Яргъал мензилда аваз (дистанционно) кIелунин къайдадиз талукь месэладин гьакъиндай талукь веревирдер, гьуьжетунар эхиримжи вахтара мукьвал-мукьвал арадал къвезва. Асул гьисабдай ихтилат физвайди и жуьреда кIелунин къайдадин менфятлувал, дугъриданни, разивал ийиз жедайди яни, тушни, гьадакай я.
За вузра, мектебра кIелзавай аялривай абур яргъал мензилда аваз чирвилер къачунин къайдадилай рази аз амукьнани, мад и къайдадал хквез кIандайни, ва, кьилинди, ихьтин шартIара абурувай программада къалурнавай кьадар чирвилер “иливариз” хьанани, хьаначни, гьадакай хабарар кьуна.
Ася, 19 йис: “Авайвал лагьайтIа, яргъал мензилда аваз кIелунин къайдадал хквез кIандачир, вучиз лагьайтIа, шаз а вахтунда чна чирай тарсар саки рикIел аламач. Исятда абур вири тикрар хъувуниз мажбур хьанва”.
Исмаил, 14 йис: “Арада мензил аваз, яни кIваляй къецел экъечI тийиз кIелунин къайдадал хквез заз кIандачир, вучиз лагьайтIа, гьар са шейинин гъавурда твазвай муаллимдин патав гвайла, тарс кьатIуниз регьят я”.
Амина, 22 йис: “Арада мензил аваз кIелунин къайдадал зун медицинадин университетдин 4-курсуна авайла элячIна. Сифтедай заз ихьтин къайда гзаф бегенмиш хьана: пакамахъ фад шегьердин гьар жуьре пипIериз фин, къулайсуз парталар алукIун лазим жезвачир, тарсуник гьатта месикай къарагъ тавуна экечIиз жезвай. Амма, са кьадар вахт алатайла, клиникадин (студентар патал иллаки важиблу) тарсар башламиш хьайила, зун и къайдада чирвилер къачуни зи истемишунриз жаваб тагузвайдан, адакай тамам менфят тежезвайдан гъавурда гьатиз башламишна. Завай тежрибадин вердишвилер къачуз жезвачир, духтурдин кIвалах ва азарлуяр аквазвачир. Гузвай тарсар чна хуралай чирзавай, амма ихтилат физвай месэла тамамдаказ ахтармишиз жезвачир.
Очный къайдада чирвилер гун кардик кухтунватIани, исятда завай амни тамамди яз гьисабиз жедач. Гьайиф хьи, датIана тежриба, пешедай вердишвилер къачуна кIанзавай студентар патал яргъал мензилда аваз чирвилер къачунин къайда кутугайди туш”.
Расул, 18 йис: “Заз арада мензил аваз кIелунин къайда кьилиз акъудзавай жуьре бегенмиш хьанач. Мад адал хквез заз кIандачир. Асул гьисабдай и кардин себеб ам я хьи, муаллимри адетдин тарсуна хьиз мукьуфдивди гъавурда твазвачир, къиметарни адетдин жуьреда ваъ, кIеви истемишунралди эцигзавай”.
Даниял, 12 йис: “КIваляй экъечI тийиз, компьютердихъ ацукьна тарсара иштиракдай къайда заз, авайвал лагьайтIа, бегенмиш хьанач. Амма зун жуван хизандихъ галаз кIвале хьунал шад тир”.
Камилла Мегьтиханова,
ДГУ-дин филфакдин журналистикадин отделенидин
3-курсунин студентка