Къарабахдикай рахана

Россиядин Президент В.Путина ва Эрменистандин премьер-министр Н.Пашиняна Къарабахда ислягьвал арадал хкунин гьалар­ телефондай веревирдна. Идакай Кремлдин сайтда хабар ганва.

Алай вахтунда Дагълух Къарабахда авай гьаларикай рахадайла, Н.Пашиняна ислягьвал къайдадик кухтунин сергьятра аваз куьмекар гунай В.Путиназ чухсагъул малумарна. Адалайни гъейри, абуру региондин гьалар пайгардик хьунин месэла веревирдна­.

Малум тирвал, алай йисан 16-ноябрдиз Эрменистандин Сюник областдин ва Азербайжандин Кельбаджар райондин часпардал къалмакъал арадал атана. Ислягь гьалар чуьруькриз­ элкъуьр­зава лугьуз, кьве терефдини гьалар къизгъинарунай сада муькуьдак тахсирар кутуна. Часпардал кьиле фейи женгерин нети­жада эрменийрикайни, азербайжанвийрикайни са шумуд кас кьена. Чуьруькар гьа юкъуз явашарна, секинвал пайгардик кухтуна.

Гуьгъуьнлай Россиядин МИД-дин кьил С.Лаврова тестикьарайвал, Къарабахда ислягь гьалар къайдадик кутуниз талукь яз Россиядин, Эрменистандин ва Азербайжандин иштираквал авай саммит кьиле фида. Амма, С.Лаврован фикирдалди, ихьтин мярекат кьиле тухун патал терефар умуми икьрардал атуниз гьазур хьун герек я.

Гьар кьвед лагьай чIал

21-лагьай асирдин эхирра дуьньяда авай кьван чIаларикай гьар кьвед лагьайди амукь тавунин къурхулувал ава. Ихьтин фикир «Лента.ру» чешмеди раижна.

Терг жеда лугьузвай гзаф чIаларал алай вахтунда гъвечIи халкьарин векилар рахазва. И ва я маса гъвечIи халкьдин чIал амукь тавунин себебрикай сад инсанар чеб яшамиш жезвай хайи чкайрай яваш-яваш экъечIунихъ галаз алакъалу я. Чкадин агьали­яр садавайни хуьз жедач — дуьньядин дережада абурун ихтиярар, халкьарин милли ивирар хуьнин месэлайриз къайда тирвал са уьлкведани фикир гузвач.

Миллетдин арада чIалахъ эгьмият амукьун патал а чIалакай менфят къачузвай майданар гегьенш, векилрин кьадарни артух хьун чарасуз шартI я.

Япониядик кичI акатна

Япон гьуьлуьнни РагъэкъечIдай патанни Китайдин гьуьлуьн кьилел алай цавун бушлухра Россиядини Китайди саналди кьиле­ тухвай вердишвилерин военный серенжемри Япониядик къалабулух кутуна. Идакай “ТАСС” чешмеди хабар гузва.

Япониядин къецепатан крарин министр Ё.Хаясиди къейд авурвал, гуя региондин хатасузвал къурхулувилик акатун мумкин яз гьисабуналди, Токиода гьукумдаррик теспача акатна. Чпин нара­зивал абуру Россиядивни Китайдив дипломатвилин рекьерай агакьарнава.

Россиядинни Китайдин умуми серенжем октябрдиз кьиле фена, гьа жергедай яз КНР-дин часпардивни. Цава военный серенжемар кьиле тухвай чIавуз Кьиблепатан Кореядини Японияди чпин истребителарни цавуз къарагъарна, амма гьавадин сергьятра къанунар чIурай дуьшуьшар малум хьанач.

Раб ягъун тикрарна

Россиядин Президент В.Путина коронавирусдиз акси раб кьвед лагьай сеферда яна. Идакай “ТАСС” чешмеди хабар гузва­.

Президентди чи уьлкведа акъуднавай “Спутник Лайт” вакцина пешекаррин теклифдалди хкяна. Раб ягъайдалай кьулухъ ада вичин гьал хъсанзавайдакай ихтилатна.

ТIугъвалдикай

Гамалеядин тIварцIихъ галай эпидемиологиядинни микробиологиядин ахтармишунрин центрадин директор А.Гинцбурга коронавирусдиз акси вакцинациядикай ва тIугъвал куьтягь хьуникай вичин баянар гана. Адан фикирар “Лента.ру” чешмеди раижнава.

Пешекарди къейд авурвал, коронавирусдин тIугъвал  амукь тавун патал халкьдин 70-75 процентдихъ герек тир кьван антителаяр хьун чарасуз я. Ада ковиддиз акси рапар ягъунин еришар йигинарун лазим яз гьисабзава.

Алай вахтунда дуьньяда коронавирус акатайбурун кьадар 5 миллиондилай алатнава. Ковид акатайбурун кьадар виридалайни гзаф США-да (47,7 миллиондилай гзаф) ава. Адан гуьгъуьнал Индия (34,5 миллиондилай гзаф), Бразилия (22 миллиондилай гзаф), Великобритания (9,9 миллиондилай гзаф), Россия (9,4 миллиондилай гзаф), Туьркия (8,6 миллиондилай гзаф) ала.

Бязи чешмейри тестикьарзавайвал, Россиядин агьалийрикай 43,7 процентди вирусдиз акси рапар янава.

Кьуд аскер телеф хьана

“Новости” РИА-ди хабар гузвайвал, 22-ноябрдиз Сирияда “Жебхат ан-нусра” (ам Россияда къадагъа авунва) кIеретIдин боевикри гуьлле гуникди а уьлкведин кьуд аскер кьена, садал хирер хьана. Агьвалатар Идлиб, Хама, Алеппо вилаятра кьиле фена.

Сирияда 2011-йисалай инихъ къалмакъал давам жезва. 2017-йисуз Москвади ИГ (ам Россияда къадагъа авунва) барбатIунин гьакъиндай малумарнай. Уьлкведин кьилдин районар боевикрикай азад авунин гьерекатар алай вахтундани давам жезва. Исятда гьукумдарри сифте нубатда сиясатдин жигьетдай гьалар пайгардик кухтунин, уьлкве гуьнгуьна хтунин, катай агьалияр эл­къуьрна хкунин месэлаяр эвелимжибур яз вилик эцигнава.

«Лезги газет»