«Жегьеннемдин варар»

Квез чидани?

Туьркменистан сиягьатчияр патал сирлу уьлкве я. Анин лап ажайиб чкайрикай сад Къаракум къумлухда авай “Жегьеннемдин варар” яз гьисабзава. И тIвар халкьдин арада чкIанва. Гьакъи­къатда Дарваза тIвар алай газдин кратер тир адан деринвал 20 метр я, диаметр — 60 метр. 

Къумлухда авайвиляй сиягьатчийриз аниз фин четин акъваззава. Дарвазадин мукьув гвай ин­­санар яшамиш жезвай чка саки 90 километрдин яргъа ава. Аниз физвайбур акьалтIай уьтквембур яз гьисабзава. Аниз акъатай ксар аламатдин тамашадин шагьидар жезва. Къумлухдин юкьвал алай еке чухурдай 15 метрдиз кьван кьакьанвилихъ цIай хкаж жезва. Газ хъиткьинай ванер галаз кьиле физвай гьерекатди инсандик зарафатсуз кичI кутада.

1971-йисуз советрин геологриз Дарваза хуьруьн патав чилик­ газ кIватI хьанвай чка жагъана. Буругъ эгъуьнунин нетижада геологар чилин кIаник квай буш чкадал ацалтна, инсанриз хасаратвал хьанач­тIани, буругъдин тадаракарни, улакьарни арадал атай дагьардиз аватна. Инсанар ва гьайванар патал зарарлу газ гьавадик акат тавурай лугьуз, гео­лог­ри адаз цIай ягъун кьетIна. Абуруз­ цIай са шумуд сятдилай хкахьдай хьиз хьанай. Гьа чIа­ва­лай инихъ а зурба чухурдай акъат­завай тIебии газ да­тIана кузва.

Гьазурайди — К.Ферзалиев