Хаталувал алудун патал

РФ-дин Президент Владимир Путина 9-майдиз къейд авурвал, чи уьлкведиз  аксивалзавайбуруз Россиядин Яракьлу Къуватри тагькимарунин саягъда кьулухъди рум гана, идалай гъейри маса рехъ амачир.

“Военный къурулуш гьикI дуьзмиш жезвайтIа, къецепатан вишералди меслятчийри гьикI кIвалахиз эгечIнавайтIа, НАТО-дик квай уьлквейрай вахт-вахтунда алай аямдин яракьар гьикl рекье твазвайтIа, чаз акуна. Хаталувал гьар юкъуз артух жезвай. Россия­ди чIулав къуватриз кьулухъди рум гана. Им аслу тушир уьлкведи мажбуридаказ, вахтунда кьабулай къарар хьана”, — лагьана РФ-дин регьберди Гъалибвилин парад кьиле фейи вахтунда.

Алай йисан 24-февралдиз ватандашрихъ элкъвена рахадайла, В.Путина Ватандин ЧIехи дяведихъ галаз алакъалу тарихдин чинар рикIел хканай. Ада къейд авурвал, душман акъвазариз, гуьгъуьнлай барбатIиз хьана, амма гъалибвал багьаз акъвазна, еке магьрумвилер хьана. Аксивалзавайдаз кьулухъди рум гунин кар гежел аватна. Президентди къейд авурвал, «кьвед лагьай сеферда чна ихьтин гъалатIдиз рехъ гудач. Ихтияр авач».

Уьлкведин регьберди малумарайвал, НАТО-дин уьлквейриз Россиядихъ яб акализ кIан хьанач, абурухъ маса ниятар авай, Донбассда серенжемар кьиле тухуз кlанзавай, Крымдал гьужум авуниз гьазурвилер аквазвай.

Къейд ийин, РФ-ди алай йисан 24-февралдилай Донбассдинни­ Украинадин мулкара кьиле тухуз эгечIай военный махсус серенжем­ давам жезва. 11-майдин экуьнахъ РФ-дин оборонадин министерстводи малумарай делилралди, махсус серенжем кьиле тухунив эгечIайдалай инихъ Россиядин Яракьлу Къуватри Украинадин 164 самолет ва 125 вертолет, зенитный ракетайрин 302 комплекс, пилот галачиз лув гудай 807 аппарат, 2998 танк ва дяведин маса машинар, РСЗО-дин 360  установка, артиллериядин ва маса 1455  яракь, дяведин суьрсет, военный махсус 2808 автомобиль тергна.

ЦIийи санкцияр

Японияди Россиядин, ДНР-дин ва ЛНР-дин 141 агьалидиз ак­си яз санкцияр кардик кутазва. Идакай “Новости” РИА-ди хабар гана.

Сергьятвилерин сиягьдик РФ-дин Гьукуматдин Председатель М.Мишустин, СБ-дин секретардин заместитель  Р.Нургалиев, карчи Г.Тимченко, адан багърияр ва хейлин масабур акатнава. Къейдзавайвал, санкцийрик чи уьлкведай санлай 8 кас акатна, муькуь республикайрай — 133 кас.

Япониядин МИД-дин сайтда чапнавай делилралди, кьилдин­ кса­риз талукьбурулай гъейри, Россиядин 70-далай виниз теш­ки­латриз акси санкциярни къуватда тунва. Кьилди къачуртIа, тешки­латрин сиягьдик “Алмаз-Антей”, “Метеор”, “Интелтех” ва масабур ква.

ВОЗ-дин малумат

ВОЗ-дин генеральный директор Т.Гебрейесуса малумарнавайвал, коронавирусдин омикрон-штаммдин жуьрейри дуьньядин 50-далай виниз уьлквейра вирус акатайбурун кьадар артухарнава. Адан гафар “ТАСС” чешмеди раижна.

Къейд авурвал, тIугъвалдин виликан лепейрив гекъигайла, алай вахтунда ковид себеб яз азарханайра къаткурзавайбурун ва рекьизвайбурун кьадар тIимил хьанва. Им санлай халкьдин умуми­ иммунитет хкаж хьунин ва азардиз акси рапар ягъунин нетижа я.

ВОЗ-дин кьили дуьньядин вири уьлквейра рапар янавай агьа­лийрин кьадар 70 процентдив агакьарун важиблу яз гьисабзава. Адан гафаралди, 2022-йисан юкьваралди и кар вири уьлквейривай кьилиз акъудиз жедач, амма и макьсад кар алайбурукай яз амукьун чарасуз я.

11-майдин делилралди, Россияда коронавирусдик 369548 кас кьена, азар акатайбурун кьадар 18 миллиондив агакьзава. Дуьньяда виридалайни гзаф США-да инсанар начагъ хьана (82 миллиондилай виниз). Коронавирус себеб яз кьейибурун кьадар­дал гьалтайла, США-дин гуьгъуьнал Бразилия, Индия, Россия, Мексика ала. Санлай къачурла, дуьньяда коронавирусдик кьенвайбурун кьадар 6280375-дав агакьнава.

Угъривал

Идалай вилик Европадин дипломатиядин кьил Ж.Боррела чара уьлквейра авай россиявийрин эменни Украинадиз ракъурун герек я лагьанай.

Россиядин МИД-дин кьил С.Лаврова 10-майдиз Алжирда кьиле фейи пресс-конференциядал малумарайвал, Боррелан фикир угъривилинди я. Идакай “Новости” РИА-ди хабар гана.

Ж.Боррела Украинада кьиле физвай махсус серенжем куьтягь хьайидалай кьулухъ ана чIур хьайи чкаяр гуьнгуьна хтун патал санкцийрик акатнавай россиявийрин эменни ишлемишун теклифнай.

С.Лаврова малумарайвал, им ачухдаказ кьилиз акъудзавай угъ­ривал я. Ада къейд авурвал, РагъакIидай пад патал ихьтин гье­­­рекатар адетдинбуруз элкъвезва. Министрди мисал гъайивал, Рагъ­акIидай патан уьлквейриз, къадагъаяр эцигай афгъанвийрин эменни Афгъанистандин агьалийрин игьтияжриз ваъ, уьлкве гуьн­гуьна хтунихъ галаз алакъалу тушир маса рекьериз серфиз кIан­зава.

С.Лаврован заместитель А.Грушкоди Боррелан теклиф къанунсузди тирди лагьана. Адан фикирдалди, ихьтин камуни дуьньядин финансрин системадиз таъсирда ва и гьерекат европавийриз чпиз багьаз акъвазда.

«Лезги газет»