Малум тирвал, РФ-дин образованидин ва илимдин министерстводин къаюмвилик кваз ва СКФО-дин жегьил алимрин-ахтармишдайбурун фестивалдин сергьятра аваз, Дагъустанда ДГУ-ди «С наукой в сёла!» проект кьилиз акъудзава. 5-ноябрдиз Ахцегь райондин Хуьруьгрин хуьре, марифатдин «Люминари» центрадин майдандал, адан нетижайриз талукьарнавай пресс-конференция кьиле фена.
Мярекатда ДГУ-дин ректор Муртазали Рабаданова, ФГБУ-да илимдинни техникадин Дирекциядин программайрин рекьяй регьбер, химиядин илимрин кандидат Алина Павловади, Ахцегь райсобранидин председатель Гьажимурад Парпачева, райондин образованидин управленидин начальникдин везифаяр тамамарзавай Заира МутIалибовади, жегьилрин илимрин проектрин тешкиллувилин комитетдин, республикадин СМИ-рин векилри, гьакI райондин школайрин аялрин дестейри иштиракна. Просвещенидин «Люминари» центрадин къуллугъчи Раиса Демировади мугьманар и идарадин кабинетрихъ ва илимдал машгъул жедай мумкинвилерихъ галаз танишарна.
Фестивалдин асул метлеб чкайрал илим машгьурун, хуьруьн жегьилар илимдин ахтармишунрин кIвалахрик шерик авун я. Эгер икьван чIавалди хуьруьн зигьинлу жегьилар илимдин гуьгъуьниз яргъал шегьерриз физвайтIа, гила ДГУ-дин проектдай илим хуьруьз гъизва.
— РД-дин Кьил С.А. Меликова гьахълудаказ къейд авурвал, алай аямдин школьникриз илимдик шерик жедай, лабораторийра жегьил алимрихъ галаз санал кIвалахдай хъсан мумкинвилер гана кIанда. Герек «школа — вуз — илим» насигьат-тербиядин къайдада республика илимдинни техникадин рекьяй вилик тухудай вини дережадин пешекарар гьазурин. Гьавиляй «илимдин десант» форматдин и проект анжах са чирвилеринди туш, им гележегда Дагъустан вилик тухузвай важиблу рехъ, инвестиция я. Чи кIвалахдин кьетIенвал ам я хьи, жегьилриз илимдиз сифте кам тежрибадин рекьелди асантарзава. Месела, аялди цIийи материал анализ-синтез ийидайла ва я са программадин код кхьидайла, «жезва завай!» лугьудайвал, адак вичин къуватрихъ инанмишвилин гьевес кутазва, — лагьана ДГУ-дин ректор Муртазали Рабаданова.
Хуьруьн жегьилар илимдик шерик авунин пресс-конференциядин иштиракчийри иллаки еке итиж Москвадай атанвай алим Алина Павловадин рахунриз авуна. «Къе Россиядин гьар са агьалидиз, ам чIехи шегьерда ва я дагъдин хуьре яшамиш хьунилай ерли аслу тушиз, илимдал машгъул жедай мумкинвал ава», — вичин гафар ада уьмуьрдай къачунвай гьакъикъи мисалралди тестикьарна.
Мярекатдал гьакI «Илим гваз — хуьрериз!» проектдин Дагъустандин районра тухвай кIвалахрин нетижаяр кьуна. И карда иллаки кьетIен дикъет проектдин тежрибадин терефдиз гана. Лугьун хьи, гъилевай йисуз республикадин 15 райондай 4000-далай гзаф чIехи классрин аялри физикадай, химиядай, робототехникадай, биотехнологиядай, IТ ва БПЛА — проектрай мастер-классра иштиракна. Къейд ийин, бязи предметрай гьа ихьтин мастер-классар пресс-конференциядилай вилик ДГУ-дин пешекарри Ахцегь райондин школьникрихъ галазни тешкилна.
Проектдин регьбер, ДГУ-да СМУ-дин председатель Жамиля Гьамидовади мярекатдин иштиракчийриз проект арадал атунин тарихдикай ихтилатна:
— Дагъустандин районра зигьинлу, бажарагълу, илимдал гьевеслу гзаф аялриз, гьайиф хьи, чкайрал гьар жуьре себебрикди илимдик шерик жедай мумкинвилер авач. И нукьсан арадай акъуддай чи фикирдин тереф ДГУ-дин ректоратди ва РФ-дин кьилин образованидинни илимдин министерстводи хвена. Аквазва хьи, гила ам чна уьмуьрдиз куьчуьрмишзавай важиблу чIехи проектдиз элкъвенва.
Ахцегь райондин образованидин управленидин начальникди ва школайрин руководителри просвещенидин «Люминари» Центрадин ва школайрин базайрал (разивилелди къейд ийин, эхиримжи йисара хуьрерин вири школаяр бинедилай ремонтна, абур девирдин истемишунрив кьурвал тадаракламишнава) илимдин кружокрин кIвалах кьиле тухун фикирдиз къачунвайдакай ва и карда ДГУ-дин ректоратдин патайни куьмек авайдакай (кьилди къачуртIа, чи бажарагълу аялар къаюмвилик кутунин жигьетдай меслят хьанва) хабардарна. «И жигьетдай Ахцегь райондин тежриба Дагъустандин муниципалитетра ва СКФО-дин регионрани гегьеншарун важиблу я», — къейдна мярекатдин тешкилатчийри.
Илимдин надир мярекат метлеблуди ва гележегдин пеше хкягъунин карда адан жегьил иштиракчийрин рикIериз таъсирдайди хьана.
Дашдемир Шерифалиев
