Владик Батманован яратмишунрикай

Зи рикI алай бажарагълу шаиррикай­ сад Владик Батманов я. Зи хсуси библиотекада 2022-йисуз Москвада «Российский писатель» чапханада акъатнавай адан «Лекьрен муг» ктаб ава.

Жегьил шаирдин яратмишунра дидедин темади кьилин чка кьазва: «Азиз дидедин зегьметар пара я», «гьар веледдиз диде пIир я», «дидедиз авай кIанивал куьтягь тежер мани я»… Мадни ада вичикай лугьузва: «Зи дидедин пак некIедихъ галазни Шииратдин верцIивал за дадмишна». Зи фикирдалди, Владик Батманован «Гьайиф, диде кьуьзуь жез…» шиир адан шииратдин эпиграф яз гъиз жеда:

Сагъ тежер хер авазва хьи зи чанда,

Кьуьзуь жезвай диде акваз пашманда,

Ам амукьна кIан я кIвале, ватанда,

Гьайиф, гьайиф, къе зи диде кьуьзуь жез,

Адан чIулав, яргъи чIарар рехи жез…

Вичин шиирра Владик Батманова яшлу дидеяр ялгъуз яз кIвалера туна, чпин хизанарни галаз патарал фенвай веледар айибзава. «Мурад тир хва ахкун сад­ра…» шиирда вичиз духтурди рекьидалди пуд югъ ама лагьанвай дидеди шегьерда авай, хуьруьз хтун тавуна гзаф йисар хьанвай гададиз телефондай зенг ийизва,­ «вахъ вил хьанва, хва…» лугьузва. Гадади гьар сеферда, «заз рахадай вахт авач» жаваб гуз, телефон хкудзава. Эхирни къуншийри чIулав хабар гайила, гадани свас диде кьейи юкъуз хтана ахгакьзава.

«Са чIавузни дидед хатур хадач за, Ялгъуз кIвале куьмексуз яз тадач за…» — кхьизва Владик Батманова вичин са шиирда. Дидедихъ авай кIанивал, гьуьрмет чаз шаирдин «Кьеб», «Дидедин сес», «Дидедиз» ва сагъ са жерге маса шииррай аквазва. Адаз гьар са диде дуьньядал бахтлу яз яшамиш хьана кIанзава: «Къуй дуьньядал дидедин рикI тахьурай тIар!..»

Владик Батманова инсанрин бязи­ чIуру къилихриз, хесетриз, алай аямдин татугайвилериз, инсаниятдик секинсузвал кутазвай крариз, вакъиайриз къимет гузва. «Дегиш хьанва» шиирдай кьве бенд гъин:

Папа хьрак фу чразмач,

Эвелан хьиз гам хразмач,

Кьеб эчIядай свас аквазмач,

Дегиш хьанва дуьнья михьиз,

Адан крар женни эхиз?

 

Къе ришветрихъ авач кьадар,

Пул гвачирдаз дуьнья я дар,

Фасикьрини ийиз кпIар,

Дегиш хьанва дуьнья михьиз,

Адан крар женни эхиз?

Инсанрин чIуру амалар, вахтунин татугайвилер чаз маса шииррин цIара­райни аквазва: «ЧIехи касдиз гьуьрмет, хатур хъийизмач, Кимел, кIвале са гьахъ суьгьбет хъийизмач», «Уьмуьрда вахъ гьуьрмет жеда, Ви жибинда пул хьайила», «Гзаф хьанва акьул кьери инсанар, Чеб инсанриз ухшар авай гьайванар»…

Владик Батманован шииратда муьгьуьббатдикай кхьенвай эсерри еке чка кьунва. Муракаб месэла я, гьавиляй зун адал акъваздач. Шаирдивай кьил акъудиз тахьай и месэладай завай бажагьат жеда…

Жегьил шаирдин инсанвилиз, ба­жа­рагъдиз гьуьрметзавайбурун кьадар къвер­давай артух жезва. Вахъ мягькем­ сагъламвал, хизанда хушбахтлувал, ярат­мишунрин рекье мадни чIехи агалкьунар хьурай, гьуьрметлу Владик Батманов!

Хазран  Кьасумов