Ктабра QR-кодар жеда
РФ-дин Президентдин куьмекчи, Россиядин военный ва тарихдин обществодин председатель В.Мединскийди къейд авурвал, тарихдин цIийи учебникра мультимедиадин малуматар авай чешмейрин ссылкаяр къалурнавай QR-кодар жеда. Идакай «ТАСС» чешмеди хабар гузва.
«Ктабдин текстиник чна алава яз ишлемишун патал теклифдай материалрин, документрин ва художественный фильмайрин, литературадин еке сиягь кутада. Бязи чешмеяр QR-коддин куьмекдалди къалурда», — лагьана ада.
Алава хъувурвал, 10 ва 11 классриз талукь тарихдин ктабар алай вахтунда чапханайриз рекье твазва. 1-сентябрдалди абур мектебриз ахъайдайвал я.
Рекьер чIурна
«Вагнер» ЧВК-дин военный техникади Ростов шегьердин рекьер 10 агъзурдалай гзаф квадратный метрдин чIурна. «РИА Новости» чешмеди раижнавайвал, идакай шегьердин мэр А.Логвиненкоди ихтилатна.
Гзафни-гзаф Буденновский проспектдиз зиян хьана. Къейд авурвал, рекьер къайдадик кухтунин къуллугъди 25-июндиз ремонтдин кIвалахар башламишна. Виликамаз хабар гайивал, рекьер кьве йикъан къене тамамдиз къайдадик кухтун фикирдиз къачунвай.
Къейд ийин, 24-июндиз йифен вахтунда военный хсуси «Вагнер» тешкилатди Дондаллай Ростов шегьерда авай ЮВО-дин (Кьиблепатан военный округ) штаб чпин гуьзчивилик кутуна. Гуя «Вагнердин» лагерриз ракетайринни бомбайрин куьмекдалди ягъунар кьуна лугьуз, Е.Пригожина РФ-дин оборонадин министерстводик тахсир кутуна. Оборонадин министерстводи ва ФСБ-ди адан арзаяр тапанбур тирди малумарна. Пригожинан кьушунрин гьерекатар себеб яз Россиядин са жерге регионра КТО режим малумарна. 26-июндин экуьнахъ Москвада ва Москвадинни Воронеждин областра КТО режим акъвазарайдакай хабар гана.
Президент Владимир Путина «Вагнердин» аскеррин гьерекатар тахсиркарвилинбур я лагьана ва яракьлу бунт тешкилунай Пригожиназ акси яз уголовный дело къарагъарна. Гуьгъуьнлай Белоруссиядин президентдин пресс-къуллугъди хабар гайивал, А.Лукашенкоди Е.Пригожинахъ галаз рахунар кьиле тухвана ва «Вагнердин» регьберди гьерекатар акъвазарунин меслят кьабулна.
24-июндин нянихъ РФ-дин Президентдин пресс-секретарь Д.Пескова хабар гайивал, «Вагнердин» регьбер Белоруссиядиз хъфида, уголовный дело акъвазарда.
Махсус серенжемдикай
РФ-дин оборонадин министерстводи хабар гузвайвал, ПВО-дин такьатрин куьмекдалди са суткадин муддатда (24-июндиз) Зайцеводин, Артемовскдин, Новобахмутовкадин, Володинодин, Яковлевкадин, Соледардин, Белогоровкадин ва хейлин маса шегьерринни хуьрерин мулкара Украинадин пилот галачир 24 аппарат тергна.
25-июндиз РФ-дин оборонадин министерстводи малумарай делилралди, махсус серенжем кьиле тухунив эгечIайдалай инихъ Россиядин Яракьлу Къуватри Украинадин 444 самолет ва 240 вертолет, зенитный ракетайрин 426 комплекс, пилот галачиз лув гудай 4779 аппарат, 10348 танк ва дяведин маса машинар, РСЗО-дин 1131 машин, артиллериядин ва маса 5228 яракь, военный махсус 11179 автомашин тергна.
Визаяр гузмач
Латвиядин президент Э.Ринкевичса россиявийриз визаяр хгун тавунин къарар кьабулнава. Са жерге чеймейри къейдзавайвал, Латвиядин гьукумдарри ихьтин къарар Россияда «Вагнер» ЧВК-ди къурмишай вакъиайрихъ галаз алакъалу авунва.
Идалайни гъейри, чи уьлкведихъ галаз авай сергьятдал къаравулвал авунин кар авайдалай мягькемарзава.
Инсульт сагъарунин цIийи рехъ
Лос-Анджелесда авай Калифорниядин университетдин алимри мефтI электричестводалди стимуляция авунин бинедаллаз ишемический инсульт сагъарунин цIийи къайда тайинарнава. Ахтармишунрин нетижаяр «JAMA Network Open» журналда чапнава.
Пешекарри фикир ганвайвал, электричестводи мефтIеда иви къекъуьниз таъсирзава. Алимар ахьтин фикирдал атана хьи, хасаратвал хьайи мефтIедин паяриз гзаф иви фин патал HD C-tDCS-дикай (идалай вилик неврологиядин, психиатриядин тайин начагъвилер сагъарун патал ишлемишай электростимуляциядин къайда) менфят къачуз жеда.
Ахтармишуна къати инсультдик начагъ 10 касди иштиракна. Абурукай ирид кас HD C-tDCS-дин къайдада сагъарна, муькуь пуд – гьакъикъиди тушир стимуляциядин куьмекдалди.
Нетижайри къалурайвал, HD C-tDCS-дин къайдада сагъарайбурун мефтIедин саки 66 процент пердеяр къутармишиз алакьна, идалайни гъейри, и жуьреда синагъ авурбурун ивидин гьерекатни хъсан хьана. Гьа са вахтунда электростимуляциядикай менфят къачун тавур начагъбурун гьал са кIусни хъсан патахъ дегиш хьанач.
Менфятлу суьрсетар
Неврологиядин азарханадин кьилин духтур А.Гимрановади нервийрин система мягькемарун патал лекь ва балугъ тIуьн теклифзава. Идакай «Лента.ру» чешмеди хабар гузва.
Пешекардин гафаралди, бедендин муькуь системайрини къайдадик кваз кIвалахун патал нервийрин система мягькемарун чарасуз я. И кар незвай затIарин куьмекдалдини кьилиз акъудиз жезва. Месела, духтурди В, С, Е витаминар квай затIар тIуьн хъсан яз гьисабзава: як, лекь, балугъ, кака, некIедин суьрсетар, кIерецар, салан къацу майваяр, киви, истивут, келем, чIулав цIирицIар (смородина), хъчар…
Гьазурайди — К. Ферзалиев
