26-ноябрдиз РД-дин Кьил Сергей Меликова ДГТУ-да чирвилер гудай идарайрин регьберрин, илимдин деятелрин ва муниципальный тешкилатрин кьилерин иштираквал авай илимдинни образованидин советдин заседание кьиле тухвана.
Кьилин мярекат жедалди вилик республикадин Кьил вузринни колледжрин выставкайрин затIариз килигна. Бажарагълубур вилик тухунин «Альтаир» центрада, ДаГАУ-да, ДГУ-да, ДГПУ-да, ДГУНХ-да, ДГТУ-да чирвилер къачузвайбуру чпин проектар ва инновациядин технологияр раижна.
«Эхиримжи заседанидал чна Хизандин йисуз республикадин образованидин къурулуш еримлу авунин асул хилер веревирднай, умуми образованидин тешкилатри юкьван пешекарвилин образованидин ва кьилин образованидин тешкилатрихъ галаз алакъалувилелди кIвалахунин чарасузвал авайди къейднай. И кIвалахдихъ къе нетижаярни хьанва. Жегьилар гъавурда тунин, пеше хкягъунин жигьетдай абуруз куьмек гунин рекье вузрин роль важиблуди я», — лагьана С.Меликова, заседание ачухдайла.
Къейд авурвал, ерилу образованидалди таъминарун республика патал стратегиядин метлеб авай месэла я. Ада мадни рикIел хкана хьи, эхиримжи 4 йисуз «Образование» ва «Демография» милли проектрин, гьакIни федеральный ва региондин программайрин сергьятра аваз Дагъустандин образованидин къурулуш тахьай жуьреда цIийи хъхьана. Аялрин 87 бахча ва 102 мектеб эцигна, къе абур ишлемишзава.
«Вири мектебар ва аялрин бахчаяр алай девирдин тадаракралди, мебелдалди таъминарнава, мектебрин акунар аямдин истемишунрив кьурвал туькIуьрнава. Мектебрин мулкара физкультурадални спортдал машгъул хьун патал вири шартIар тешкилнава — воркаут-майданар, футболдин, волейболдин, баскетболдин майданар…», — лагьана республикадин Кьили.
С. Меликова цIийи мектебрин гьавизар, актовый залар ихьтин мумкинвилер авачир, патарив гвай мектебрин аялар патални ишлемишун теклифна.
ЦIийи мектебар кардик кутунилай гъейри, эхиримжи йисара 373 мектеб (абурукай 12 — алай йисуз) тамамдиз ремонтна ва цIийи мебелдалди, тадаракралди таъминарна. «Точка роста» тIвар ганвай образованидин 664 центр, аялар патал рекъемрин образованидин 8 «IT-куб» центр, 5 «Кванториум» технопарк арадал гъана. 551 мектебда алатринни техникадин база цIийи хъувуна…
Образованидин хел вилик тухунин рекье хейлин камар къачунва, амма гьялиз тахьанвай месэлаярни авачиз туш. Региондин Кьилин фикирдалди, чирвилер гунин цIийи маканар эцигунин еришар зайифарна виже къведач. «КIелунин цIийи йисуз республикада цIийи 16 мектеб (6 агъзур аялдиз чкаяр жедай), аялрин 5 бахча (880 аялдиз чкаяр жедай) ачухун фикирдик кутунва, гьакIни 15 мектебдин дараматар эцигун давам жеда», — къейдна ада.
Имтигьанрикай, аялрин агалкьунрикай асул ихтилат РД-дин образованидин ва илимдин министр Ягья Бучаева авуна.
2024-йисуз ГИА вахкунин нетижайрикай рахадайла министрди къейд авурвал, цIи республикада 50 ученикди 100 баллдин къиметар къазанмишна, саки 700 ученикди 90-99 балл къачуна, кьетIен бажарагъ авай 1077 аял Государстводин информациядин ресурсдик кутунва. 1146 выпускникди кьетIен жуьредин аттестатар ва къизилдин медалар къачуна, 826 аялди — гимишдин медалар.
Я. Бучаева жегьилриз ватанпересвилин тербия гунин барадай тухузвай кIвалахдикайни суьгьбетна. ИкI, цIи ДГУНХ-да чирвилеринни методикадин «Авангард» центр кардик кутунва, Р. Гьамзатован тIварцIихъ галай ДГПУ-да лагьайтIа, РФ-дин Игит Залибег Умаеван тIварцIихъ галай, жегьилар военный, спортдин рекьяй гьазурунин, ватанпересвилин тербия гунин «ВОИН» центр ачухнава. Ина, Россиядин просвещенидин министерстводин программадин сергьятра аваз, ОБЗР-дин (основы безопасности и защиты родины) муаллимар патал пешекарвилин дережа хкаждай курсар тешкилзава.
Эхирдай С.Меликова илимдинни образованидин рекье тафаватлу хьайи къуллугъчийрив государстводин шабагьар вахкана.
К. Къалажухви
