай КПСС-дин членни хьанай.
Аскервиляй хтана, ада райондин хуьрера муаллимвална. Буба а чIавуз жегьилрин башчи, тешкилатчини тир.
Бубадин рикI аял чIавалай шиирар кхьинал алай. И кар чаз чи гъилера амай куьгьне газетрай, чарарай чир жезва. Жегьил коммунист, комсомолрин башчи яз, ада ДГУ-дин тарихдин факультетни куьтягьна, хейлин йисара вич рекье тур Герейханован совхоздин цIийиз ахъайнавай школадиз регьбервал гана. Адан зегьмет республикадин просвещенидин отличникдин тIвар ва знак, хейлин грамотаяр гуналди къейдна.
Гьайиф хьи, буба чавай фад къакъатна. Кар анал ала хьи, сифте чIехи стха дяведа «гел галачиз квахьна» лагьай хабар галукьна, ахпа вичелай гъвечIи кьве стха кечмиш хьана. Ихьтин дердисервилерик ам кьве сеферда инсульт хьана. 1982-йисан зулуз, 54 йисан яшда аваз, чавай буба къакъатна.
Адан вад хвани кьве руш ама. Гьарма сад чпин хизанарни галаз сагъ-саламат я.
Чав бубадин хейлин чарар, шиирар гума. Чаз чиз, гьабурни чи алатай вахтарин шагьидвалзавай ирс я. Абурукай бязибур чи къенин аямдив ахгакьарун ферз яз акуна чаз. Тарих течирдаз я къенин я, пакад югъ бажагъат хъсандиз чир жеда.
Мердали Жалилов
Ленин, ви тIвар…
Совет власть патал хьана вун кьиле,
Са зеррени кичI авачиз ви рикIе,
Дерин акьул, ширин мез гваз рахана,
Хци гафар, дуьз фикир на лагьана.
Россиядин куьгьне власть терг авур,
Фяле, лежбер гъалибвилел желб авур,
Зулумдикай азадвилел гъайи кас,
Чи халкьариз цIийи уьмуьр гайи кас.
Вун хайи югъ чи рикIелай алатдач,
Ленин, ви тIвар чи рикIерай акъатдач.
1958-йис
Шад я!
Цуьк акъатай гатфар бере,
Гуьлуьшан я дагъни дере,
Къе ви сувар тухуз кьиле,
Вири шад я, Сад лагьай Май.
Шегьерра, районда, хуьре,
Гьар са инсан багъда, кIвале,
Чуьнгуьр, чIагъан кьуна гъиле,
Къе вал шад я, Сад лагьай Май.
Пионерар, октябрятар,
Гъиле кьуна ктаб, дафтар
Лап хъсандиз кIелиз тарсар,
Къе вун хуш я, Сад лагьай май.
Чи Ленинан комсомолар,
Лап йигиндиз къачуз камар,
Вилик тухуз Ватандин кар,
Къе хушбахт я, сад лагьай Май.
Комсомолдин сес
Къати женгера гъалиб хьайиди,
Чаз и бахтавар уьмуьр гайиди.
Ви тIвар виридаз гьикьван багьа я,
Вун тешкилайди Ленин буба я.
Пехъи душманриз гьич инсаф тавур,
Игитвилелди ругуд орден къачур,
Чи комсомолрин мягькем тир жерге,
Вафалу жеда партиядин рекье.
ЧIехи къарар ийиз тамамар,
Гьар са кIвалахда къалуриз гьунар,
Гьич са жизви кьван гьайиф татана,
Ватан паталди эцигда чанар…
1958-йис
Геж тавуна…
Алукьнава зулун вахтар,
КIамай кьван бул къвазва марфар,
ЦIинин йисуз цадай тумар,
Геж тавуна цун герек я.
Вахчун патал зурба бегьер,
Къарагъарин дерин кьуьгъвер,
Гужлу хьун паталди никIер,
Бул фитер тухун герек я.
Чпихъ авай хъсан ери,
Хкянавай тварар ири,
Машинарай яна вири,
Михьи тумар цун герек я.
Колхозар жедайвал абад,
КIвалах ийин рикIер яз шад,
Гьич къерехдиз тахьана сад,
Кар кьиле тухун герек я.
1958-йис
Асамудин Рамазанов
Са ни ятIани
Бубадин гьуьрметдай
Эйзенхауэр ацукьнава тахтуна,
Гьазур жезва мад дуьньядиккутаз цIай.
Санал акъваз жуван кьейи бахтуна,
АтIумир на дуьньядикай жуван пай.
А.Рамазанов, “Колхоздин пайдах”, 1958-йис
Чилер зурзаз, залум ванер акъатна,
Гьина ятIани, цав кьве патал пай хьана,
Вуж ятIани, дуьз рекьелай алатна,
Дяведа ава, нубатсуздан тай хьана.
Гьина ятIани, чеб тахтуна ацукьна,
Алахънава, сад-садахъай къакъудиз.
Ни ятIани (япарихъ ван галукьна),
Агакьнава, яракь мукьув агудиз.
Ише фидани, бес икI девран гьалайтIа?,
Кьиле фидач, куьне гьикьван ялайтIан.
Чи гьахъвал къе абадвилин такьат я,
Ислягь рекье халкьдин садвал къуват я.
Агьваллувал чи халкьарин дамах я,
Камаллувал чи миллетрин булах я,
Урусатдин мублагьвал чи кIвалах я,
Чан эцигна пак Ватан хуьн пайдах я.
2016-йис
Вагиф Рамазанов
