16-июлдиз Дагъустандин Кьилин везифаяр вахтуналди тамамарзавай Владимир Васильева государстводин властдин органрин руководителрин иштираквал аваз совещание кьиле тухвана.
КIватI хьанвайбуруз салам гайидалай кьулухъ региондин руководителди РФ-дин Президент Владимир Путинахъ галаз хьайи гуьруьшдин ва уьлкведин премьер-министр Дмитрий Медведеван регьбервилик кваз кьиле фейи СКФО яшайишдинни экономикадин рекьяй вилик тухунин месэлайриз талукь Гьукуматдин комиссиядин заседанидин нетижайрикай суьгьбетна. Государстводин Кьили вилик эцигнавай месэлайрикай лугьуналди, В.Васильева къейдна: “Владимир Владимировича Ботлих ва ЦIумада районрин агьалийрихъ галаз гуьруьшмиш хьайидалай кьулухъ гайи вири тапшуругъар кьилиз акъудун кьетIен гуьзчивилик кутунва.
Ада рикIел хкайвал, бюджетдай чара ийизвай пулдин такьатар инсанрив агакьарун ва абуру адетдин инсандин уьмуьрда хъсанвилихъ дегишвилер тун иллаки важиблу я. Виридалайни кьилинди инсанди вичи и кар гьисс авун я”.
Владимир Васильева къейд авурвал, ада уьлкведин Президентдиз регионда ришветбазвилин вилик пад кьун патал гьихьтин серенжемар кьабулнаватIа, гьадакай хабар гана. ИкI, прокурорри кьиле тухвай ахтармишунин нетижада Дагъустандин тахминан 200 чиновник коррупциядиз акси къанунар чIурунай жавабдарвилиз чIугунва.
Субъектдин руководителди кIватIзавай налогрин кьадар артухарунин месэладиз кьетIен фикир гана. Дагъустандин Кьилин везифаяр вахтуналди тамамарзавайдан гафаралди, и рекье кIвалахун патал Дагъустандиз гьакIни Федеральный налогрин къуллугъдин пешекарар къведа.
“За икьван чIавалди акъваз тавунвайбуруз акъвазун ва налогар гун меслятзава. Налогар гузвай касдиз вичихъ галаз тайин жуьреда рафтарвал авун истемишдай ихтияр ава. “Чаз лазимди “ацукьарнавайбурун” кьадар туш, чна Дагъустандин халкьдив центрадай рекье твазвай ва ина кIватIзавай вири такьатар тамамдаказ агакьдай гьалар арадал гъана кIанда: аялар, яшлубур, дишегьлияр патал. Гьа и кIвалах чна авуна кIанда”, — малумарна В.Васильева.
“Чна инсанрихъ галаз гьикI кIвалахдатIа, гьа кар Владимир Владимирович Путинавай чирна кIанда. Дагъустанда рухвайрикай магьрум хьанвай дидейрихъ галаз гуьруьшмиш хьайидалай кьулухъ, ада абур къужахламишнай. Идалайни гъейри, Президентди Россиядин Игитдин дидедиз 11 касдикай ибарат хизанни галаз Сочида ял ягъун теклифна, вири харжиярни вичин хивез къачуна. Хъсан чешне я. Гьа икI кIвалахна кIанда инсанрихъ галаз. Дарманар чуьнуьхиз ваъ, инсанриз куьмекар гуз. Гьа им я халкьдиз къуллугъ авун”, — лагьана ада.
ГьакIни инал малумарайвал, РФ-дин Президентди республикадиз компьютердин томографар маса къачун патал резервдин фондунай 200 миллион манат чара ийида.
Владимир Васильева алава хъувурвал, ада государстводин кьилиз региондин мулкунал гимияр ремонтдай завод эцигунин ва Нахимован тIварцIихъ галай гьуьлерин къуватрин военный училище ачухунин мумкинвилиз килигун теклифна.
Республикада электроэнергиядалди таъминардай къурулушда къайда туниз талукь яз “Россети” ПАО-ди кьиле тухузвай ученийрихъ галаз алакъалу тир сад лагьай месэладив эгечIна. РД-дин Кьилин везифаяр вахтуналди тамамарзавайда къейдна: “Ида чи 6 муниципалитетда электроэнергия ишлемишунин кIвалахда къайда твадай, и карда ерилувал ва хатасузвал артухардай лап тек-бир жагъидай хьтин мумкинвал гуда. Чна и кIвалах ийида”.
Винидихъ чпикай лагьанвай ученияр кьиле тухуниз гьикI гьазурвал аквазватIа, гьадакай республикадин вице-премьердин везифаяр вахтуналди тамамарзавай Рамазан Жафарова лагьана. Адан гафаралди, электрический сетар истемишунриз жаваб гудай гьалдиз гъун патал ученийрихъ “Россети” ПАО-дин тешкилатрай тир 2200 пешекар ва 745 уьлчме техника желбда.
“Пландик кутунвайвал, 600 километрдин электрикдин симер, зарар ганвай 7500 даях цIийибуралди эвезда, ишлемишзавай электроэнергия гьисабдиз къачудай 18 агъзур прибор, делилар кIватIдай ва масаниз рекье твадай тадаракар эцигда, 240 трансформатор ремонтда”, — гъавурда туна докладчиди.
РикIел хкин, “Россети” ПАО-дин къарардал асаслу яз, Дагъустанда электрический сетрин зарар ганвай гзаф кьадар чкаяр туькIуьр хъувуниз талукь кIвалахар 2018-йисан 20-июлдилай 20-августдалди кьиле тухун фикирда кьунва. Мярекатар Буйнакскдин ГЭС-ди, Буйнакскдин РЭС-ди, Центральный РЭС-ди (Шамхал, Коркмаскъала, Агъачаул поселокар, Махачкъала шегьердин промышленный зона, Новострой ва икI мад), Къарабудахкентдин РЭС-ди, Сергокъаладин РЭС-ди ва гьакIни Махачкъаладин РЭС-ди къуллугъзавай мулкара кьиле фида.
Владимир Васильева ученияр кьиле тухун патал муниципалитетар хкядайла квел амал авунатIа, гьадакай лагьана, вучиз лагьайтIа, ида Дагъустандин маса районрани хуьрера яшамиш жезвай ва электроэнергиядалди таъминарунин кIвалахда четинвилерал расалмиш жезвай ксарик къалабулух кутунва. Ада къейд авурвал, винидихъ чпин тIварар кьунвай муниципалитетра электроэнергиядин санлай къачур кьадардин 50 процентдилай гзаф ишлемишзава.
“Къачунвайди виридалайни гзаф электроэнергия ишлемишзавай районар я, буржарни инра виридалайни екебур я. И буржарин кьадар тIимиларуни чаз бюджетдиз пул кIватIдай мумкинвал гуда. ИкI хьайила, а пул дагълух районра энергосетар къайдадиз хкуниз чара ийиз жеда”, — гъавурда туна ада.
Совещанидал Дагъустанда аялар гатун вахтунда сагъламардай кампания кьиле тухунин месэладизни килигна. Алай вахтунда и хиле авай гьалдикай ва гьалтзавай четин месэлайрикай РД-дин Гьукуматдин Председателдин заместитель — РД-дин образованидинни илимдин министр Уммупазиль Омаровади суьгьбетна.
«Лезги газет»
