Вилик пад кьазва

Алатай гьафтеда “Дагестанская правда” газетдин редакцияда Дагъустан Республикадин милли сиясатдин ва динрин крарин рекьяй министр Энрик Муслимов республикадин СМИ-рин векилрихъ галаз гуьруьшмиш хьана ва ада алатай йисуз минис­терстводин коллективди авур кIвалахдин нетижайрикай ва цIи вилик акъвазнавай кар алай везифайрикай суьгьбетна.

— Сифте нубатда къейд ийиз кIанзава хьи, министерстводин коллективди йис хъсан нетижайралди акьалтIарна, — лагьана Энрик Селимовича. — Чи вилик акъвазнавай везифаяр лап важиб­лубур я. Авайвал лагьайтIа, абур йисалай-суз республика патал мадни кар алайбур, кьетIенбур, гьар йикъан гуьзчивилик кутуна кIанзавайбур жезва. ГьикI лагьайтIа, чи ислягь, дуствилин кIвал чIуриз, ана къал тваз, аялар, жаванар, жегьилар чпин зиянлу идеологиядин таъсирдик кутаз кIанзавай къуватар, кIапIалар къе­цепата гзаф ава. Чун абурун вилик пад кьаз алахъзава.

Садавайни инкар ийиз жедач, къенин чи Дагъустан цIуд-цIу­вад йис идалай вилик авайдаз ухшар яз амач. Терроризмдин, экстремизмдин, бандитрин гьерекатрикай вири икрагь хьанвай. Чиниз мугьманар хквезмачир. Къе чаз я хъиткьинарунрин, я ягъун­рин ванер хквезмач. Республикадиз туристрин, мугьманрин­ сел ахмиш жезва. Шаз чи шегьерриз, хуьрериз, тIебиатдин гуьзел чкайриз килигиз, атайбурун кьадар са миллионни зур касдилай алатна. Лугьузвайвал, цIи туристрин кьадар мадни гзаф же­да. Мугьманханайрин векилрин гафаралди, яшамиш жедай вири чкаяр къемаз  зулалди кьунва.

Ихьтин хъсан гьалар хуш тушир къуватар къал твадай, сад-садал гьалдардай крарихъ къекъвезва. Куь рикIел алама, сентябрдиз тамам тушир мобилизациядив эгечIайла, бязибур меркезда ва маса шегьеррани адаз акси митингар тешкилиз алахънай. Амма абурулай са затIни алакьнач. Вучиз лагьайтIа, чи агьа­лияр гьукуматдин сиясатдин гъавурда хъсандиз ава. Гьелбетда­, ихьтин хъсан дегишвилер республикадин гьукумдин, къайдаяр хуьдай органри, общественный, динрин, жегьилрин тешкилатри санал тухузвай метлеблу кIвалахдин нетижа я. Гьа и жуьреда чна чи кIвалах давамарни ийизва.

Чи инсанрин крарал за рикIивай дамахзава. Кьегьалвилел, викIегьвилел, къагьриманвилел гьалтайла, дагъвияр гьамиша вилик жергейра хьайиди я. Ватандин ЧIехи дяведин йисара, Аф­гъанистандин дяведа, яракьлу бандитрин тешкилатри чи респуб­ликадал вегьейла ва гилани, Украинада военный махсус серенжем тухузвайлани. Россиядин Игитвилин тIвар гайи сифтегьан кьегьални Дагъустандин хва я. Адалай гуьгъуьниз мад чи кьуд ватанэгьлидиз Россиядин Игитвилин тIвар гана. Военный махсус серенжемда иштиракзавайбурук чи чIехи ва гъвечIи командирарни, гзаф кьадар аскерарни, гуьгьуьллубурни ква. Абуру чпин везифаяр игитвилелди тамамарзава. Къуй абур вири сагъ-саламатдиз, гъалибвал гваз хтурай!

Къенин йикъан гьакъикъат ахьтинди я хьи, гзаф кьадар дагъус­танвияр Россиядин регионра ва къецепатан уьлквейрани яшамиш­  жезва,- давамарна Энрик Селимовича.- Чи ватанэгьлийри чеб яшамиш жезвай уьлквейра яшайиш, экономика, культура вилик ту­хунин кардик чпин пай кутазва. Абуру государстводин органра­, илимда, бизнесда, культурада, медицинада еке агалкьунар къазанмишзава, чпин бинелу, тарихдин Ватандихъ галазни ала­къаяр хуьзва. Эхиримжи вахтара талукь органрин пешекарри, алимри тухвай ахтармишунри тестикьарзавайвал, дагъустанвийрин чIехи диаспораяр  Мукьвал тир РагъэкъечIдай пата (Туьркия,  Сирия, Ирак), Советрин Союздин виликан республикайра (Азербайжан, Гуржистан, Къазахстан, Тажикистан, Къиргъизистан, Уьзбекистан), Белоруссияда, Украинада яшамиш жезва.

— Чи министерстводи  2017 ва 2019-йисара Махачкъалада къариблухра яшамиш жезвай ватанэгьлийрин форумар кьиле тухванай. И важиблу ва ватанперес мярекатриз 30-далай виниз уьл­квей­рай дагъустанвияр хтанай. Ихьтин гуьруьшар герек авайбур я. Гьавиляй чна цIини августдин вацра къецепата яшамиш жезвай ватанэгьлийрин форум тухуда. Аниз гзафбуруз теклифнава. И форумдал цIи алава яз тешкилдай мярекатар гзаф я. Жуьреба-жуьре конкурсар, “Игитрин вахта”, “Заз Россия кIан­да”, “Вилик фи­нин вектор” форумар, динэгьлийрин мярекатар…

Энрик Муслимоваз журналистри милли чIаларал акъатзавай газетар авай гьалдиз, дидед чIалар хуьниз талукь суаларни гана ва гьа са вахтунда министерстводи ДГУ-дихъ галаз санал милли чIаларал Дагъустандин халкьарин хкетар, манияр ва маса учебникар акъудун тебрикна.

— Республикадин милли чIаларал акъатзавай вири газетрин хъсан ва пис терефрикай лугьуз тахьайтIани, санлай къачурла, абуру милли тарих, культура, чIалар, литература хуьник, вилик тухуник кутазвай пай лугьуз тежер кьван важиблуди я, — лагьана ми­нистрди. — Дидед чIалар хуьнин месэла тIал алайди тирди ви­-ридаз чизва. Чи аялриз дидед чIал чир хьун герек я. Амма чун абу­рухъ галаз кIвалера милли чIалал рахазвач. Чаз школада муаллимри абуруз дидед чIал чирна кIанзава. За фикирзавайвал, и карда диде-бубайрилай гзаф крар аслу я. Сифте нубатда абуру чирна кIанда чпин аялриз дидед чIалар. Дидед чIал чин тийиз, школадиз фенвай аялдиз муаллимди ам гьикI чирдайди хьуй?

Акьалтзавай несил хайи халкьдин медениятдиз, эдебиятдиз­ мукьва авун, абуруз халкьдин фольклордин, манийрин ирс чирун­, шииратдин, гьикаятдин эсеррал желб авун муаллимрин, алимрин, яратмишзавай ксарин, гьакI диде-бубайрин хиве гьатзава.

Нариман Ибрагьимов