2009-йисалай инихъ россиявийриз, гьа гьисабдай яз дагъустанвийризни, государстводин къуллугъар регьятдаказ ва, кьилинди, вахт кьенят авуналди къачудай мумкинвал хьана  —  www.gosuslugi.ru портал кардик акатна. Къенин юкъуз и ресурсдикай чи уьлкведин 15 миллиондилай виниз агьалийри менфят къачузва. “Госкъуллугъар” порталди кьилдин ксариз ва юридический къурулушриз государстводин ва муниципальный къуллугърикай малуматар къачудай рехъ ачухзава, гьакIни а къуллугъар электронный къайдада къачудай мумкинвал гузва. ИкI, “Госкъуллугъар” порталда регистрация авунвай касдивай са куьруь вахтунда заявка гуз ва гзафни-гзаф истемишзавай къуллугърикай менфят  (мисал яз, паспорт къачун ва я ам цIийидалди эвезун, къецепатан уьлквейриз фин патал куьгьне ва цIийи жуьредин паспорт къачун, аялрин бахчада нубатда акъва­зун, жермеяр гун, автомашиндин­ техосмотр авун  ва икI мад) къачуз жезва.

Къенин макъалада чна Россиядин Федерациядин Пенсийрин фондуни, гьа гьисабдай яз Дагъустан Республикада авай отделениди кьилиз акъудзавай асул госкъуллугърикай хабар гуда. “Госкъуллугъар” порталдикай, адан лайихлувилерикай ва регистрация авунин къайдадикай чна ПФР-дин РД-да авай отделенидин пресс-къуллугъдин начальник  Альбина  Сункъулиевадихъ  галаз суьгьбетна.

— Къенин юкъуз чIехи пай агьалийри лазим къуллугъар фадлай адет хьанвай къайдада, яни инсан вич герек тир идарадиз фена, лазим документар (чарар) кIватIуналди кьилиз акъудзава. ИкI, жуьреба-жуьре ведомствойра документар ацIуруни гзаф вахт къакъудзава, инсанар гъарикIарзава… Электронный къайдада къуллугъар къачуни и жуьредин четинвилер алудзава, — суьгьбетзава Альбина Сункъулиевади. — ИкI, “Госкъуллугъар” порталдин кIвалахдин макьсад административный манийвилер алудун, лазим къуллугъар къачунин кар кьезиларун ва а къуллугъар кьилиз акъудунин вахт тIими­ла­рун, жуьреба-жуьре мулкара яшамиш жезвай гражданриз къуллугъ авун патал сад тир стандартар кардик кутун я.

Альбина Фаргьадовнадин гафарай мадни малум хьайивал, Пенсийрин фондуни кьилиз акъудзавай госкъуллугърикай менфят къачузвай ксарин кьадар къвердавай артух жезва. ИкI, 2017-йисан анжах са алатнавай 10 вацра ПФР-дин сайтда “личный кабинетда” регистрация авунвайбурун кьадар 75057  (госкъуллугъриз талукь яз абуру 72 агъзурдалай виниз арзаяр ганва) я. Идалайни гъейри, “Госкъуллугъар” порталда регистрация ийиз кIанзавай ксаривай ПФР-дин Дагъустан Республикада кардик квай территориальный вири подразделенийра ­(управленияр ва отделенияр 54 ава) и кар кьилиз акъудиз жеда. Кьилди са и кар кьилиз акъудун патал анра мугьманрин махсус ком­пьютерар эцигнава.

Гуьгъуьнлай чна суьгьбет ПФР-дин РД-да авай отделенидин агьалийрин арзайрихъ, тIалабунрихъ галаз кIвалахзавай отделдин начальник Алжанат  Загьидовадихъ галаз давамарна. Адан гафарай малум хьайивал, къенин юкъуз электронный къайдада виридалайни гзаф менфят къачузвай къуллугъар агъадихъ галайбур я:

„  дидевилин (хизандин) сертификат ва я адан дубликат къачун, гьакIни и капиталдин такьатрикай менфят къачун патал закондалди кьабул жедай тегьерда арза вугун;

„  пенсия тайинарун, пенсиядин кьадар цIийикIа гьисаба хъувун, са жуьредин  пенсиядилай маса жуьредин пенсиядал элячIун патал арза гун;

„  пенсиядин страхованидин лицевой счёт авай гьал чирун;

„  яшайишдин къуллугърин кIватIал­дин жуьреда яшайишдин жигьетдай чеб куьмек гудай ксарин жергедик акатзава­тIа чирун.

Дидевилин  капитал

Дидевилин капитал-им 2007-йисалай инихъ кьве ва адалай гзаф аялар хьанвай ва я хвавиле (рушвиле) кьабулнавай хизанриз государстводи са сеферда гузвай куьмек я. Къенин юкъуз адан кьадарди 453 026 манат тешкилзава. 2017-йисан 1-октябрдалди Россияда 8,1 миллиондилай артух хизанриз дидевилин сертификатар (абурукай 257 262 ПФР-дин Дагъустандин отделениди) ганва.

Дидевилин сертификатдин такьатрикай “капитальный аялдин” 3 йис тамам хьайидалай кьулухъ (эгер диде-бубади ипотека къачунватIа, идалайни фад) менфят къачуз жеда. Алай вахтунда дидевилин капитал электронный документдин жуьреда къачун патал сервисда кIвалахар кьиле тухузва, исятда дидевилин сертификат анжах чарчин документ яз къачуз жезва.

— ИкI, дидевилин капитал къачун патал “Госкъуллугърин” порталда арза кхьей 5 йикъалай (законда и кьадар йикъар къалурнава) гражданиндин “личный кабинетдиз” хабар гузвай чар (уведомление) хкведа, ана Пенсийрин фондунин отделенидиз агакьарун лазим тир документар къалурда. Куьне хкя­гъай къулай вахтунда куьн пенсийрин фондунин пешекарди кьабулда, квез са четинвални авачиз куь документар вахкудай мумкинвал жеда, — гъавурда твазва Алжанат Загьидовади. — Сертификат гьазур хьайила, “личный кабинетдиз” мад хабар гузвай чар хкведа, ам вахчун патал документдин сагьиб ПФР-дин территориальный органдиз фин герек къведа.

Гьа и къайдада дидевилин капиталдин сертификатдин дубликатни  къачуз жеда.

Лицевой  счёт  авай  гьал

“Госкъуллугърин” порталда “Получение сведений о состоянии индивидуального лицевого счёта» разделда гражданинривай пенсийрин баллар, страховой стаж, гьакIни кIва­лах авур вахтарикай, чкайрикай, работодателди ганвай страховой взносрикай ва мажибдин кьадардикай тамам малуматар къачуз жеда.

Пенсияр  тайинарун

Агьалийри гзафни-гзаф пенсияр тайинарунин, са пенсиядилай маса пенсиядал эля­чIунин, пенсиядин кьадар цIийикIа гьисаба хъувунин къуллугъдикай менфят къачузва.

— Пенсия тайинарун патал электронный жуьреда арза рекье туна кIанда. Ам ахтармишуникай малумат ва адан нетижа «личный кабинетдиз» хкведа. Ахпа куьне хкянавай къулай вахтунда лазим тир документар гваз куьн ПФР-дин территориальный органдиз атана кIан жеда, — гъавурдик кутунин суьгьбет давамарзава Алжанат Загьидовади. — Арзадиз 10 йикъан вахтунда килигун лазим я.

Гьа и къайдада са жуьредин пенсиядилай маса жуьредин пенсиядал элячIуниз талукь серенжемни кьиле тухуда. Пенсия кIвализ хкуниз талукь арзадиз килигун идалайни регьят къайда я. И кар патал расчётный счёт ва адрес дуьз къалурун бес я, пенсийрин фондунин отделенидиз финин лазимвал авач.

Яшайишдин  куьмек къачузвайбуруз

“Госкъуллугърин” порталда яшайишдин къуллугърин кIватIал яз государстводи яшайишдин жигьетдай куьмек гуниз талукь электронный жуьредин выписка къачуз жеда.

“Госкъуллугъар” порталдин кIвалахдиз талукь яз суалар ва четин месэлаяр арадал атай чIавуз къуллугъдин пешекарриз телефондин агъадихъ галай нумрадиз  (Россияда пулсуздаказ зенг ийиз жеда): 8-800-100-70-10, эгер  ПФР-дин Дагъустандин отделениди гузвай къуллугърай суалар хьайитIа, “тадиз чара аквадай линиядин”: 8-800-200-17-01 нумрадиз зенг ийиз жеда.

Рагнеда Рамалданова